Môn văn đã cứu kỳ thi lớp Mười?

Khác với dự đoán của hầu hết các chuyên gia, nhà giáo về đề thi mở đồng nghĩa với một kết quả thi với phổ điểm cao. Nhưng phổ điểm hai môn tiếng Anh và toán lại thấp bất ngờ với hơn 50% bài thi dưới trung bình, trong khi môn văn lại cao đột biến, khiến dư luận đặt câu hỏi: phải chăng có sự bất thường trong kỳ thi năm nay?

Thí sinh dự kỳ thi lớp Mười 2018 tại TP.HCM

Nhìn vào phổ điểm do Sở GD-ĐT TP.HCM công bố, ở môn ngữ văn, trong tổng số 86.753 bài thi, có 11.881 bài dưới 5 điểm (tỷ lệ 13,69%), 74.872 bài trên 5 điểm (86,31%). Ở môn toán, trong tổng số 86.732 bài thi có 44.631 bài dưới 5 điểm (51,46%), điểm trên 5 là 42.101 bài (48,54%).

Ở môn tiếng Anh, trong tổng số 86.380 bài thi có 42.433 bài dưới 5 (49,1%), 43.947 bài trên 5 (50,9%). Căn cứ trên thực tế phổ điểm các bài thi cho thấy: số bài thi có điểm bằng và trên 8 (điểm giỏi) của môn ngữ văn là 6.012 (6,93%), toán là 8.586 bài (9,9%), tiếng Anh là 9.857 bài (11,4%).

Như vậy, có thể thấy ở hai môn toán và tiếng Anh, số bài thi dưới điểm trung bình năm nay xấp xỉ 50%. Số điểm giỏi môn toán so với năm 2017 nhiều hơn nhưng số bài thi 0 điểm cũng nhiều hơn. Điều đáng nói, đây cũng là năm đầu tiên TP.HCM có tới 9 bài thi bị điểm 0 môn văn.

Được giới chuyên gia, nhà giáo đánh giá là đề thi mở khi tăng cường những câu hỏi mang tính thực tiễn, ứng dụng trong cuộc sống; cũng là năm thứ ba, TP.HCM áp dụng lối ra đề mở, nhưng tại sao kết quả thi lại thấp hơn hẳn và có nhiều bất nhất, đặc biệt là ở kết quả môn văn?

Những nghi ngờ về kết quả thi môn văn lại càng được củng cố khi hai ngày đầu chấm thi, nhiều giáo viên chấm thi cho biết, rất nhiều bài làm chép lại nguyên xi đề; nhiều bài thi học sinh trả lời cộc lốc; cả hai phần nghị luận văn học và nghị luận xã hội, học sinh trình bày dài dòng, không đúng trọng tâm… 

Đã có giáo viên tiết lộ trên một số phương tiện truyền thông rằng, nếu căn cứ trên đáp án môn văn thì số bài thi điểm dưới trung bình rất nhiều, vì vậy đã có tình trạng đáp án phải “hài hòa” lại với thí sinh. Có nghĩa là đã có sự điều chỉnh lại cách chấm nhằm nâng điểm cho những bài làm quá kém.

Tại cuộc họp báo tổng kết kỳ thi tuyển sinh, ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, khẳng định rằng: không có tình trạng đáp án phải “nương” theo thí sinh như một số báo đưa tin trước đó. Hướng dẫn chấm ra sao thì giáo viên, hội đồng chấm thi phải tuân thủ.

Tuy nhiên, ông Hiếu đã bất nhất ngay sau đó khi cho biết: ở bài thi môn văn, câu hỏi chọn vòng tròn để phân tích, dù theo đáp án, thí sinh chỉ được chọn một trong ba vòng tròn để phân tích, nhưng nếu thí sinh nào chọn cả ba vòng thì cũng… vẫn chấm, phương án là phần nào trình bày tốt nhất thì chấm (!?).

Đành rằng, môn văn khác với những môn thi khác, không thể rõ ràng một là một, hai là hai. Văn còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cảm tình của người chấm, đề thi mở thì đáp án cũng mở, nên chuyện điểm thi môn văn rất khó để rạch ròi.

Nhưng với phổ điểm toán và tiếng Anh dưới mức trung bình rất nhiều, trong khi học sinh đã được làm quen với cách ra đề, có thời gian ôn tập, có cả đề thi minh họa được công bố… thì quả là rất bất thường. Và bất thường hơn khi phổ điểm còn thấp hơn năm 2017 - năm mà học sinh còn ở giai đoạn đầu làm quen với đề mở.

Giáo viên một trường THPT tại Q.1 phân tích rằng, hai môn tiếng Anh và toán khác môn văn ở chỗ, không phải muốn chấm sao thì chấm nên kết quả như trên không lạ. Lạ là ở chỗ, trong những ngày đầu chấm thi, kết quả môn văn rất bết bát nên không thể có phổ điểm “đẹp” như số liệu cuối cùng.

Dư luận có quyền đặt câu hỏi: phải chăng môn văn đã bất đắc dĩ phải làm “vật cứu mạng” khi mà kết quả hai môn toán, tiếng Anh quá thấp và điểm thi hai môn văn và toán lại nhân hệ số 2? “Nếu điểm môn toán đã thấp mà điểm môn văn cũng thấp thì điểm chuẩn sẽ rất thấp; nó cũng chứng minh việc ra đề của cả ba môn thi đều có vấn đề” - một giáo viên nghi vấn. 

Minh Lâm