Một lần đến thế giới của “vua sư tử”

Một ngày như thường lệ, khi đón con đi học về, tôi nghe con cảm thán: “Ba mẹ có biết tê giác sắp tuyệt chủng rồi không? Hiện trên thế giới chỉ còn vài con tê giác hoang dã đang được bảo tồn, con thấy buồn vì không có cơ hội thấy tê giác ngoài đời thật. Sớm thôi, loài người sẽ nói về tê giác như một loài động vật chỉ còn trong huyền thoại như chúng ta đang nói về khủng long…”. Khi đó, tôi chợt lóe lên suy nghĩ: “Tại sao cả nhà mình không cùng đến châu Phi để kịp thấy các loài trước khi chúng chỉ còn được lưu truyền trong sách.

Khu bảo tồn thiên nhiên vĩ đại của cả hành tinh

Cắm trại nghỉ đêm giữa thiên nhiên hoang dã

Trước đây, tôi và gia đình mình chưa bao giờ có ý định đi du lịch tận châu Phi, càng không hề biết đến đất nước có tên Tanzania. Sau vài ngày tìm hiểu thông tin, chúng tôi chọn Tanzania do chính sách bảo tồn thiên nhiên chặt chẽ và số lượng chủng loài động vật của quốc gia này thuộc hàng đa dạng nhất thế giới.

Tour riêng của gia đình tôi gồm có hướng dẫn viên kiêm tài xế xe địa hình và 1 đầu bếp. Chúng tôi chọn cung đường phía bắc đi qua khu bảo tồn động vật hoang dã nổi tiếng Serengeti, lòng chảo núi lửa Ngorongoro và các khu vực xung quanh. Khu vực này hứa hẹn sẽ đem đến cho chúng tôi 1 kỳ nghỉ trên đường xuyên rừng, ngày ngắm thú, đêm cắm trại và là 1 cuộc phiêu lưu thực sự ở vùng đồng bằng châu Phi. Chúng tôi đã sẵn sàng bước vào thế giới thiên nhiên hoang dã của vua sư tử - nơi muông thú mới là chủ nhân thực thụ.

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi về Tanzania: đây là 1 đất nước sạch, xanh với mật độ thú hoang dày đặc. Đặc biệt nhất là không có rác thải trên đường vì Tanzania cấm tuyệt đối túi ni lông. Quy định nghiêm ngặt của chính phủ nhằm hướng đến mục tiêu cắt giảm lượng rác thải nhựa trong nước và giúp bảo tồn vẻ đẹp tự nhiên của Tanzania.

Từ thị trấn Arusha đến khu cắm trại ở công viên quốc gia Tarangire mất khoảng 3 giờ. Đường đi rất gập ghềnh nhưng trên hành trình đó, bạn sẽ gặp nhiều loài thú. Ở Tanzania, luật pháp không cho phép giết hại bất kỳ loài động vật nào. Các trạm bảo hộ động vật có mặt khắp nơi. Con người ở đất nước này rất khiêm nhường. Tất cả đều nghĩ rằng chính con người đang ăn nhờ ở đậu và lấn chiếm không gian sống của thú hoang.  

Ngôi nhà của cây bao báp và những chú voi

Công viên quốc gia Tarangire là công viên lớn thứ sáu ở Tanzania với diện tích gần 3.000km². Nó nổi tiếng nhờ quần thể voi lớn nhất trên cả nước - khoảng 3.000 con. Thật không thể tin được khi nhìn thấy voi ở khoảng cách rất gần. Mọi sinh hoạt của voi (ăn, âu yếm, nghịch nước…) diễn ra ngay trước mắt là một trải nghiệm tuyệt vời. Ngoài voi, chúng tôi còn thấy hươu cao cổ, sư tử, linh dương, linh dương nước, chó rừng, lợn lòi… và nhiều loài chim.

Điểm hấp dẫn khác của công viên Tarangire khiến nó độc đáo là số lượng cây bao báp. Tôi đã ồ lên thích thú khi bắt gặp loài cây bước ra từ tác phẩm Hoàng tử bé của nhà văn Antoine de Saint-Exupéry. Những thân cây ấy khổng lồ đến mức khó tưởng tượng được phải bao nhiêu người mới ôm đủ 1 vòng thân.

Người Tanzania tôn bao báp là “cây sự sống”. Rễ của nó cực kỳ khỏe, giữ được độ ẩm phi thường. Vào mùa khô, những cây cổ thụ là điểm thu hút động vật hoang dã. Ngay cả voi cũng ghé thăm và nhai vỏ cây bao báp, tận hưởng độ ẩm và khoáng chất bên trong. Dù có bộ rễ khỏe và dáng vẻ cứng cáp, hầu hết cây bao báp đều rỗng ruột. Một lần nữa, điều này rất hữu ích vì “cây sự sống” cung cấp môi trường sống cho mọi loài, từ dơi đến mèo, ong, chim gõ kiến… thậm chí cả rắn, báo gấm... Ở một khía cạnh nào đó, bao báp giống 1 khu chung cư đa dạng cư dân. 

