“Một dự án phải qua 100 con dấu, doanh nghiệp còn sức đâu mà làm”

Đại diện các DN cho rằng, cần có sự cải cách hành chính thực chất

Hội thảo do Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM (Huba) phối hợp với Báo Nhân dân, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức ngày 21/3.

Ông Lê Hữu Nghĩa đặt hàng loạt câu hỏi, khắp nơi đều khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp (DN) làm theo thì hành lang pháp lý đã sẵn sàng hay chưa? Thực tế cho thấy, luật pháp thường đi sau sự phát triển của xã hội từ 3 đến 5 năm. Vậy, DN sẽ hoạt động thế nào trong giai đoạn đó?

Chúng tôi mong muốn nhận được sự hỗ trợ từ cơ quan nhà nước, như Thủ tướng đã nói, hãy để DN tự do phát triển. Đừng hỏi chúng tôi "quy định nào cho phép", mà hãy tự hỏi "điều gì cấm chúng tôi". Thực tế, nhiều DN e ngại vấn đề này, sợ bị hình sự hóa, dẫn đến không dám đổi mới, sáng tạo.

Về cải cách hành chính, ông Lê Hữu Nghĩa đề nghị cần thực chất. Ông dẫn một dự án mà DN ông mất 5-6 năm để hoàn thành thủ tục. Hay thông tin giảm 30% thủ tục, thời gian và chi phí hành chính cần được cụ thể hóa. Trong một dự án bất động sản, chỉ riêng thủ tục quy hoạch đã phải qua 9 lần phê duyệt.

Đầu tiên, phải xin chủ trương đầu tư từ Sở Quy hoạch Kiến trúc, Sở Xây dựng và UBND quận/huyện phải trả lời văn bản về tính phù hợp quy hoạch. Tiếp đến phải xin chấp thuận đầu tư, các cơ quan trên lại tiếp tục thẩm định tính phù hợp quy hoạch. Thứ ba phải xin điều chỉnh quy hoạch, vẫn là các cơ quan đó xem xét. Thứ tư phải xin nhiệm vụ quy hoạch, lại tiếp tục chờ thẩm định. Thứ năm, phải thẩm định quy hoạch chi tiết theo quy hoạch 1/500. Thứ sáu, phải niêm yết quy hoạch, nếu gặp phải sự phản đối của người dân thì phải đi thuyết phục. Thứ bảy, phải báo cáo nghiên cứu khả thi và lại thẩm định tính phù hợp quy hoạch. Thứ tám xin cấp phép xây dựng, tiếp tục chờ thẩm định tính phù hợp quy hoach.

“Chỉ riêng thủ tục quy hoạch đã phải qua 9 lần thẩm định. Chúng tôi mong muốn được giao nhiệm vụ cho một cơ quan chịu trách nhiệm chính, và cán bộ của cơ quan đó phải quyết định nhanh chóng. Tuy nhiên, hiện nay, các cơ quan thường xin ý kiến của nhau, dẫn đến việc kéo dài thời gian. Thực tế, một dự án của chúng tôi phải qua khoảng 100 con dấu. Mỗi con dấu mất khoảng 1 tháng, vị chi là 100 tháng. Chúng tôi mong muốn có sự cải cách hành chính thực chất” - ông Lê Hữu Nghĩa bức xúc.

Đồng quan điểm, ông Trịnh Tiến Dũng, - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Cơ khí xây dựng thương mại Đại Dũng - cho rằng, để kích hoạt tiềm năng của kinh tế tư nhân cần loại bỏ các chính sách "xin cho" và thủ tục hành chính rườm rà. Thay vào đó, cần đẩy mạnh chính phủ điện tử, số hóa toàn diện. Khi đã điện tử hóa, cần có quy tắc, bộ ứng xử, luật lệ, quy định và mẫu biểu hướng dẫn rõ ràng, để người dân có thể thực hiện dễ dàng. Việc nửa vời giữa điện tử và hành chính chỉ gây khó khăn, trì trệ.

Ông cho rằng, không nên ưu đãi các dự án FDI trong những ngành mà DN Việt Nam đã làm tốt, như chế biến lương thực, may mặc, da giày, cơ khí, thép, vì sẽ khiến DN Việt Nam bị cạnh tranh không công bằng, dẫn đến nguy cơ bị "bóp nghẹt". Bởi vì các DN Việt Nam có công nghệ thấp, tích lũy hệ thống yếu, thương hiệu chưa có, vốn đắt đỏ, và không thể cạnh tranh với DN nước ngoài khi họ đổ bộ vào thị trường Việt Nam. Vì vậy, cần xác định rõ quy mô, ngành nghề, lĩnh vực thu hút FDI, tránh rơi vào bẫy làm suy yếu DN vừa và nhỏ.

Các đại biểu chia sẻ tại hội thảo - Ảnh: Thanh Hoa

Nhà nước cần quyết liệt giải quyết các dự án treo, tạo điều kiện cho các DN có năng lực thực hiện dự án. Cần có biện pháp xử lý các DN xin dự án nhưng để đó 10-15 năm, gây lãng phí nguồn lực xã hội. “Các lãnh sự quán và đại sứ quán Việt Nam cần tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam hoạt động ở nước ngoài, cung cấp thông tin, dữ liệu, và can thiệp khi cần thiết” - ông Trịnh Tiến Dũng đề xuất.

Ông Nguyễn Viết Toàn - Chủ tịch Hội doanh nghiệp quận Tân Phú - đề xuất nên xây dựng chính sách hỗ trợ DN tiếp cận quỹ đất, tận dụng tối đa mật độ xây dựng, kể cả xây dựng theo chiều dọc, trên quỹ đất hiện có của DN gia đình. Điều này sẽ giúp các DN đang gặp khó khăn về mặt bằng có thể mở rộng sản xuất kinh doanh. Đồng thời giúp khai thông nguồn vốn, vì quỹ đất và công trình xây dựng sẽ trở thành tài sản thế chấp có giá trị, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vay vốn ngân hàng.

Ông dẫn chứng kinh nghiệm từ Malaysia, Singapore và Trung Quốc, nơi các DN sản xuất công nghệ cao chỉ cần mặt bằng 200-300m² trong khu dân cư, nhưng xây dựng nhà máy nhiều tầng, hoạt động hiệu quả. Đây là một xu hướng tất yếu, phù hợp với mô hình "điểm công nghiệp" mà TPHCM đang hướng tới.

Thanh Hoa