Mỗi người góp một tay

Nếu mỗi người dân đều quyết tâm, chung tay xây dựng nếp sống văn minh đô thị thì các thói hư tật xấu sẽ bị xóa bỏ dần

Cơn mưa lớn chiều 10/10/2022 khiến tuyến đường Trần Xuân Soạn, đoạn qua Q.7 (TPHCM) lênh láng nước, xe cộ qua lại khó khăn. Tôi thật sự cảm kích khi thấy một người đàn ông mặc áo mưa, lội trong nước bẩn, nhặt từng mớ rác dồn về miệng cống để cho nước thoát nhanh. Nhìn động tác khá thuần thục, tôi đoán chắc ông đã làm công việc này rất nhiều lần.

Hình ảnh trên làm tôi nhớ đến ông Trần Quang Bảnh (Sáu Bảnh), ở khu phố 3, P.Đông Hưng Thuận, Q.12 - một tấm gương điển hình về “Người tốt, việc tốt”. Ông mất khá lâu rồi, nhưng người dân trong khu phố vẫn còn nhớ rất nhiều, bởi ông có hơn 25 năm làm việc “bao đồng” - khơi cống, khơi mương để đường phố không bị ngập mỗi khi mưa lớn. Hồi đó, khi tôi phỏng vấn, ông chỉ cười chia sẻ: “Vì cái chung, mỗi người góp công một chút”. 

Ở nơi tôi sống tại Q.12, thỉnh thoảng nhiều cô chú cao tuổi, các em đoàn viên thanh niên cũng mang chổi, xẻng, chia nhau đi dọn dẹp vệ sinh khắp các con hẻm. Nhưng rồi nhiều khu vực cũng nhanh chóng đâu lại hoàn đấy, đầy rác và nhếch nhác. Đó thường là những khoảng sân công cộng - “cha chung không ai khóc”. 

Mỗi lần nhìn thấy rác, nước bẩn đọng khắp lối đi, tôi lại thấy tiếc công sức biết bao người đã tham gia dọn dẹp. Như khoảng sân nhỏ phía trước nhà tôi, sáng nào ba tôi cũng quét dọn sạch sẽ, nhưng đến tối lại thấy đầy tờ rơi, rồi thì tàn thuốc, khăn giấy, khẩu trang vứt tứ tung.

Để hướng tới mục tiêu xây dựng thành phố văn minh - hiện đại - nghĩa tình, từ nhiều năm trước, nghị quyết Đại hội Mặt trận Tổ quốc TPHCM nhiệm kỳ 2019-2024 đã đề ra chỉ tiêu phấn đấu đến cuối năm 2023 phải xây dựng được 1.000 khu dân cư sạch - đẹp. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025) cũng xác định mục tiêu đến năm 2025, TPHCM là đô thị thông minh, thành phố dịch vụ, công nghiệp theo hướng hiện đại, đi đầu trong đổi mới sáng tạo, có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình... 

Từ nghị quyết, các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị, xã hội đã triển khai thành nhiều hoạt động cụ thể. Từ đó, bộ mặt đô thị nhiều nơi đã thay đổi, ngày càng khang trang, nhiều điểm đen ô nhiễm được cải tạo, xây dựng thành khu vui chơi, sân tập thể thao; nhiều công trình hẻm xanh - sạch - văn minh cũng được thực hiện, trên khắp các quận, huyện. Đặc biệt, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực.

Dù vậy, thành phố vẫn tồn tại nhiều vấn đề cần phải giải quyết, như nạn ô nhiễm tiếng ồn do hát karaoke trong cộng đồng dân cư gây nhiều bức xúc; tình trạng vứt rác, vẽ bậy vẫn còn phổ biến; những ứng xử kém văn hóa nơi công cộng vẫn còn nhiều… Do đó, để mỗi công dân thực hiện tốt nếp sống văn minh, ngoài tăng cường tuyên truyền giáo dục cũng cần thực hiện nghiêm các biện pháp chế tài. Vì trên thực tế, quy định pháp luật đã khá đầy đủ và chặt chẽ, nhưng số người vi phạm bị xử phạt còn ít, thậm chí có nơi không thấy xử phạt.

Xây dựng đô thị văn minh, nếp sống văn minh là quá trình lâu dài, liên tục. Nó đòi hỏi sự khoa học, hợp lý trong quy hoạch - xây dựng cơ sở hạ tầng, trong xây dựng các thiết chế văn hóa cũng như vai trò quản lý nhà nước. Có nhiều tiêu chí chi phối đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa, cần phải thực hiện đồng bộ như quy hoạch đô thị; giao thông; môi trường và an toàn thực phẩm; an ninh, trật tự đô thị; thông tin, truyền thông; văn hóa, thể thao; y tế, giáo dục; hệ thống chính trị và trách nhiệm của chính quyền.

Trên hết là ý thức và trách nhiệm của cộng đồng dân cư đô thị trong ứng xử với môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Nếu mỗi người dân cùng quyết tâm, chung tay xây dựng nếp sống văn minh đô thị thì những thói hư, tật xấu sẽ lần lượt được xóa bỏ dần. Một đô thị chỉ thực sự văn minh khi cư dân biết ứng xử có văn hóa, biết bảo vệ và chăm lo cho môi trường sống, biết hy sinh vì lợi ích của cộng đồng.

Diễm Chi