Một năm đảo chiều của điện ảnh Hollywood

Những bộ phim đầy “sắc đen” thắng lớn

Black Panther - bom tấn siêu anh hùng đầu tiên của Marvel trong năm 2018 - nhanh chóng gặt hái được nhiều thành công, từ doanh thu phòng vé cho đến đường hoàng bước chân trên thảm đỏ của các đề cử uy tín như Quả cầu Vàng (hạng mục Phim chính kịch xuất sắc nhất, Ca khúc nhạc phim hay nhất) và dự đoán sẽ trở thành đối thủ đáng gờm của các bộ phim khác trên đường đua đến Oscar 2019.

Black Panther đã có một năm rực rỡ.

Với kinh phí 200 triệu USD, Black Panther đã mang về cho Marvel 1,344 tỷ USD toàn cầu sau 1 tháng công chiếu. Phim được đánh giá là hoàn hảo khi vừa đảm bảo yếu tố giải trí, vừa có nội dung sâu sắc, am hiểu văn hóa châu Phi, thể hiện sự tinh tế, sáng tạo cùng phần hình ảnh mãn nhãn. Sự đặc biệt của Black Panther nằm ở chỗ, đây là “bom tấn” siêu anh hùng đầu tiên có dàn diễn viên từ chính đến phụ đều là người da đen. Hơn thế nữa, đạo diễn Ryan Coogler, ca sĩ hát nhạc phim cũng là người da đen. Cùng nhau, họ bước vào câu lạc bộ tỷ đô.

"Những viên ngọc đen" trong Black Panther trên tạp chí Essence

Đầu tháng 12 năm nay, một bộ phim siêu anh hùng khác, nhưng là phim hoạt hình Spider-Man: Into the Spider-Verse (Người Nhện: Vũ trụ mới). Lần đầu tiên loạt phim truyện tranh Marvel ra đời từ năm 2011 có một Spider-Man không phải da trắng. Có kịch bản xuất sắc, thoát khỏi lối mòn nhàm chán từ những bộ phim siêu nhiên, không ngạc nhiên khi Spider-Man: Into the Spider-Verse được đánh giá là phim “người Nhện hay nhất từ trước đến nay”, nhận được 97% điểm đánh giá trên trang phê bình Rottentomatoes, điểm A+ tuyệt đối từ khán giả trên trang Cinema Score và trở thành phim hoạt hình có doanh thu ra mắt cao nhất tại thị trường Bắc Mỹ với 34,5 triệu USD trong khi kinh phí đầu tư là 90 triệu USD.

Vũ trụ người nhện trong Spider-Man: Into the Spider-Verse.

Sony có lẽ nhận ra mỏ vàng sáng tạo từ các nhà làm phim da đen khi mời F. Gary Gray - từng thành công với cuốn phim tiểu sử Straight Outta Compton, Fast & Furious 8 - đạo diễn thương hiệu Men in Black công chiếu vào năm 2019.

Hai bộ phim đầy “sắc đen” (đạo diễn, diễn viên chính đều là người da đen) khác - không thuộc dòng “bom tấn” mà đi vào khai thác những câu chuyện đời thường, sáng tạo - nhanh chóng chinh phục khán giả và giới phê bình là Widows (Viola Davis đóng chính) của Steve McQueen và Black Klansman (John Davis Washington, con trai tài tử Denzel Washington đóng chính) của Spike Lee. Cả hai bộ phim này đều chễm chệ bước thẳng vào danh sách đề cử Oscar 2019. Black Klansman, trước đó xuất hiện trong 5 hạng mục đề cử tại Quả cầu Vàng.

Black Klansman - cuốn phim đầu tay đầy kỳ vọng của đạo diễn Spike Lee hiện đã thu về 88,6 triệu USD với kinh phí đầu tư 15 triệu USD.

Một trong những lý do thường được các nhà làm phim Hollywood viện cớ không chọn diễn viên da đen chính là sự tốn kém trong khâu hắt sáng, chỉnh hiệu ứng màn ảnh. Với diễn viên da trắng, mọi thứ dường như đơn giản hơn vì… màu da. Lập luận đầy tính phân biệt này nhanh chóng bị phản đối. Và thành công từ mặt doanh thu đến phê bình của các bộ phim năm nay đã minh chứng cho sự kỳ thị đó.

Cộng đồng diễn viên gốc Á trở thành tiêu điểm

Một cộng đồng khác chịu sức ép không kém tại Hollywood là diễn viên người Mỹ gốc Á. Cơ hội để họ tìm đến những vai diễn lớn gần như không có. Nếu muốn có cơ hội xuất hiện, cách duy nhất là chấp nhận những vai phản diện hoặc làm nền. 1% diễn viên gốc Á có cơ hội xuất hiện trên phim Hollywood. Nhưng, điều này đang dần chấm dứt. Kelly Marie Trần, diễn viên Mỹ gốc Việt đã mở đường thành công cho xu hướng này khi đình đám xuất hiện trong loạt phim ăn khách tỷ đô toàn cầu từ thương hiệu Star Wars vào năm 2017.

Cuộc sống choáng ngộp của giới thượng lưu châu Á trong Crazy Rich Asians khiến khán giả phương Tây trố mắt thú vị.

