Một người nghiện rượu, cả nhà lao đao

Rước đủ thứ bệnh do rượu

Kết thúc kỳ nghỉ tết Nguyên đán, anh H.T.T. - 43 tuổi, ở TP Hà Nội - được người thân đưa vào Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sức khỏe suy giảm. Thời gian gần đây, tính tình anh cục cằn, thường xuyên mắng chửi và bạo hành vợ.

Tiến sĩ Lê Thị Thu Hà - Trưởng phòng Điều trị nghiện chất, Viện Sức khỏe tâm thần - cho hay, cách đây 6 năm, bệnh nhân T. đã đến khám với kết quả đã có nghiện rượu, rối loạn nhân cách và cảm xúc do rượu. Sau mỗi đợt điều trị, do không hợp tác, bệnh nhân ra viện và vẫn không cai được rượu nên phải thường xuyên quay trở lại điều trị, đặc biệt là sau những kỳ nghỉ lễ dài.

Uống nhiều rượu gây ra tác hại nghiêm trọng tới hệ thần kinh của con người ẢNH MINH HỌA: ANH NGỌC

Anh T. nghiện rượu từ khi còn rất trẻ. Bố anh cũng nghiện rượu và đã mất do xơ gan, suy tủy. Mỗi ngày, anh T. uống rượu như uống nước dẫn đến rối loạn nhân cách, rối loạn giấc ngủ. Khi không ngủ được, anh không uống thuốc mà uống rượu cho dễ ngủ hơn nên bệnh ngày càng nặng.

Cũng điều trị ở Viện Sức khỏe tâm thần, anh L.S.P. - 30 tuổi, ở tỉnh Bắc Kạn - vừa bị rối loạn tâm thần, vừa bị cao huyết áp, xơ gan do rượu. Anh cho biết, bắt đầu uống rượu từ khi 15-16 tuổi. Sau giờ tan ca, anh đi nhậu tới khuya mới về.

Khi vào viện để cai rượu, ngoài bệnh xơ gan, cao huyết áp, các bác sĩ còn nhận thấy P. có biểu hiện hoang tưởng ghen tuông - một trong những tình trạng thường gặp ở người nghiện rượu. P. luôn nghi ngờ vợ ngoại tình dù cô chỉ ở nhà làm nông, không giao tiếp với ai. Ngay cả khi vợ ra tiệm tạp hóa mua đồ, P. cũng dò xét, hoạnh họe cô vì nghi vợ “tơ tình” bên ngoài.

Khi điều trị tăng huyết áp tại Bệnh viện Bạch Mai) ghi nhận ông N.T.T. - 58 tuổi, ở tỉnh Nam Định - có triệu chứng hay quên nên chuyển ông tới Viện Sức khỏe tâm thần. Tại đây, ông được chẩn đoán mắc hội chứng quên do rượu. Bệnh nhân thấy vợ rất quen nhưng không nhớ tên, nhìn cây bút mà nghĩ là ống thuốc lào. Sau khi điều trị 1 tuần không có kết quả, các bác sĩ kết luận, bệnh nhân bị rối loạn tâm thần mạn tính do rượu, rất khó hồi phục.

Theo bác sĩ Lê Thị Thu Hà, sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán, số bệnh nhân rối loạn tâm thần do nghiện rượu gia tăng gấp đôi so với thông thường. Hiện tại, Viện Sức khỏe tâm thần đang điều trị nội trú 19 ca rối loạn tâm thần do rượu, riêng Phòng Điều trị nghiện chất có 7 ca.

Ông N.H.S. (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) phải khâu hàng chục mũi ở cổ sau 2 lần tự tử trong ảo giác do nghiện rượu - ẢNH: PHAN NGỌC

Cần thêm giải pháp hạn chế rượu, bia

Bác sĩ Lê Thị Phương Thảo - Phòng Điều trị nghiện chất, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai - phân tích, khi vào cơ thể, rượu được hấp thu vào hệ tuần hoàn, sau đó tới não và các mô trong cơ thể, tác động mạnh vào hệ thần kinh, gây ra rối loạn tâm thần.

