Một năm 'sóng gió' của điện ảnh Hoa ngữ

Làng phim bị ảnh hưởng từ scandal trốn thuế của Phạm Băng Băng

Nhiều năm qua, Phạm Băng Băng là một trong những nghệ sĩ có thu nhập và sức ảnh hưởng mạnh nhất với làng phim ảnh Hoa ngữ nói riêng, giải trí nói chung. Tuy nhiên, năm 2018 được xem là thời gian đen tối của nữ diễn viên khi bị phanh phui trốn thuế hồi cuối tháng 5 thông qua hợp đồng âm - dương.

Nữ diễn viên bị phạt phải đóng bù thuế khoảng 130 triệu USD trước ngày 31/12. Sự nghiệp của Phạm Băng Băng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

Scandal trốn thuế của Phạm Băng Băng làm ảnh hưởng rất nhiều đến làng phim ảnh Hoa ngữ

Tuy nhiên, sự việc này không chỉ tác động đến cá nhân Phạm Băng Băng mà làng phim ảnh Hoa ngữ cũng bị ảnh hưởng. Hồi tháng 9, cơ quan quản lý nhà nước đã có dự thảo luật quy định về việc chi trả cát-sê trong làng giải trí, tại các đoàn phim để tránh việc diễn viên nhận thù lao “khủng”. Cụ thể, diễn viên không được nhận cát-sê quá 40% kinh phí của đoàn phim. 

Sau scandal của Phạm Băng Băng, nhiều đoàn phim phải trì hoãn hoạt động do thực hiện việc chi trả cát-sê không đúng quy định. Thư Kỳ, Triệu Vy… đồng loạt phải trả hơn 100 tỷ tiền cát-sê cho các nhà sản xuất (NSX) chương trình vì nhận quá mức quy định hiện hành. Một số địa phương cũng bỏ chính sách ưu đãi thuế cho các ngôi sao khi thành lập các công ty giải trí, studio…

Thị trường phim ảnh Trung Quốc bị ảnh hưởng nhiều sau scandal trốn thuế của Phạm Băng Băng

Cơ quan chức năng lập danh sách khoảng 100 nghệ sĩ tên tuổi để điều tra về thuế. Hàng loạt thông tin bên lề xuất hiện cho biết danh tính của 17 nghệ sĩ hàng đầu nằm trong tầm ngắm. Tiền thuế nộp bù của họ lên đến vài nghìn tỷ đồng. Cơ quan chức năng cho các công ty giải trí, studio, nghệ sĩ tự kiểm điểm và nộp bù thuế trước 31/12. Nếu thực hiện tốt sẽ không bị truy cứu trách nhiệm.

Cuối tháng 11/2018, làng phim ảnh Hoa ngữ lại xôn xao khi các hãng phim, truyền hình, diễn viên, đạo diễn và biên kịch sẽ bị đánh thuế 70% thu nhập từ năm 2016-2018, với thuế suất khoảng 30%.

Một người trong ngành nhận định, trong 2-3 năm tới, làng phim ảnh Trung Quốc vẫn chịu ảnh hưởng từ vụ trốn thuế chấn động của Phạm Băng Băng bởi những quy định đã và sẽ có hiệu lực.

Ồn ào ở các lễ trao giải phim, ảnh

Trung tuần tháng 10/2018, lễ trao giải Kim Ưng (dành cho phim truyền hình) đã vinh danh nữ diễn viên trẻ Địch Lệ Nhiệt Ba với giải Nữ diễn viên được yêu thích nhất. Đây là giải thưởng chính, là kết quả từ số lượng bình chọn của khán giả, điểm chấm của ban giám khảo, điểm chấm của Hiệp hội Truyền hình Trung Quốc. Nghệ sĩ nhận được giải thưởng này sẽ nhận được cúp vàng, giấy chứng nhận của nhà nước Trung Quốc, sẽ được gọi là Thị hậu.

