Mong sớm có chính sách để phát triển hệ thống pin mặt trời áp mái

Quy định việc phát triển điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, cơ quan công sở tại Việt Nam để tự sử dụng, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác - Ảnh: Duy Anh

Hôm rồi, biết tôi có lắp hệ thống pin mặt trời mái nhà nên một người anh bà con đến gặp tôi để hỏi thăm. Số là có người tư vấn cho anh lắp pin mặt trời mái nhà để giảm bớt tiền điện. Theo tôi được biết, hiện nay ngành điện không mua điện năng của hệ thống pin mặt trời áp mái mới lắp đặt. Nghĩa là dù hệ thống pin mặt trời có hòa lưới thì điện năng do hệ thống pin sản xuất ra, sử dụng không hết, có phát ngược ra lưới điện vẫn không được ngành điện trả tiền.

Do vậy, sản lượng điện phát từ pin ra nếu sử dụng không hết chỉ có cách lưu trữ trong hệ thống lưu trữ gắn kèm với hệ thống và đem ra sử dụng khi cần. Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng tôi thấy không hiệu quả so với số tiền bỏ ra để đầu tư, tôi khuyên anh không nên lắp.

Trước năm 2000, khi tôi lắp hệ thống pin mặt trời áp mái ở nhà, sản lượng điện được hệ thống pin sản xuất ra, nếu sử dụng không hết, sẽ được ngành điện mua lại. Tính ra hàng tháng tiền điện phải trả giảm bớt, đồng thời tôi lại được ngành điện trả tiền mua điện hàng tháng. Đến nay hệ thống pin nhà tôi đã hoạt động gần 3 năm, đúng theo lộ trình tính toán trước khi lắp đặt, đến khi đủ 5 năm chắc chắn tôi sẽ đạt được điểm hoàn vốn. Những năm tiếp theo lấy thu, bù chi gần như tôi sử dụng điện miễn phí, thậm chí còn dư một số tiền đáng kể (so với số vốn bỏ ra ban đầu).

Đó là chỉ tính riêng phần của hệ thống pin mặt trời áp mái nhỏ nhoi (chưa đầy 8kWp) của nhà tôi. Nếu tính đến các mái nhà chưa lắp pin áp mái hiện nay, rõ ràng chúng ta chưa tận dụng hết ưu thế của vùng đất đầy nắng của nước ta. Chỉ cần có chính sách cho các hệ thống pin mặt trời áp mái hòa lưới và mua lại sản lượng điện dư thừa, ngành điện không cần đầu tư mà vẫn có công suất phát rất lớn để sử dụng.

Tất nhiên, để tiếp nhận công suất phát từ các hệ thống pin mặt trời áp mái của các trụ sở, của nhà dân ngành điện vẫn phải cần tính toán cải tạo, xây dựng mới đường dây, trạm biến áp…phù hợp. Nhưng chắc chắn sẽ rẻ tiền hơn rất nhiều khi mua điện từ các nhà máy chạy bằng than, bằng khí, bằng dầu mà giá các loại năng lượng hóa thạch đó sẽ càng ngày càng tăng. Đó là chưa kể đến việc phát thải CO₂ do các nhà máy phát điện truyền thống sinh ra, cần phải xử lý.

Thời gian trước đây những hệ thống pin mặt trời áp mái của nhà dân dụng, nhà xưởng, trụ sở… có chút trục trặc thủ tục về thuế, thủ tục về phòng cháy chữa cháy, nhưng rồi cũng được giải quyết thỏa đáng. Rõ ràng nếu có chính sách và quy định phù hợp để hòa lưới và mua lại sản lượng điện dư thừa, nhất định sẽ có nhiều nơi muốn lắp đặt hệ thống phin mặt trời áp mái nhà. Điều đó rất khả thi trong tình hình giá bán điện tăng cao (do giá mua nhiên liệu tăng), lãi suất ngân hàng thấp và giá thành hệ thống pin mặt trời cũng đang giảm.

Được biết hiện nay Bộ Công hương sẽ đề xuất xây dựng cơ chế phát triển điện mặt trời áp mái bao gồm nhiều đối tượng tham gia và phù hợp thực tiễn để thúc đẩy nguồn điện này. Mong sao Bộ Công thương và các cơ quan có thẩm quyền khác sớm nghiên cứu đưa ra chính sách phù hợp để tận dụng nguồn năng lượng quý giá của một số vùng đầy nắng ở nước ta hiện nay.          

Trang Đạt