Một thế giới thiếu những lời tử tế

Đầu tháng 4/2019, cộng đồng mạng tức giận sau khi youtuber Khoa Pug (Nguyễn Anh Khoa) tố cáo Aroma Beach Resort & Spa (TP.Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) lừa đảo khiến người này mất 2,2 triệu đồng. 

Ngay sau đó, mọi người chia sẻ hình ảnh, danh tính và tài khoản Facebook cá nhân của nữ tiếp tân resort này để thóa mạ, xúc phạm. Rất nhiều người đã tỏ ra bức xúc với Aroma Resort và vào Google để lại đánh giá 1 sao cùng những lời tiêu cực cho nơi này dù họ chưa trực tiếp trải nghiệm dịch vụ.

Số điểm trung bình của Aroma Resort ngay lập tức tụt xuống chỉ còn 1,2 sau khi nhận hơn 3.000 đánh giá 1 sao. Tên của resort này cũng bị đổi thành “Aroma Resort lừa đảo khách 2 triệu”. 

Bình luận gọi vợ mới của chồng cũ là “ngựa” từ năm 2016 khiến Laleh gặp rắc rối

Nhiều người còn “tấn công” sang trang TripAdvisor (thuộc quản lý của công ty cùng tên có trụ sở tại Mỹ chuyên cung cấp các đánh giá liên quan đến du lịch). Tuy nhiên, TripAdvisor đã sàng lọc và khóa nhiều đánh giá từ những người chưa từng đến nơi này vì cho rằng đánh giá này không khách quan do “không phản ánh trải nghiệm trực tiếp”.

Động thái của TripAdvisor được cho là cách giúp “làm nguội” bớt ngọn lửa tức giận lan rộng và có phần quá trớn từ cộng đồng, chuyển sang làn sóng phát ngôn thù hận (hate speech) tràn ngập mạng xã hội. 

Phát ngôn thù hận (hate speech) trên mạng xã hội không phải là đặc thù ở một quốc gia nào mà là hiện tượng chung từ khi mạng xã hội bùng nổ. Dưới áp lực của các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU), các mạng xã hội lớn như Facebook, YouTube hay Twitter đã phải nỗ lực xóa bỏ những phát ngôn thù hận chất chồng như bãi rác khổng lồ trên internet.

Tháng 2/2019, Ủy ban châu Âu (EC) công bố, có đến 72% phát ngôn thù hận trên Facebook bị loại bỏ trong vòng 24 giờ. Chính phủ Anh ngày 8/4 cho biết, họ đang thảo luận để đưa ra đề xuất an ninh mạng mới nhằm ngăn chặn hiện tượng phát ngôn thù hận.

Theo đó, chính quyền sẽ siết chặt và có những biện pháp quản lý nghiêm ngặt hơn với những ai có phát ngôn thù hận trên nền tảng mạng xã hội thông qua tài khoản cá nhân, buộc họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Theo lời đại diện chính phủ Anh, vì cư dân mạng không có đủ sự tự giác nên họ sẽ không còn được tự do với hoạt động và nội dung đăng tải của mình. 

Tháng 9/2018, đối tượng Jonathan Jennings (người Anh, 34 tuổi) đã bị bắt và chịu án phạt 16 tháng tù do đăng nội dung thù hận trên mạng xã hội YouTube và GAB. Người này dùng từ ngữ miệt thị người Hồi giáo, nói rằng cần phải diệt trừ người Hồi giáo, đồng thời buông lời xúc phạm, dọa giết lãnh đạo đảng Lao động Anh Jeremy Corbyn. Từ ngữ đăng trên thế giới ảo giờ đây chính là bằng chứng để đưa những người như Jonathan Jennings đối diện với những bản án thật, buộc họ phải chịu trách nhiệm cho những phát ngôn của mình. 

Mới đây, Laleh Shahravesh (55 tuổi, sống ở London, Anh) đã bị bắt tại sân bay Dubai khi đang trên đường tới dự tang lễ chồng cũ. Nhiều người bất ngờ với nguyên nhân Laleh bị bắt, nhưng phải công nhận đó là cách thực thi công lý nhằm bảo vệ nạn nhân của những lời cay độc, thù hằn. Laleh Shahravesh kết hôn, chung sống với chồng cũ là Santos được 18 năm và họ sống với nhau trong tám tháng ở Dubai thì Laleh trở về Anh năm 2016. Vài tháng sau đó, Laleh bất ngờ nhận hồ sơ ly hôn từ chồng và chị nhìn thấy hình ảnh anh ta kết hôn với một phụ nữ khác, tên là Hammadi. 

Ngay lập tức, Laleh hai lần liên tục đăng trên Facebook với những từ ngữ phản cảm, gọi người vợ sau của chồng cũ là “ngựa”. Laleh còn gửi thư tấn công chồng cũ, thậm chí gửi thư đến sếp của chồng cũ và có lời lẽ hạ nhục người vợ mới là Hammadi. Khi còn sống, Santos nhiều lần yêu cầu Laleh dừng phát ngôn phỉ báng vợ chồng anh nhưng vô ích. Hammadi cho biết, sau khi Santos qua đời, cô không muốn chịu đựng sự xúc phạm trong im lặng nữa. Laleh hiện đang đối diện với khả năng bị truy tố ở Dubai.

Anh Thông