Địch Lệ Nhiệt Ba nhận giải Thị hậu khiến dư luận xôn xao, chỉ trích

Tuy nhiên, kết quả này không thuyết phục được dư luận. Phim do Địch Lệ Nhiệt Ba đóng chính chỉ được chấm 4,6 điểm trên Douban. Nữ diễn viên bị nhận xét không có sự bổi bật trong diễn xuất. Hơn nữa, tranh cử giải này có những cái tên danh tiếng, đầy thực lực như: Tôn Lệ, Lưu Đào… Vì thế, chiến thắng của Địch Lệ Nhiệt Ba bị dư luận phản ứng dữ dội. Phần đông cho rằng Địch Lệ Nhiệt Ba mua giải.

Sau đó ít ngày, có tin một thành viên chủ chốt trong đài Hồ Nam bị kiểm tra vì vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Nhiều đồn đoán đưa ra liệu có phải xuất phát từ giải thưởng đã được trao cho Địch Lệ Nhiệt Ba hay không.

Sau 4 năm “cạch mặt”, Củng Lợi trở lại với lễ trao giải Kim Mã 2018 trong vai trò giám khảo. Tuy nhiên, trong đêm trao giải, nữ diễn viên khiến dư luận xôn xao khi không lên sân khấu trao giải quan trọng nhất cùng đạo diễn Lý An. “Chữa cháy” cho sự việc ầm ĩ này, đạo diễn Lý An cho biết có thể Củng Lợi quá khắng khít với ban giám khảo nên muốn ngồi cùng họ chứ không lên sân khấu. Tuy nhiên, lý do này không thuyết phục khán giả. Trước đó, MC của chương trình lại không giới thiệu Củng Lợi trong hàng ngũ giám khảo năm nay.

Củng Lợi trên thảm đỏ Kim Mã 2018

Sau khi lễ trao giải kết thúc, nhiều nghệ sĩ hàng đầu rời khỏi khách sạn, không dự tiệc. Nguyên nhân được cho là từ những phát ngôn ăn miếng trả miếng của các nghệ sĩ nhận giải về vấn đề chính trị khá nhạy cảm.

Tiệc hậu trao giải Kim Mã thưa thớt người dự.

Trước khi lễ trao giải diễn ra, nam diễn viên Khưu Trạch (một trong những đề cử nam chính xuất sắc nhất) bị Vu Chính tố vong ơn bội nghĩa. Cụ thể, thời điểm chưa nổi tiếng, nam diễn viên từng đến gặp Vu Chính xin vai, nhưng khi được đề cử Kim Mã đã quay lưng, không chịu đóng phim mới của mình. Vụ ồn ào này được tìm kiếm nhiều nhất trong những thông tin liên quan đến giải Kim Mã 2018.   

Phim truyền hình Trung Quốc giảm chất lượng sau năm 2017 sôi nổi

Năm 2017 được xem là thời điểm khởi sắc của phim truyền hình Trung Quốc với nhiều tác phẩm được đông đảo khán giả đón nhận như: Tam sinh tam thế: Thập lý đào hoa, Nửa đời trước của tôi, Danh nghĩa nhân dân, Sở Kiều truyện… Sang năm 2018, nhiều phim truyền hình được kỳ vọng sẽ nối tiếp những thành quả trên. Tuy nhiên, không có phim nào thực hiện được sứ mệnh này. Rất ít phim được đánh giá điểm trên 8.

Nhiều phim bị đánh giá tệ như: Mãng hoang kỷ, Người đàm phán, Nghìn lẻ một đêm, Phượng Tù Hoàng, Thời đại lập nghiệp, Điềm mật bạo kích, Vườn sao băng, Tân tiếu ngạo giang hồ… Có nhiều nguyên nhân thiên về chuyên môn dẫn đến sự thất bại của những phim này như: kịch bản, mạch phim, xây dựng nhân vật… 

Phượng Tù Hoàng, một trong những phim truyền hình kém chất lượng năm 2018 của làng phim Hoa ngữ.

