Một chiều xanh rực rỡ Ala Archa

Những ngày binh biến từ khi tách khỏi Liên Xô cũ đã qua lâu lắm, giờ miền đất hoang sơ, thiên nhiên tươi đẹp nhưng không thiếu các di tích cổ xưa này là đích đến của dân du lịch khắp nơi. Điều lạ là dù vài nước trong khối Trung Á như Uzbekistan, Turkmenistan… rất khó khăn với người Việt trong việc xin thị thực nhập cảnh (visa) thì Kyrgyzstan lại rộng cửa thênh thang - miễn visa từ cửa khẩu sân bay đến đường bộ. Sau 30 ngày visa hết hạn, rất dễ đăng ký dài hạn ở các trạm cảnh sát, giống như tạm trú tạm vắng tại Việt Nam.

Nơi lưng chừng cao là những vạt rừng xanh thẫm

Một chiều mùa hè thật xanh, bay qua Thiên Sơn lóng lánh tuyết băng vĩnh cửu, tôi tìm đến Kyrgysztan để ngỡ ngàng trước thiên nhiên rực rỡ, con người hiền hòa, mến khách… của đất nước này. Mê đắm Thiên Sơn không giấu diếm từ lần đầu nghe khúc tráng ca bi thiết “Qua Thiên San kìa ai tiễn rượu vừa tàn…”, tôi lần mò tìm đến núi tuyết. Đơn độc, không tìm được đoàn đi chung, không trekking lên cao, vào sâu núi già vì giá cho hướng dẫn viên khá đắt.

Nhất là thời gian này nguy hiểm - mùa băng mỏng tuyết tan, tôi đành tự bằng lòng với chuyến đi bằng xe đò, đi nhờ, cuốc bộ đến lưng chừng Thiên Sơn, miền Ala Archa tươi đẹp, miền đất của những cánh rừng tùng bách xanh miên viễn (archa tiếng Kyrgyzstan là cây bách, ala là đa dạng chủng loại, sắc màu).

Con đường Ala Archa bên này vàng hoa, bên kia tím biếc

Nằm ở độ cao thấp nhất là 1.500m đến 4.895m - đỉnh của ngọn Semenova Tian Shanki chỉ có thể chiêm ngưỡng từ xa. Ala Archa cũng là khu bảo tồn quốc gia, rộng khoảng 200km2. Lưng chừng Thiên Sơn, ôm ấp bởi 50 núi tuyết lớn nhỏ, 20 sông băng dù rỉ rả tan chút ít vẫn trắng xóa mùa hè. Ala Archa nhận nước từ dòng sông cùng tên khi uốn lượn hẻm núi, lúc mênh mang thảo nguyên.

Tôi đến vào ngày giữa tuần, thuê xe trung chuyển, phần tiết kiệm, phần thích lang thang dòm ngó, dừng chụp hình bất cứ nơi nào nên đã cuốc bộ 12km từ cửa ngõ công viên đến điểm dừng ở độ cao 2.100m xanh ngắt những hàng linh sam thẳng tắp, chấm phá những túp lều đặc trưng người du mục Kyrgyz. Đây cũng là nơi tỏa ra những đường mòn khác nhau lên tiếp, khám phá Ala Archa.

Con đường lên dốc quanh co mệt bã người nhưng cũng đẹp tê người. May sao núi tuyết ngày hè vẫn phả ra những hơi thở mát lạnh, nâng nhẹ bước chân du khách trên con đường hun hút không bóng nhà, bóng người, chỉ cỏ cây hoa lá, rừng núi, suối sông. Nhiều lắm những loài hoa không tên rộ nở, lúc tím men bờ sông suối, khi vàng rực ven đường, chỗ hồng một vạt đồi, đỏ cháy ở con suối xanh nọ… Tất cả được tôn thêm bởi trời hè cao nguyên xanh trong veo mấy cụm bông nõn, nắng vàng ve vuốt đất trời.

Ven con suối là hoa tím bên sóng bạc

Phong cảnh gần là núi đồi thẳng tắp những hàng cây lá kim. Hậu cảnh xa là những ngọn núi tuyết trắng xóa lô nhô nhấn nhá. Nếu may mắn sẽ có thêm khúc quanh khi biêng biếc êm lúc bạc đầu suối chảy rì rào. Vì sợ mãi lan man lỡ mất chuyến xe cuối chiều về, tôi cứ nuối tiếc mãi những lần ngả lưng bên đám cỏ mượt, nghe suối hát lá reo chẳng muốn dời chân.

Rồi cũng phải chia tay. Kết thúc hành trình đẹp là cuốc xe đi ké cùng công nhân chăm sóc rừng, chia nhau vài ly rượu sữa ngựa đặc trưng của dân du mục Kyrgyz. Lâng lâng miết. Trong chiều đó và nhiều chiều sau nữa Kyrgyzstan.

Trần Thái Hoãn