Bước sang 2018, Crazy Rich Asians với một ekip “rặt”Á, từ biên kịch, đạo diễn cho tới diễn viên đã tạo nên cú chấn động trên toàn thế giới khi mang đến một cái nhìn khác về người châu Á, cũng như khuynh đảo phòng vé khi mang về hơn 238 triệu USD, trở thành phim tình cảm hài ăn khách nhất tại thị trường Mỹ trong vòng một thập kỷ trở lại đây, dù chẳng được thị trường Trung Quốc hưởng ứng bởi… những gì trên phim đã quá quen thuộc.

Hollywood Reporter đã chọn các diễn viên chính trong phim xuất hiện trên bìa tạp chí, đánh giá đây là phim có sức ảnh hưởng rộng rãi đến công chúng. Sự độc đáo của bộ phim còn nằm ở chỗ xây dựng hình ảnh người phụ nữ châu Á mỗi thời đại, dù có khác nhau về quan điểm, lối sống nhưng tất cả đều mạnh mẽ, chủ động và giàu tình yêu thương. Tất nhiên, dù chỉ bước một bước nhỏ vào giải Quả cầu vàng 2019 dành cho nữ chính Constance Wu (Ngô Điềm Mẫn) nhưng Crazy Rich Asians là một bước tiếp đầy mạnh mẽ và thành công.

Searching - cuốn phim độc đáo từ nội dung, góc quay.

Searching, cuốn phim dài đầu tay của đạo diễn Aneesh Chaganty - một viên ngọc mới trong làng điện ảnh ra mắt hồi đầu tháng 11/2018, do diễn viên người Mỹ gốc Á - John Cho - đóng chính, kể về một người cha tuyệt vọng lướt Facebook tìm thông tin cô con gái 16 tuổi mất tích, được đánh giá cao nhờ đề tài thời sự và góc quay độc đáo - từ góc nhìn của điện thoại thông minh và màn hình máy tính. Có kinh phí vỏn vẹn 1 triệu USD, phim thu về 73,7 triệu USD toàn cầu!

Trailer Searching:

Một cuốn phim khác, phát hành trên Netflix, To all the boys I’ve loved before (Những chàng trai năm ấy) dựa trên cuốn truyện ăn khách cùng tên của tác giả Jenny Han, với nhân vật chính là Lara Jean Covey do nữ diễn viên gốc Việt Lana Condor/Trần Đồng Lan thủ vai. Ngọt ngào, trong sáng và đầy cảm xúc là những gì bộ phim được khán giả khen ngợi không ngớt. Nếu như Crazy Rich Asians là lát cắt xa xỉ về giới siêu giàu tại Singapore, thì To All The Boys I've Loved Before lại kể về câu chuyện tình yêu của cô gái gốc Á ngọt ngào không kém những bộ phim về các nàng teen da trắng. Đồng thời chứng minh sức sống của dòng phim hài-tình cảm.

To all the boys I’ve loved before - phim đốn tim khán giả Netflix

Một đạo diễn gốc Á khác mang đến thành công không kém khi hồi sinh vũ trụ điện ảnh D.C. đang ngắc ngoải là James Wan với Aquaman.

Châu Á là thị trường đang lên, mảnh đất màu mỡ cho các nhà làm phim Hollywood. Không quá khó để nhìn thấy cách họ tìm cách lấy lòng thị trường này. Từ việc sản xuất ra những bộ phim có góc nhìn khác về người châu Á, mời diễn viên châu Á đóng chính, đồng thời tập trung vào những bộ phim có nội dung thuần chất Á Đông như Hoa Mộc Lan, Võ Tắc Thiên...

Phim kinh dị, hoạt hình tiếp đà chạy và những cú trượt dài của các thương hiệu điện ảnh

Bumblebee - phim hoạt hình live-action từ thương hiệu Transformers là một trong vài bom tấn 2018 không gây thất vọng cho người xem

Từ góc nhìn thể loại, 2018 là năm thành công của phim hoạt hình thuần túy với Incredibles 2, Wreck-it Ralph 2, The Grinch... Phim kinh dị kinh phí thấp tiếp tục thắng lớn tại màn ảnh rộng với A Quiet Place, Halloween, Hereditary…

Trong khi đó, các thương hiệu điện ảnh quen thuộc như: Solo: A Star Wars Story, Fantastic Beat: Crimes of Grindelwald, The Girl in the Spider’s Web, The Nun, Robin Hood, The Strangers, The Nun, Insidious, Scream, Summer of 84… đang dần đuối sức và cạn kiệt ý tưởng. 

Đây là điều đáng buồn khi Hollywood đang mất dần đi sức sáng tạo. Đồng thời, giải thích tại sao các nhà đầu tư, các “ông lớn” điện ảnh bắt đầu chú ý và dành sự quan tâm nhiều hơn cho nhóm người “thiểu số” tại Hollywood, cũng như chuyển hướng sang thị trường châu Á.

Tần suất các sao Hollywood đến châu Á tham gia các buổi công chiếu phim tại các nước có nền điện ảnh phát triển như Singapore, Philippines, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Trung Quốc mỗi ngày một nhiều. Ngoài mục đích đa dạng văn hóa và cách kể chuyện thì doanh thu từ thị phần mới là điều không thể bỏ lỡ. Chắc chắn, với sự dịch chuyển này, Hollywood sẽ có thêm nhiều bất ngờ trong tương lai.

Lê Phan