Một vấn đề khá lớn mà làng phim Hoa ngữ đang đối diện chính là việc những gương mặt mới thừa sắc nhưng thiếu năng lực. Diện mạo của họ không thể cứu vớt được phim khi diễn xuất quá tệ, điển hình như: Địch Lệ Nhiệt Ba, Angela Baby, Lộc Hàm, Quan Hiểu Đồng… 

TVB tiếp tục rơi vào khó khăn

Từng là nơi sản sinh ra nhiều phim truyền hình nổi tiếng, chiếc nôi của nhiều thế hệ diễn viên tài năng nhưng TVB ngày càng xuống dốc khi đối diện khá nhiều khó khăn, thử thách.

Đầu tháng 10/2018, thông tin TVB sa thải 150 nhân viên khiến dư luận xôn xao. Một studio của đài cũng bị đóng cửa. Trước đó, tạp chí TVB cũng ngừng xuất bản. Hồi tháng 6/2018, TVB cũng sa thải một số nhân viên. Đại diện phát ngôn TVB cho biết sự thay đổi nhân sự này để thích nghi với cách làm việc kiểu mới. Tuy nhiên, theo báo cáo tài chính hồi cuối 2017, lợi nhuận ròng của TVB đã giảm đến một nửa. Việc làm ăn ngày càng sa sút được cho là nguyên nhân dẫn đến nhiều nhân viên TVB bị sa thải.

Tiệc sinh nhật lần thứ 51 của TVB được tổ chức hồi tháng 11 vừa qua.

Trong nhiều phim được phát năm 2018, chỉ có 2 phim Đội cứu hộ sinh tử và Đại soái ca tạo được dấu ấn tốt. Việc TVB mất nhiều cái tên danh tiếng, có thực lực như: Lâm Phong, Ngô Trác Hy, Huỳnh Tông Trạch, Quách Tấn An, Trần Hào, Lê Diệu Tường, Quách Tấn An, Sầm Lệ Hương, Hồ Hạnh Nhi… khiến chất lượng phim nhiều năm qua bị ảnh hưởng. Lớp diễn viên trẻ chưa đủ sức để đảm đương nhiều vai trò lớn để có thể cứu nguy cho TVB trong bối cảnh có nhiều tín hiệu không vui.                        

Doanh thu phim nội địa tăng, phim Hollywood giảm                                      

Với lợi thế lớn dân số đông, chiếm khoảng 1/5 dân số thế giới, Trung Quốc trở thành thị trường điện ảnh có sức ảnh hưởng nhất nhì thế giới. Quý I/2018, với tổng doanh thu 3,17 tỷ USD, Trung Quốc chính thức trở thành thị trường điện ảnh số một thế giới, vượt qua cả Bắc Mỹ với doanh thu 2,89 tỷ USD

Theo một báo cáo hồi cuối tháng 10/2018, doanh thu của Hollywood tại quốc gia tỷ dân đã giảm đến 24% so với năm ngoái. Sau 3 quý, các phim Hollywood chỉ thu về 1,64 tỷ USD so với cùng kỳ 2017 là 2,17 tỷ USD. Phim nội địa Trung Quốc tăng 46,7% doanh thu, từ 2,92 lên 4,28 tỷ USD. Nguyên nhân do sự gia tăng chất lượng của phim nội địa. Bên cạnh đó, các NSX, nhà phát hành cũng mang phim đến những rạp xa thành thị hơn, nơi người dân vẫn có sở thích với sản phẩm phim ảnh trong nước.

Doanh thu phim Hollywood tại thị trường Trung Quốc sụt giảm so với năm 2017.

Tuy nhiên, tầm ảnh hưởng của Trung Quốc lên phim Hollywood vẫn còn rất lớn bởi sức mạnh của thị trường hơn 1tỷ dân. Cụm từ “Hollywood made in China” ngày càng trở nên phổ biến, cho thấy sự tác động không nhỏ.

