Mức sinh của Việt Nam xuống thấp nhất lịch sử

Mức sinh thay thế ngày càng giảm - Ảnh minh họa

Sáng 27/12, Cục Dân số (Bộ Y tế) tổ chức hội nghị tổng kết công tác dân số 2024 và triển khai kế hoạch năm 2025.

Theo báo cáo của Cục Dân số, trong năm 2024, lĩnh vực dân số chỉ hoàn thành 1/3 chỉ tiêu được giao. Đó là tuổi thọ trung bình thực là 74,5 tuổi, đạt vượt chỉ tiêu kế hoạch (73,8 tuổi). Trong khi đó, 2 chỉ tiêu về tỉ số giới tính của trẻ em mới sinh và tổng tỉ suất sinh không hoàn thành.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho rằng, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác dân số còn nhiều khó khăn thách thức. Trong 3 năm liên tiếp, mức sinh trên toàn quốc giảm dưới mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ). Cụ thể, năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ, ước tính năm 2024 giảm còn 1,91 con/phụ nữ.

"Đây là mức giảm thấp nhất trong lịch sử. Dự báo, xu hướng sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới" - Thứ trưởng nói.

Khu vực nông thôn có mức sinh luôn cao hơn mức sinh thay thế, ở mức 2,2-2,3 con/phụ nữ. Tuy nhiên, ông Phạm Vũ Hoàng - Phó cục trưởng Cục Dân số - cho biết, năm 2023, lần đầu tiên mức sinh giảm xuống còn 2,07 con, dưới mức sinh thay thế (2,1 con). Năm 2024, mức sinh của phụ nữ nông thôn tiếp tục giảm còn là 2,08 con.

Theo dự báo dân số Việt Nam thời kỳ 2019-2069, giả thiết về mức sinh thấp cho thấy mức sinh chung của cả nước sẽ bắt đầu từ 2,09 con/phụ nữ năm 2019 và giảm dần. Đến cuối thời kỳ dự báo, năm 2069, mức sinh của Việt Nam đạt 1,85 con/phụ nữ.

Bên cạnh đó, mất cân bằng giới tính khi sinh mặc dù đã giảm nhưng vẫn ở mức cao (ước năm 2024 là 112 trẻ trai/100 trẻ gái). Việc nâng cao chất lượng dân số, phát huy vai trò và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số; vấn đề truyền thông vận động và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình còn nhiều bất cập.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, nguồn lực cả trung ương và địa phương đầu tư, bố trí cho các hoạt động của công tác dân số còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu để triển khai thực hiện các nhiệm vụ về dân số trong tình hình mới...

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị Cục Dân số phối hợp với các cơ quan/đơn vị liên quan trong việc bố trí nguồn lực cho công tác dân số để bảo đảm cho việc thực hiện 12 chương trình, đề án về dân số đã được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt.

Đồng thời, lãnh đạo Bộ Y tế nhấn mạnh việc tập trung chỉ đạo điều hành, hướng dẫn, đôn đốc hỗ trợ các tỉnh, thành phố huy động nguồn lực cũng như chuyên môn nghiệp vụ về dân số, nhằm thực hiện tốt các chỉ tiêu về dân số theo kế hoạch đề ra năm 2025, và giai đoạn 2021-2025.

Thứ trưởng cũng đề nghị đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động, chuyển hướng chính sách dân số từ tập trung vào kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Cùng đó, thúc đẩy phong trào nhân dân thực hiện mỗi gia đình sinh đủ 2 con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, không lựa chọn giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số về cả thể chất, trí tuệ và tinh thần.

Huyền Anh