Mức phí đổi tiền lẻ tăng cao vì khan hàng

Kể từ tháng 11/2018, Ngân hàng Nhà nước đã ngừng chi ra các loại tiền mệnh giá từ 10.000 đồng trở xuống nên so với các năm trước, số lượng tiền mệnh giá nhỏ tại các điểm đổi tiền đang khan hiếm. Hiện trên thị trường, mức phí đổi các loại tiền mệnh giá 200.000 đồng, 100.000 đồng, 10.000 - 50.000 đồng là 6%, 8% và 10%. 

Tiền mệnh giá nhỏ tăng phí đổi từng ngày

Hiện một số tiệm vàng cũng nhận đổi tiền lẻ có thu phí. Cách đây một tuần, chị Loan đến bán vàng tại tiệm vàng K.P. trên đường Phan Văn Hớn, Q.12, TP.HCM thì được chủ tiệm vàng mách, có nhận đổi tiền mới mệnh giá 50.000 và 100.000 đồng, ưu tiên những khách hàng có giao dịch vàng tại tiệm với mức phí đổi chỉ 0,1% (nếu đổi 1 triệu đồng, chỉ mất phí 10.000 đồng).

Tương tự, tại một số tiệm vàng khác, khách hàng có giao dịch vàng sẽ được ưu tiên cho đổi tiền mới mệnh giá từ 10.000 đồng trở lên, với mức phí đổi cũng dao động từ 0,1 - 0,5% tùy số lượng, mệnh giá.

Cách đây một năm, trang web doitienmoi.net quảng cáo rầm rộ việc đổi đủ các mệnh giá, từ 1.000 đồng đến 200.000 đồng nhưng năm nay, trang này thông báo đã hết tiền lẻ mệnh giá dưới 10.000 đồng và không biết bao giờ mới có; còn với tiền có mệnh giá từ 10.000 - 50.000 đồng, phí đổi là 10%, phí đổi tiền mệnh giá 100.000 đồng là 8%, 200.000 đồng là 6%.

Còn tại trang web tienquocte.net, tiền lẻ mệnh giá 1.000 đồng đã hết hàng, phí đổi tiền mệnh giá 2.000 đồng là 12%, 5.000 đồng là 10%, mệnh giá 10.000 đồng là 8%. Khách đổi sẽ được giao tiền tận nhà với mức phí 30.000 đồng/lần giao.

“So với các năm trước, năm nay, nhu cầu đổi tiền lẻ ít do người dân ngày càng thận trọng trong chi tiêu. Năm trước, vào thời điểm này, mỗi ngày có 20 - 30 lượt khách đổi tiền, còn năm nay, chưa tới 10 lượt khách” - một nhân viên trang web này cho biết. 

Do lượng tiền lẻ đang khan hiếm nên càng sát tết, mức phí đổi tiền có xu hướng tăng lên từng ngày. Tại địa chỉ đổi tiền 84A/5 Trần Hữu Trang, Q.Phú Nhuận, TP.HCM, cách đây một tuần, phí đổi 1.000 đồng là 25% thì nay tăng lên 30 - 35%, phí đổi 2.000 đồng từ 12% tăng 15 - 18%, phí đổi tiền 5.000 đồng, 10.000 đồng, 20.000 đồng từ 10% tăng lên 14%. 

Chưa có trường hợp xử phạt hành vi đổi tiền

Ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM - cho biết, cá nhân có hành vi đổi tiền có thu phí tại các tiệm vàng và các điểm đổi tiền trên mạng là vi phạm pháp luật, có thể bị phạt từ 20 - 40 triệu đồng, riêng tổ chức vi phạm sẽ bị phạt gấp đôi.

Nhưng thực tế, hoạt động đổi tiền trái phép vẫn diễn ra công khai và chưa từng có tổ chức, cá nhân nào bị xử phạt. Theo chuyên gia tài chính ngân hàng, tiến sĩ Doãn Hữu Tuệ, do Ngân hàng Nhà nước không kiểm soát chặt chẽ các tổ chức tín dụng nên mới có tình trạng tuồn tiền lẻ ra ngoài trái pháp luật. Có cung ắt có cầu, nếu kiểm soát chặt chẽ việc phân phối, phát hành tiền lẻ từ các tổ chức tín dụng, sẽ không xuất hiện các điểm đổi tiền trái phép. Và nếu xử lý kịp thời, nghiêm minh các tổ chức, cá nhân vi phạm thì các điểm này sẽ không còn dám hoạt động công khai như hiện nay. 

Vì sao đổi tiền mới tại các ngân hàng không mất phí, khách hàng vẫn chuộng “chợ đen”? Đó là vì người dân bình thường ít được tiếp cận với dịch vụ đổi tiền mới tại các ngân hàng vào mỗi dịp cuối năm. Nếu không phải là khách hàng VIP, cũng phải có khoản tiền gửi kha khá, mới có thể đổi được tiền mới tại các ngân hàng.

“Đây là minh chứng điển hình cho sự kém nghiêm minh của pháp luật. Các điểm nhận đổi tiền và cá nhân đi đổi tiền đều không biết rằng hành vi đổi tiền “ngoài luồng” là vi phạm pháp luật và bị xử phạt. Nếu cơ quan chức năng không tuyên truyền, kiểm tra các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật thì nay mai, có thể sẽ xảy ra chuyện “đổi 100.000 đồng bị phạt 40 triệu đồng” giống như vụ một người dân tại TP.Cần Thơ bán 100 USD bị phạt 90 triệu đồng vừa qua” - tiến sĩ Doãn Hữu Tuệ nói.

Thanh Hoa