Để chiều lòng khán giả, diễn viên hoặc nhiều yếu tố của văn hóa Trung Hoa, sản phẩm Trung Quốc được đưa vào các bộ phim của Hollywood. Thời gian tới, nhiều NSX tại kinh đô điện ảnh thế giới sẽ cho ra đời các dự án phim lấy ý tưởng từ Trung Quốc như: Võ Tắc Thiên (hãng phim Metan Entertainment và Entree Pictures), phim hoạt hình Bạch xà (hãng phim Warner Bros hợp tác với Trung Quốc), Hoa Mộc Lan (dự kiến ra mắt năm 2020).

Cung đấu: điểm sáng của phim ảnh Hoa ngữ 2018

Năm nay, phim cung đấu Trung Quốc trở lại và tạo nên cơn sốt với hai tác phẩm: Diên Hy công lược (biên kịch Vu Chính) và Hậu cung Như Ý truyện (biên kịch Lưu Liễm Tử). 2 phim ghi điểm với cốt truyện hấp dẫn thông qua những màn toan tính, tranh quyền đoạt vị cùng bối cảnh, trang phục được đầu tư chỉn chu. Thông qua 2 phim này, nhiều giá trị truyền thống văn hoá Trung Hoa được quảng bá rộng rãi. Ban đầu, 2 phim này chỉ phát online, nhưng về sau dần được các đài truyền hình mua bản quyền khi phim trở nên hot.

Chỉ vài ngày ra mắt, Diên Hy công lược đã thu về hàng loạt tín hiệu khả quan với lượt xem tăng mạnh dần, có khi đến 650 triệu lượt/tập. Trong suốt thời gian lên sóng, Diên Hy công lược luôn xếp đầu trong các phim phát online và không hề có đối thủ. Phim đạt hơn 18 tỷ lượt xem, tính đến hết tháng 10/2018. Diên Hy công lược được chấm 7,1 điểm cho chất lượng.

Diên Hy công lược, bộ phim nổi bật nhất nhì của làng phim ảnh Hoa ngữ 2018 với thành công vang dội.

Diên Hy công lược là từ khoá hot nhất mạng xã hội Weibo, chạm đỉnh đến 38 lần trong quá trình phát sóng. Phim được bán bản quyền cho hơn 90 quốc gia, trong đó có Việt Nam, thu về hơn 2.000 tỷ đồng. Diên Hy công lược cũng trở thành một trong những từ khoá được tìm kiếm nhiều nhất thế giới năm 2018. 

Bộ phim đã giúp tên tuổi của hai diễn viên Ngô Cẩn Ngôn, Hứa Khải lên một nấc thang mới. Trong khi đó, Tần Lam, Nhiếp Viễn, Đàm Trác… đều được khán giả mến mộ nhiều hơn. Phim và dàn diễn viên cũng được vinh danh ở nhiều giải thưởng lớn nhỏ.

Dù được sản xuất trước nhưng Hậu cung Như Ý truyện lại lên sóng sau Diên Hy công lược. Hai phim cùng khai thác về một chủ đề, một thời đại nhưng nội dung lại gần như trái ngược hoàn toàn. Nhiều ý kiến cho rằng biên kịch Vu Chính đã trộm ý tưởng của đoàn phim Như Ý truyện để sản xuất Diên Hy công lược, bởi trước đó ekip này từng mời Vu Chính hợp tác nhưng không thành.

Châu Tấn đóng vai nữ chính trong Hậu cung Như Ý truyện.

Đến cuối tháng 10/2018, Hậu cung Như Ý truyện thu về hơn 15 tỷ lượt xem. Dù không quá rầm rộ như Diên Hy công lược nhưng xét về chất lượng, sự hợp lý của kịch bản thì phim này tốt hơn hẳn. Phim tiếp tục ghi dấu thành công của Châu Tấn với vai nữ chính dù thời điểm đầu nhiều ý kiến chê bai, phản đối.

Cùng với Diên Hy công lược, Hậu cung Như Ý truyện, thị trường phim phát online của Trung Quốc vẫn đang phát triển đều đặn. Mảng phim cổ trang cũng rất thịnh hành.

Thuỵ Khuê