Khám phá miệng núi lửa 

Một đàn ngựa vằn

Từ công viên Tarangire, chúng tôi thức dậy trước khi mặt trời mọc và lên đường đến miệng núi lửa. Suốt hành trình đi vào nơi hoang dã, chúng tôi phải ngồi trong xe vì sự an toàn của mình và để đảm bảo đời sống thú hoang ít bị tác động nhất. Miệng núi lửa Ngorongoro được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới do kích thước của nó và mật độ động vật dày đặc trong 1 không gian nhỏ. Nếu có dịp đến châu Phi, bạn không nên bỏ qua khu lòng chảo núi lửa Ngorongoro. Nó như một cái dĩa khổng lồ - nơi tất cả các loài thú hoang quý hiếm được bày biện trên đó.

Dù chỉ được ngồi trong xe nhưng chúng tôi đã chứng kiến khá nhiều cảnh tượng lạ mắt, từ việc sư tử đang nghỉ ngơi sau bữa ăn, một con ngựa vằn sinh con… đến những con linh dương đang giao phối và những cuộc giao tranh bằng miệng của loài hà mã. 

Dưới mái che được nâng lên, chúng tôi có thể đứng trên ghế để nhìn voi, tê giác, ngựa vằn, linh cẩu, linh dương đầu bò, hồng hạc, trâu, hà mã, rắn... Sau một ngày mệt nhoài, chúng tôi trở về trại ở rìa miệng núi lửa. Không khí ban đêm nơi đây khá loãng và rất lạnh, trời tối đặc khiến tôi có cảm tưởng bầu trời sà xuống rất gần. Tôi cũng chưa bao giờ thấy mật độ sao trời sáng và chi chít như đêm ở Ngorongoro. 

Trong lịch trình, chúng tôi có nửa ngày đi bộ trekking lên đỉnh núi dưới sự hướng dẫn của kiểm lâm địa phương để có thể ngắm trọn vùng lòng chảo Ngorongoro. Con trai tôi thích thú khi được bước ra ngoài xe địa hình và đặt chân vào thiên nhiên hoang dã, bước theo những dấu chân khổng lồ của loài voi. 

Trong chuyến đi 10 ngày đến Tanzania, chúng tôi còn thăm khu công viên Serengeti. Tại đây, gia đình tôi may mắn được thấy tận mắt cảnh một gia đình gồm nhiều sư tử mẹ rình săn mồi và dạy con cách tấn công. Khi thấy 1 con linh dương bị sư tử vồ và trở thành bữa ăn cho gia đình sư tử diễn ra ngay trước mắt, con trai tôi đã khóc nghẹn ngào vì thương chú linh dương xấu số. Nhân dịp này, chúng tôi cũng giải thích cho con về thế giới tự nhiên, chuỗi thức ăn của các loài.

Ngoài ra, chúng tôi còn thấy từng đàn ngựa vằn hàng chục ngàn con chạy nối đuôi nhau đến tận chân trời. Người hướng dẫn cho biết vào mùa di cư, động vật đi theo loài thành từng đàn, tạo nên những cảnh tượng thiên nhiên ngoạn mục với những âm thanh vang vọng từ tiếng bước chân rầm rập, tiếng gầm rú...

Trong thời gian đắm mình vào thế giới hoang dã, tôi luôn cảm thấy xúc động trước vẻ đẹp của những buổi chiều. Khi xe xuyên rừng và chứng kiến thú hoang chuẩn bị tìm chỗ trú đêm, cùng với ánh ráng chiều như mật, nền trời chuyển màu in bóng cây đơn độc giữa thảo nguyên, tim tôi luôn thắt lại. Tôi biết mình không có nhiều giây phút như thế này trong đời nên muốn tận hưởng, ghi lại trong tâm khảm một cách trọng vẹn.

Thăm tộc người thiểu số Masaai

Nhà của người Masaai đắp bằng đất ở phía sau

Bên cạnh thế giới động vật, chúng tôi còn được thăm tộc người Masaai. Khu vực Serengeti là nơi sinh sống của nhiều người dân bản địa, nổi tiếng nhất là người Masaai. Chính phủ Tanzania cho phép người Masaai săn bắn nhằm giúp họ giữ gìn bản sắc nhưng chỉ săn những loài theo chỉ định tùy mùa sinh sản của từng loài, nghĩa là việc săn bắn và kiếm sống không gây ảnh hưởng đến mất cân bằng sinh thái và không đe dọa đến sự tuyệt chủng của động vật.

Người Masaai chào đón chúng tôi bằng vũ điệu cồng chiêng đặc trưng. Họ từ chối tất cả ảnh hưởng của đô thị hóa và cố gắng bảo tồn những giá trị sắc tộc. Người Masaai không dùng đồng hồ để tính thời gian, không có điện, vẫn nhóm lửa theo cách ma sát 2 mảnh gỗ, ở nhà đắp bằng đất bùn, uống thuốc từ lá cây… Mọi đồ dùng đều làm thủ công, kể cả chén dĩa cũng được mài, khắc từ đá…

Khi đi thăm thiên nhiên hoang dã, tôi đã đưa con trai mình một máy ảnh kỹ thuật số để con tự do ghi lại thế giới thiên nhiên dưới cái nhìn của riêng mình. Có một sự chuyển biến rất lớn ở con tôi sau chuyến đi: cậu bé không còn đòi nuôi thú cưng như trước đây vì nhận ra dù là loài nào cũng cần có tự do và được sống đúng nơi của mình. Chúng tôi vui mừng vì bài học lớn con mình đã học được từ hành trình đặc biệt này: yêu thiên nhiên và động vật không nhất thiết phải sở hữu chúng. 

Bài và ảnh: Nhất Phương