Theo bác sĩ Phương Thảo, rối loạn tâm thần do rượu có mã bệnh với các biểu hiện khác nhau. Chẳng hạn, hội chứng nghiện rượu là tình trạng bệnh nhân bồn chồn, bứt rứt, thèm nhớ rượu khi không được uống; hội chứng cai rượu có mê sảng là tình trạng bị ảo giác khi giảm hoặc ngừng uống rượu; rối loạn tâm thần và hành vi do rượu là tình trạng hoang tưởng, ảo giác, trầm cảm, lo âu hoặc các triệu chứng hỗn hợp…

Trong đó, thường gặp nhất là hội chứng cai rượu, rối loạn tâm thần và hành vi do rượu. Theo một nghiên cứu của nước ngoài, tỉ lệ tự sát ở bệnh nhân nghiện rượu, rối loạn do rượu chỉ đứng sau bệnh nhân trầm cảm.

Theo bác sĩ Lê Thị Thu Hà, hầu hết bệnh nhân vào Viện Sức khỏe tâm thần không chỉ bị rối loạn tâm thần do rượu mà còn bị nhiều bệnh lý khác do bị suy giảm hệ thống miễn dịch hay do tác hại của rượu tới các cơ quan đó, như xơ gan, xơ vữa động mạch, viêm phổi, lao phổi, cao huyết áp…

Rượu không chỉ gây hại cho người nghiện rượu mà còn tác động xấu tới gia đình, người thân về nhiều mặt. Về kinh tế, bệnh nhân hầu hết không có công việc ổn định, không lo được cho bản thân, lại tiêu tốn chi phí điều trị. Về mặt tinh thần, bệnh nhân luôn chửi bới, đánh đập, nghi ngờ những người xung quanh.

Có trường hợp chồng nhập viện điều trị loạn thần do rượu thì vợ cũng phải điều trị rối loạn lo âu bởi thường xuyên bị chồng mắng chửi, bạo hành. Do đó, bác sĩ Thu Hà khuyên mỗi người cố gắng “nói không” với rượu bia hoặc uống ít nhất có thể.

Luật sư Nguyễn Tri Đức (Đoàn Luật sư TPHCM) cho hay, Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 đã quy định các biện pháp để giảm mức tiêu thụ rượu, bia, tăng cường quản lý việc sản xuất, cung cấp rượu, bia nhằm giảm bớt việc lạm dụng và tác hại của rượu, bia đối với đời sống con người cũng như những tác động tiêu cực của rượu, bia đối với đời sống kinh tế, xã hội.

Ngày càng nhiều người trẻ uống rượu, bia - ẢNH MINH HỌA: ANH NGỌC

Nghị định 100/2019/NĐ-CP, Nghị định 168/2024/NĐ-CP đã tăng mức phạt tiền đối với hành vi lái xe khi đã uống rượu, bia. Các văn bản quy phạm pháp luật này đã góp phần làm giảm đáng kể tình trạng uống rượu, bia tràn lan.

Theo ông, để công tác phòng, chống tác hại của rượu, bia có hiệu quả lâu dài, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, cần hoàn thiện quy định chế tài cả về hành chính lẫn hình sự đối với hành vi vi phạm pháp luật do sử dụng rượu, bia.

Ông dẫn chứng, Nghị định số 24/2020/NĐ-CP ngày 24/2/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia mới chỉ quy định: hạn chế hình ảnh diễn viên uống rượu, bia trong tác phẩm điện ảnh, sân khấu, truyền hình và không ca ngợi tổ chức, cá nhân thành công từ sản xuất, kinh doanh rượu, bia.

Do đó, trên thực tế, ngày càng nhiều người live stream, đăng hình ảnh, clip ăn nhậu, uống rượu, bia… lên mạng xã hội mà không bị xử lý.

“Mạng xã hội lan truyền thông tin rất nhanh và có tác động rất lớn đến tâm lý, tình cảm, tư tưởng, nhận thức của con người. Do vậy, pháp luật cần có quy định hạn chế việc đăng bài, hình ảnh, clip có cảnh uống rượu, bia lên mạng xã hội” - ông Nguyễn Tri Đức kiến nghị.

Minh Quang