Mùa mưa, bệnh viện liên tục tiếp nhận nạn nhân của kiến ba khoang

Bỏng rát, phồng rộp da

Những ngày qua, người dân ở TP Thủ Đức, quận Bình Tân, huyện Bình Chánh… hoang mang không hiểu vì sao trong nhà xuất hiện nhiều kiến ba khoang. Có người bị kiến đốt gây viêm da tiếp xúc nặng phải nhập viện. Như trường hợp anh T.V.L. (37 tuổi, ở quận Bình Tân) bị tổn thương cả vùng lưng vì kiến ba khoang. “Lúc đầu, tôi thấy hơi nóng rát. Đến hơn 1 ngày sau, quá ngứa, tôi tiếp tục gãi thì cảm giác lưng có nhiều mụn nước lớn như bị bỏng. Nhờ người thân kiểm tra mới hoảng hốt vì gần như cả phần lưng của tôi ửng đỏ, nhiều vết loét, bỏng nước và có dấu hiệu mưng mủ. Tôi đến Bệnh viện Da liễu khám mới biết nguyên nhân do kiến ba khoang”, anh L. kể. 

Mặt của em H. bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang, phải vào Bệnh viện Da liễu TPHCM điều trị - Ảnh: S.L.

Do nhà em N.T.H. (16 tuổi, huyện Bình Chánh) ở chung cư, nên sau khi mưa thường xuất hiện kiến ba khoang. Dù rất đề phòng nhưng H. vẫn phải vào viện khám vì bị kiến ba khoang đốt ở mặt, gây sưng tấy, nhiễm trùng vùng má bên phải. Em H. cho biết: “Em cảm thấy hơi nóng, ửng đỏ ở đuôi mắt, khoảng 10 phút sau, nơi này nổi mụn nước li ti. Nghĩ mình đã bị kiến ba khoang đốt, em đi rửa mặt. Do nơi bị đốt ngứa ngáy, em vô tình gãi làm trầy da, không ngờ tổn thương kéo dài cả má phải, lan đến mũi, miệng”. Quá sợ hãi, H. đến tiệm thuốc tây mua thuốc bôi, nhưng 2 ngày sau mặt sưng tấy, có dịch mủ phải vào bệnh viện khám. Em được bác sĩ kê đơn thuốc uống và bôi ngoài da giúp vết thương nhanh lành, tránh để lại sẹo.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Đoàn Văn Lợi Em - Trưởng khoa Lâm sàng 3, Bệnh viện Da liễu TPHCM - cho biết, gần đây, bệnh viện liên tục tiếp nhận bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang. Bên trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin (chất có độc tính rất mạnh, gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ). Tuy nhiên, bị kiến ba khoang đốt không gây tử vong vì lượng chất độc nhỏ và chỉ tiếp xúc ở ngoài da. Nơi tiếp xúc kiến ba khoang là các vùng da hở như mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay, chân… Ban đầu, có thể gây phồng rộp, phỏng da, viêm da. Hầu hết bệnh nhân thường chỉ có cảm giác ngứa, bỏng rát nơi bị kiến ba khoang đốt nên có phần chủ quan. 

Có thể nhiễm trùng nặng, mù tạm thời

Khoảng 12-36 giờ sau, tình trạng viêm da bắt đầu chuyển biến nặng, xuất hiện các mảng đỏ, thành vệt, nhiều mụn nước hoặc có mủ nhỏ li ti ở giữa. Nặng hơn, sẽ thấy da hơi lõm vào, màu vàng nâu, loét. Nếu điều trị muộn, tổn thương có thể hóa sẹo đỏ và kéo dài nhiều tháng mới hết. Nếu độc tố dính vào mắt có thể dẫn đến viêm kết mạc và sưng phần mô mềm xung quanh mắt. Nặng hơn có thể mù tạm thời. “Chưa kể, nhiều người tự mua thuốc bôi, rửa nước lá trà, chà xát lên vết thương khiến nơi tổn thương lan rộng, nhiễm trùng, mưng mủ”, bác sĩ Đoàn Văn Lợi Em cảnh báo. 

Vì vậy, khi phát hiện kiến ba khoang đốt hoặc bám trên người, không được đập chúng, nên thổi nhẹ cho kiến bay đi, dùng tờ giấy để kiến bò vào, tiêu diệt và vứt ở sọt rác. Nếu lỡ tay đập, hoặc chà xát kiến, cần nhanh chóng rửa vùng da đó thật sạch bằng cồn 70 độ hoặc xà phòng để loại bỏ hoặc hạn chế độc tố của chúng, làm giảm sự khó chịu trên da.

Trường hợp bị kiến đốt, cảm giác bỏng rát, ngứa ngáy nhiều, có thể chườm lạnh để làm giảm các triệu chứng. Không được cào gãi để tránh làm lan độc tố và làm tổn thương da gây nhiễm trùng.
Sau khi bị kiến ba khoang đốt, nếu các triệu chứng của viêm da tiếp xúc tăng nặng như ngứa, bỏng rát, nổi mụn nước, bóng nước, hồng ban… cần nhanh chóng đi khám để được điều trị kịp thời. 
Thông thường, sau cơn mưa, kiến ba khoang bị thu hút bởi ánh sáng. Vì vậy, người dân khi ngồi làm việc dưới ánh đèn cần đóng kín cửa để hạn chế kiến bay vào. Nếu phát hiện kiến ba khoang ở đèn quá nhiều, nên tắt đèn để kiến bay ra ngoài. Nên sử dụng đèn có ánh sáng vàng để hạn chế kiến bu vào theo ánh đèn. 
 

Phạm An