Mức giảm trừ gia cảnh quá lạc hậu, phải sửa đổi sớm!

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy nêu bất cập trong mức giảm trừ gia cảnh để tính thuế thu nhập cá nhân hiện nay

Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận của Quốc hội về các vấn đề kinh tế - xã hội, sáng 29/5, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) nêu những trăn trở liên quan tới mức giảm trừ gia cảnh.

ĐBQH cho biết, theo quy định, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Cử tri cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh nhất là mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu/tháng là quá lạc hậu. Do đó, Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, không nên chờ đến 2 năm nữa, nghĩa là đến năm 2026 mới được thông qua như đề xuất.

ĐBQH đưa ra 4 lý do cụ thể. Thứ nhất, mức giảm trừ với người phụ thuộc 4,4 triệu đồng/tháng thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là người dân ở thành phố lớn. Mức giảm trừ này đã được duy trì từ năm 2020, trong khi 5 năm vừa qua, các mặt hàng thiết yếu đã tăng giá, thậm chí có mặt hàng tăng nhanh hơn cả thu nhập. Bà trích số liệu của Tổng cục Thống kê, so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 7%, lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng 105%.

Nhiều cử tri chia sẻ, nếu gia đình có con nhỏ phải thuê người trông thì lương trả cho người giúp việc hiện nay đã không dưới 5 triệu đồng/tháng, chưa kể các chi phí khác.

Nếu gia đình có con cái đi học, chi phí học hành chiếm phần lớn chi phí chi tiêu. Nếu gia đình có cha mẹ già là người phụ thuộc, không chỉ là tiền ăn uống, sinh hoạt mà còn chi trả y tế, thuốc men.

“Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng mức chi tiêu cơ bản. Nếu chờ 2 năm nữa mới sửa đổi thì rất nhiều người dân phải trong cảnh “thắt lưng buộc bụng” vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập” - ĐBQH Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.

Thứ hai là sự bất hợp lý tính trong rổ hàng hóa của CPI, theo quy định, khi chỉ số CPI biến động trên 20% thì Chính phủ trình Quốc hội tăng mức giảm trừ gia cảnh. Tại cuộc họp báo thường kỳ tháng Ba, đại diện Bộ Tài chính cho biết, chưa giảm mức giảm trừ gia cảnh vì CPI biến động chưa quá 20%.

Luật thuế thu nhập hiện hành lấy tiêu chí CPI biến động trên 20% tức là trên rổ hàng hóa gồm hơn 700 mặt hàng là bất hợp lý. Trong khi đó các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân thì chỉ khoảng trên 20 mặt hàng. Nếu chờ tất cả các mặt hàng, trung bình tăng trên 20%, theo bà Nguyễn Thị Thủy phải đợi 6 - 7 năm mới được điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

ĐBQH cho rằng, mức giá của các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu hiện nay đã tăng quá cao, chiếm phần lớn chi phí của người lao động có mức thu nhập trung bình thấp

Thứ ba, về quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay, chưa phù hợp với điều kiện thu nhập của quốc gia có thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Phần lớn thu nhập của người dân là dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu. Ví dụ, thu nhập 10 triệu đồng/tháng, chi cho hàng hóa, dịch vụ thiết yếu chiếm tới 70%.

Khảo sát của Trường ĐH Kinh tế quốc dân cho thấy, đối với các quốc gia có thu nhập cao, ví dụ 100 triệu đồng/tháng, chi cho dịch vụ thiết yếu chiếm 30 - 40%. Do đó, mức quy định giảm trừ hiện nay ảnh hưởng trực tiếp chi cho mặt hàng thiết yếu.

Thứ tư, lương tăng nhưng thuế thu nhập và giảm trừ gia cảnh điều chỉnh không kịp thời sẽ dẫn tới bất cập. Theo kế hoạch, từ 1/7 tới đây sẽ cải cách tiền lương, dự kiến tiền lương tăng. Người dân không khỏi lo lắng, lương tăng, đóng thuế tăng, như vậy ảnh hưởng tới ý nghĩa của việc cải cách tiền lương.

Từ những phân tích trên, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào Kỳ họp thứ 8 và thông qua vào Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Minh Quang