Mùi tết

Ảnh mang tính minh họa - Huỳnh Mỹ Thuận

Tết đã đến đâu đây, gần lắm, bên hàng rào có người đang tỉ mẩn gọt vỏ mấy củ gừng sẻ bé tí. Ít bữa nữa thôi, sẽ còn có thể cảm nhận được cái mùi tết đặc trưng trong mùi nếp, mùi lá chuối, lá dong xanh rờn.

Tết ở quê còn có mùi đốt lá khô, tiếng củi dừa củi đước lép bép reo vui, đưa lên thứ mùi thơm của bếp lửa đượm nồng. Kèm theo đấy là cảm giác ấm áp, no nê. Mùi bánh chưng, bánh tét nấu sớm thơm thơm ngoài sân nhà. Và cả mùi hoa vạn thọ, vàng ươm những khoảnh sân nghèo nhất, đơn sơ nhất, cho tới những bậc tam cấp lót đá hoa đá kiểu màu mè.

Chẳng hiểu sao, cứ nghe cái mùi nồng hăng của vạn thọ là lại nhớ tới kẹo thèo lèo, tới đưa ông Táo, tới tiệc tất niên, cúng giao thừa và tới cả những sum vầy, về quê…

Tôi cứ nghĩ, tết của nhà mình có cái mùi “phồn thực” nhất, bởi đó là thứ hương thơm của món ăn thần thánh thời thiếu thốn, khát thèm: thịt kho tàu. Ôi cái mùi thịt kho rệu trên bếp, mỡ sóng sánh phía trên, ngập trong đấy là mấy quả trứng vịt đã thấm, béo bùi ngon ngọt. Thơm đến nức mũi, cồn cào cái bụng của lũ trẻ quanh năm chỉ mong mẹ đi chợ, mua thịt về nấu nướng, cho bõ những ngày quanh quẩn với cá ao, rau vườn.

Ảnh mang tính minh họa - Phùng Huy

Tết của tôi bây giờ là mùi nhang khoanh, nhang trầm chồng thắp trên bàn thờ mời mẹ về cùng ăn tết. Từ khoảnh khắc ấy, cả nhà cố gắng “đi nhẹ nói khẽ cười duyên” để không hục hặc, gây gổ gì với nhau, sợ bà nội buồn.

Cả năm mới có mấy ngày chẳng phải đi làm, được đắm chìm giữa không khí chộn rộn trong nhà, với mùi thơm dìu dịu của hoa trái trên bàn thờ, của thứ mùi tâm linh chẳng lẫn vào đâu được.

Có những thứ mùi mà chỉ cần nghe thoáng qua thôi là người ta đã nhớ, như là mùi tết, gắn với kỷ niệm ấu thơ. Càng sống lâu, người ta càng hay tiếc nhớ những ký ức tưởng chừng bé xíu và vô nghĩa ấy. Như con tôi, một sớm cuối năm được mẹ chở đi chợ tết, đã buột miệng rằng, mẹ ơi con nghe có mùi tết ở đâu đây rồi.

À thì ra chúng tôi vừa ngang qua hàng bánh thuẫn, bánh bông lan nướng và cậu nhóc ham ăn ấy đã hình dung ngay ra mâm bánh ngọt lừ tan ngay trong miệng mỗi khi tết về.

Mùi tết của mỗi người không giống nhau. Đối với chồng tôi, tết lảng vảng qua nhà khi nghe mùi hương của nhang trên bàn thờ ông bà. Khoảnh khắc ấy, với anh mà nói, đủ đầy, thiêng liêng và xúc động. Tết có thể không cần mua thêm áo mới, nhưng nhất định phải có hoa trái tươi ngon trên bàn thờ; mọi thứ bụi bặm cũ kỹ cần được lau dọn sạch bóng.

Hái lộc xuân đêm giao thừa - Phùng Huy

Khi anh đốt lên khoanh nhang đầu tiên để cúng tất niên, rồi chuẩn bị đón ông bà về ăn tết với con cháu… thấy đấy chính là tết của sum vầy, của an lành giản đơn. 

Hoàng My