Một ngày đáng nhớ của người phụ nữ thượng lưu

Khi nhắc tới các nhà văn Anh nổi bật của thế kỷ XX, sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua cái tên Virginia Woolf. Bà đã thổi một luồng gió mới vào văn đàn thế giới, khi mang tới những cuốn tiểu thuyết với nhịp điệu chậm rãi và sâu lắng, để người đọc phải suy ngẫm sau những tầng nghĩa của câu từ. Nội tâm của mỗi nhân vật là mê cung phức tạp để độc giả khám phá.

Bà Dalloway là tiểu thuyết đánh dấu sự trưởng thành trong sáng tác của Virginia Woolf. Thay vì để các nhân vật đối thoại với nhau, nữ nhà văn đã biến dòng ý thức thành một phương tiện trần thuật hiệu quả.

Thành công của tác phẩm Bà Dalloway đã chứng minh cho những thể nghiệm mới mẻ và táo bạo của Virginia Woolf. Phong cách sáng tác của bà ảnh hưởng tới nhiều nhà văn đương đại, trong đó có Anne Ernaux, cây bút người Pháp vừa giành giải Nobel Văn chương 2022.

Hai nhân vật Clarissa Dalloway và Septimus Smith được kết nối với nhau theo một cách khá bất ngờ. Cuộc đời và những thăng trầm mà họ đã gánh chịu khiến người đọc nghĩ ngay đến câu hỏi muôn thuở về bản ngã: “Chúng ta là ai trong cuộc đời này? Phải làm sao để không đánh mất chính mình?”.

Tiểu thuyết "Bà Dalloway" của Virginia Woolf. Ảnh: R.B

Vào một ngày tháng tư, bà Dalloway quyết định tự đi ra phố mua hoa, để chuẩn bị cho bữa tiệc quan trọng sẽ diễn ra vào buổi tối. Thời gian trong tác phẩm chỉ xoay quanh một ngày ngắn ngủi đó. Người đàn bà thượng lưu đi bộ quanh những con phố nhỏ của London, ngắm nhìn những góc phố đầy kỷ niệm và hồi tưởng lại khoảng thời gian tươi đẹp trước khi Thế chiến thứ I xảy ra.

Khi bà trở về nhà, một vị khách đã xuất hiện thật bất ngờ. Đó là Peter, người đàn ông mà phu nhân Dalloway đem lòng yêu khi còn trẻ. Quá khứ về thời thanh xuân của cô tiểu thư Clarissa nóng nảy và bốc đồng đã hiện lên rất rõ ràng trong ký ức của người đàn bà thượng lưu. Lúc đó, bà yêu Peter nhưng lại đồng ý lấy Richard Dalloway và trở thành phu nhân Dalloway như hiện tại.

Đối diện với hiện tại, người phụ nữ ấy không hối hận. Với bà, Richard là người đàn ông phù hợp để phối ngẫu. Vợ chồng họ không có tình cảm nồng nhiệt, khiến người ta phải ghen tỵ, nhưng nghị sĩ Richard luôn cho vợ mình một khoảng không gian riêng, để bà cảm thấy thoải mái.

Với phu nhân Dalloway, hạnh phúc không phải là sống theo khuôn mẫu mà nhiều người mơ ước. Bà mãn nguyện khi được sống cuộc đời mà mình muốn. Clarissa Dalloway nghĩ về người tình cũ, ông chồng hiện tại và những cô gái trẻ xinh đẹp mà bà từng hôn say đắm, đâu mới là bến bờ tình yêu mà cuộc đời bà khao khát? Nhiều năm qua, người phụ nữ ấy vẫn đang loay hoay tìm câu trả lời.

Trong bữa tiệc của những con người thượng lưu, một lần nữa Clarissa Dalloway phải suy nghĩ về cuộc đời, đó là khi nghe kể về cái chết của Septimus Smith. Trong những ngày tháng tươi đẹp của tuổi trẻ, Septimus đã sống một cuộc đời đầy mơ mộng, luôn cố gắng bảo vệ lý tưởng.

Chàng trai ấy nhập ngũ, và nghĩ rằng mình sẽ đứng lên bảo vệ cho cái thiện. Thế nhưng, khi cầm tên tay cây súng, Septimus Smith nhận ra chiến tranh thật vô nghĩa, nó chính là công cụ để con người tranh giành quyền lực mà thôi. Dù đứng về phe nào, sinh ra trong chiến tranh, đồng nghĩa với việc phải nhận lấy đau khổ. Septimus Smith gần như hóa điên khi những điều mà anh ta tin tưởng bỗng chốc sụp đổ.

Phim điện ảnh "The hour" được chuyển thể từ tiểu thuyết "Bà Dalloway".

Trong Bà Dalloway, Virginia Woolf mang đến một bức tranh đa sắc về nữ quyền và mạnh mẽ của phái đẹp, mà Clarissa Dalloway không phải là đại diện duy nhất. Rezia, vợ của Septimus Smith là một người phụ nữ đầy bản lĩnh. Vừa vật lộn với cuộc mưu sinh, vừa lo chạy chữa cho người chồng sắp hóa điên, nhưng cô vẫn giữ niềm tin vào cuộc sống.

Số mệnh đã an bài tất cả, nếu dũng cảm đối mặt là lựa chọn duy nhất mà Rezia có được, cô sẽ vui vẻ chấp nhận những thử thách của cuộc đời. Clarissa Dalloway, Rezia, cùng hai nhân vật phụ là Sally và Elizabeth đã mang đến những màu sắc khác biệt về nữ quyền trong tác phẩm nói riêng, và sự nghiệp văn chương của tác giả nói chung.

Virginia Woolf là một người đam mê đọc sách. Khi còn nhỏ, bà thường dành cả ngày ở trong thư viện của gia đình và kết bạn với sách vở. Trong Bà Dalloway, người đọc sẽ thấy chân dung của một “siêu độc giả”. Virginia Woolf không chỉ nhắc tới nhiều tác giả bà ngưỡng mộ và những cuốn sách bà yêu thích, mà còn suy ngẫm rất nhiều về chúng, đối thoại cùng những tư tưởng các tác giả đi trước đã cài cắm vào trong tác phẩm.

Gần 100 năm qua, tiểu thuyết Bà Dalloway vẫn được cả thế giới đọc đầy mê say. Nó đã khơi nguồn cảm hứng cho nhiều loại hình nghệ thuật khác như điện ảnh và kịch nói. Ban đầu, Virginia Woolf định đặt tên tác phẩm là "Thời khắc". Sau này, nhà văn người Mỹ Michael Cunningham đã viết một cuốn tiểu thuyết và đặt tên là Thời khắc, điều thú vị là nó được lấy cảm hứng từ Bà Dalloway của Virginia Woolf .

                                                Mai Thư