Món gia truyền trong căn bếp nhỏ

Ảnh mang tính minh họa - Internet

“Nấu món vịt om sả cho con trai ăn trước khi cháu đi du học, tôi lại nhớ má mình vô cùng! Nhớ má tôi xách giỏ đi qua đi lại trong nhà lồng chợ Thị Nghè, coi ngó đủ thứ, rồi lại mua cái bọng vịt về kho sả.

Nhà đông con, má tôi thêm vô món vịt om nhiều củ cải trắng cho mâm cơm đầy đủ khẩu phần. Món gia truyền của nhà tôi đây nha! Không phải chỉ gia truyền công thức nấu ăn, món này còn là sự gia truyền tình yêu thương, đùm bọc giữa các thành viên trong gia đình mà má tôi để lại. Thương nhớ má quá!”.

Đó là những dòng viết vội của chị bạn tôi trên Facebook hôm tiễn con trai đi du học. Chắc ai cũng có một món gia truyền như vậy trong đời mình, trong căn bếp nhỏ và trong tình thương của mọi bà má trên đời.

Theo kiểu gia truyền là truyền sự yêu thương và đùm bọc, tôi sẽ bình chọn cho mình món cháo cốt dừa má nấu những năm thơ bé. Đó là món cháo trắng nấu cùng mấy con tép sông anh tôi hứng được từ ruộng nhà, giã nhuyễn cho ngọt nước. Rồi nhà sẵn có mấy trái dừa khô, má nạo ra, vắt lấy nước cốt bỏ vào.

Sau này, tôi mới biết, má phát kiến ra món cháo cốt dừa bởi nhà không đủ gạo nấu cơm. 4 cái miệng đang sức ăn nên nhà luôn bị hụt. Một nồi cháo giải quyết được cho cái bụng đủ no, mà cũng thành ra món gia truyền về sự vén khéo và “trí thông minh bếp núc” lúc ngặt nghèo, thiếu thốn.

Có anh bạn nhà thơ vong niên nọ, một hôm giã cối muối vừng, chợt thấy rưng lòng nhớ mẹ. Nhớ lúc anh còn nhỏ “không biết bao nhiêu buổi chiều mưa rét, đưa trâu về đến đầu con ngõ trơn nhẫy, lầy lội đã nghe mùi muối vừng thơm điếc mũi bay ra mách lẻo”. Và nhớ cái cách anh được “mẹ cho bát cơm nóng vào quết cối để “tận thu” muối vừng còn sót. Cơm nóng quết cối vừng, cha mẹ ôi, thơm, bùi, ngậy, ngọt... đủ vị. Thương đến tận bây giờ...”.

Nhớ về những món gia truyền thực tế là nhớ về niềm hạnh phúc gần như trọn vẹn và dành hết cho mọi xúc giác cảm giác lúc thưởng thức món ăn từ tay mẹ làm ra. Hạnh phúc đó lâu phai, nên ai cũng kể lại bằng niềm tiếc nuối và tràn ngập những thương yêu có khi còn chưa có dịp tỏ bày. Đậm đà như vắt cơm cháy chấm muối ớt của bạn tôi ngày xưa. Nhà nấu cơm bằng bếp củi nên hôm nào cũng có cơm cháy đáy nồi. Những đứa trẻ vô tư, cứ ăn hết lớp cơm trắng, luôn chừa lại lớp cháy khô rang, cứng còng. Bạn đã nhiều lần thắc mắc khi vào bữa cơm, má luôn nói no rồi nhưng sao má lại phải ăn cơm cháy. Hóa ra má đã để dành cơm trắng cho các con. Rồi má nghĩ ra món cơm cháy vắt lại, chấm với muối ớt rang giòn hoặc quệt chút nước mắm mỡ còn sót lại trong nồi kho quẹt.

Lúc biết được điều đó, bạn đã khóc vì sự vô tình của mình. Vậy là, bạn đã “ủ mưu” cùng mấy đứa em, đến giờ cơm cạy phần cơm cháy lên trước, rồi má vắt lại thành từng nắm, chia cho mỗi đứa. Nắm cơm cháy nóng hổi tay má vắt, chấm muối ớt, 3, 4 cái miệng ngồi quanh bếp lửa, quanh má, vừa ăn vừa cười rộ hồn nhiên. Đó là những phút giây bạn nhớ mãi.

Trong phim hoạt hình về chú chuột đầu bếp - Ratatouille - hẳn rất nhiều người còn nhớ món rau củ hầm thập cẩm bình dân (ratatouille) từ sáng tạo của chú chuột Remi. Ego là một nhà phê bình ẩm thực cứng nhắc, khó đăm đăm… Chỉ một từ ông viết ra cũng sẽ là tờ “giấy khai tử” cho mọi nhà hàng có tiếng. Nhưng, Ego đã “rớt nước mắt” khi nếm món rau củ hầm thập cẩm của chú chuột Remi. Chính bởi vì món ăn ấy khiến ông quay ngược thời gian, thời còn là cậu bé lấm lem, từ ngoài bước về nhà luôn được mẹ dọn cho món rau củ hầm yêu thích. Ông ăn món rau củ hầm của Remi và nhớ lại thời ông còn là cậu bé hạnh phúc, thưởng thức món ăn tràn ngập tình yêu của mẹ.

Đó chính là món gia truyền của cõi lòng ông. Còn bạn, món gia truyền của bạn là gì?

Minh Phúc