Mùa hè, cảnh báo bệnh thận tăng cao

“Trong mùa hè, số lượng bệnh nhân bị các bệnh lý về thận liên quan tới chế độ dinh dưỡng và lối sống tăng cao hơn bình thường từ 20 - 30%”, tiến sĩ - bác sĩ Huỳnh Ngọc Phương Thảo - Trưởng khoa Nội thận - Thận nhân tạo Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cảnh báo. Chính bác sĩ Thảo đã ghi nhận nhiều trường hợp nghiêm trọng, thậm chí bệnh nhân phải trả giá bằng tính mạng.

Đau lòng nhất là trường hợp của chị P.T.K.A., 42 tuổi, ngụ tại Q.Tân Bình. Chị A. có tiền sử bị lupus ban đỏ từ khi 20 tuổi nên dẫn tới suy thận giai đoạn cuối. Chị là bệnh nhân đang điều trị lâu năm tại Khoa Nội thận - Thận nhân tạo. Cách đây hơn một tháng, chị A. nghe theo quảng cáo trên mạng về phương thức detox thải độc cơ thể, chỉ ăn trái cây và uống nước. Chị tin rằng như vậy sẽ giúp cung cấp vitamin, bù nước, làm sạch hệ thống tiêu hóa, rất tốt cho cơ thể trong ngày hè. Biết đâu sau khi detox bệnh suy thận giai đoạn cuối của chị cũng nhờ đó mà thuyên giảm. Thế là bệnh nhân tự ý ngưng điều trị, bỏ thuốc và áp dụng chế độ detox ở nhà. 

Bác sĩ Huỳnh Ngọc Phương Thảo đang khám cho bệnh nhân bị sỏi thận chuẩn bị phải can thiệp tán sỏi - Ảnh: Thanh Huyền

Vài ngày đầu, bệnh nhân kể với bác sĩ rằng mình đang khỏe ra, xét nghiệm thấy chỉ số creatinin giảm (ở những người suy thận chỉ số creatinin cao hơn bình thường). Tuy bác sĩ đã khuyến cáo nhưng bệnh nhân kiên định là mình đang đi đúng hướng, tiếp tục tự detox. Cuối cùng, sau khi thực hiện detox được mười ngày, chị A. đã mất ngay trong đêm, không kịp đi cấp cứu. Một trong những nguyên nhân gây tử vong chính bởi bệnh nhân ăn quá nhiều trái cây làm tăng kali máu (thận của chị A. bị suy nên không lọc được kali). Ngoài ra, bệnh nhân bị phù phổi - một trong những biến chứng của suy thận mạn. 

Trường hợp khác phải nhập viện điều trị bệnh lý về thận do thói quen ăn uống không lành mạnh trong mùa hè là nữ sinh N.K.T., 20 tuổi, ngụ tại Q.10. Nữ sinh đến Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM khám trong tình trạng đau quặn sau lưng trái, tiểu ra máu. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy chỉ số a-xít uric của T. cao, siêu âm, chụp X-quang phát hiện một viên sỏi thận 10mm kẹt ở niệu quản. Trường hợp này bắt buộc phải can thiệp tán sỏi, nếu để lâu sẽ gây hư thận. Khi khai thác bệnh sử, bệnh nhân kể với bác sĩ mình uống rất ít nước, chỉ 1-2 ly/ngày. Được nghỉ hè nên T. hay đi ăn uống cùng bạn bè, món ăn ưa thích là thịt nướng và các đồ ăn nhanh. Khoa Nội thận - Thận nhân tạo ghi nhận số lượng người trẻ tuổi bị sỏi thận do tăng a-xít uric ngày một tăng cao. Nguyên nhân chính được nghĩ tới là thói quen ăn quá nhiều đạm, có trong thịt đỏ, hải sản. 

Bên cạnh đó, bác sĩ Thảo còn ghi nhận cả các trường hợp nam giới trẻ tuổi tập gym uống thuốc tăng cơ bị suy thận cấp. Đa phần họ không hay biết mình đang suy thận cấp mà vô tình phát hiện nhờ khám sức khỏe tổng quát. Ở giai đoạn sớm, bệnh suy thận cấp tiến triển rất âm thầm, chỉ nhận ra lúc xét nghiệm máu nếu thấy chỉ số creatinin tăng cao. Được điều trị sớm, bệnh nhân suy thận cấp có thể hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, một khi bệnh xuất hiện triệu chứng thì đã phức tạp, chuyển qua suy thận mạn rất nhanh. 

Qua đó, bác sĩ Thảo khuyến cáo, người bình thường mỗi ngày cần uống tám ly nước (khoảng 250ml/ly). Còn bệnh nhân thận cần ăn uống theo chỉ định của bác sĩ. Uống nhiều nước giúp rửa trôi các chất cặn bã trong thận theo đường nước tiểu ra ngoài. Không nên ăn các thức ăn có quá nhiều chất đạm khiến tăng urê gây quá tải cho thận. Nhiều người nghĩ thuốc lá chỉ ảnh hưởng tới phổi nhưng những ai hút thuốc lá cũng có nguy cơ bị suy thận cao hơn bình thường. Thuốc lá làm xơ vữa mạch máu, ảnh hưởng tới các mạch máu nuôi thận. 

Khi phát hiện các triệu chứng đi tiểu ít, phù, nước tiểu nhiều bọt, nước tiểu màu nâu, thậm chí sốt thì đó chính là dấu hiệu cảnh báo chức năng thận đang có vấn đề, cần đi khám ngay để được điều trị kịp thời. 

Thanh Huyền