Mời ca sĩ vào cải lương để làm gì?

Cuộc “đổ bộ” ngày càng lan rộng: nên mừng hay đáng lo?

Năm 2008, cố ca sĩ Minh Thuận từng khiến nhiều người trong giới nghệ sĩ lo ngại khi anh quyết định đầu tư thực hiện vở cải lương Lan và Điệp với sự tham gia diễn xuất của dàn... ca sĩ nổi tiếng như: Đàm Vĩnh Hưng, Phương Thanh, Cẩm Ly, Thu Minh, Hồng Ngọc, Thanh Thảo... mà không hề có một “thương hiệu bảo chứng” nào của lĩnh vực cải lương góp mặt. 

Bên cạnh việc đến để xem lại vở cải lương kinh điển, nhiều người cũng không giấu được sự tò mò, đến rạp để xem ca sĩ hát cải lương sẽ như thế nào.

Cố ca sĩ Minh Thuận và Cẩm Ly trong vở Lan và Điệp

Để rồi, với đối tượng khán giả là fan của các ca sĩ, họ bày tỏ sự hài lòng, thậm chí tán thưởng thần tượng, tuy nhiên với những tín đồ cải lương, vở Lan và Điệp phiên bản mới này đáp ứng nhu cầu giải trí nhưng chưa thật sự khiến công chúng mộ điệu cải lương thỏa lòng. Bởi, ca sĩ hát cải lương chưa thể mùi, hay trau chuốt đúng như nghệ sĩ cải lương chuyên nghiệp, mà họ chỉ ca theo bản năng tự nhiên và bằng cảm xúc của mình là chính.

Và từ đó đến nay, không ít vở diễn như Kim Vân Kiều (2007), Tô Ánh Nguyệt (2008), Chiếc áo thiên nga (2008), Xử án Phi Giao (2018), Đời cô Lựu (2018) hay vở Thái hậu Dương Vân Nga sắp sửa công diễn vào đầu tháng 5/2018... tất cả đều có sự tham gia diễn xuất của những nghệ sĩ không chuyên, xuất thân từ các lĩnh vực khác như ca nhạc, diễn viên, MC: Phi Nhung, Cẩm Ly, Quốc Đại, Minh Thuận, Phương Thanh, Đàm Vĩnh Hưng, Đại Nghĩa, Trấn Thành, Hồ Ngọc Hà, Phạm Anh Khoa, Đức Tuấn, Ngọc Ánh Idol, Lương Chí Cường, Kỳ Phương... Tuy nhiên, không phải ai cũng khiến công chúng hài lòng và đón nhận họ ở lĩnh vực này. 

Mới đây, nam diễn viên Minh Nhí cũng vừa có dịp tái ngộ khán giả mộ điệu cải lương sau hơn 10 năm tham gia vở tuồng Hương đồng cỏ nội, khi góp mặt trong vở Loạn chiến Phụng Hoàng cung và Song hùng kỳ hiệp. Minh Nhí cho biết anh vô cùng lo lắng và tiết lộ lý do nhận lời tham gia là vì đam mê cải lương. Để hoàn thành tốt nhất vai diễn của mình, Minh Nhí cho biết anh phải bỏ công sức rất nhiều để tập luyện vì mình là “tay ngang” nên không dám ỷ y.

Tạo hình của diễn viên - MC Đại Nghĩa trong vở Thái hậu Dương Vân Nga

Nhìn từ góc độ lạc quan, nhiều người cho rằng động thái này là một trong những nỗ lực đổi mới nhằm kéo khán giả đến rạp hát, giải cứu cải lương ra khỏi đà thoái trào. Chưa kể, đây cũng là một cách để đưa khán giả trẻ - những người không lớn lên trong cái nôi cải lương mà chỉ quen nghe nhạc trẻ và thần tượng ca sĩ - đến với cải lương nhiều hơn. 

Cách tân nghệ thuật hay chiêu thức PR?

Làm thế nào để phục hưng thời kỳ hoàng kim của cải lương, đồng thời bảo tồn hình thức giải trí lâu đời này là câu hỏi khiến không ít nghệ sĩ lẫn người làm công tác chuyên môn luôn đau đáu, trăn trở. Đã có nhiều giải pháp cho sự đổi mới, cách tân cải lương được đề xuất lẫn hiện thực hóa thời gian qua như đưa bolero vào biểu diễn kết hợp với phương thức truyền thống; nâng cao chất lượng dàn dựng, phục trang... và sự xuất hiện của các ca sĩ, diễn viên trên sân khấu cải lương cũng nhằm mục đích đó. 

Tuy nhiên, cuộc “đổ bộ” đang ngày càng có dấu hiệu lan rộng của ca sĩ, diễn viên, MC... trên sân hát cải lương cũng đang vấp phải nhiều tranh cãi. Theo đó, không ít người cho rằng lực lượng thế hệ kế thừa của bộ môn nghệ thuật này không hề thiếu, sao không sử dụng nghệ sĩ có chuyên môn, được đào tạo bài bản để biểu diễn mà chấp nhận những “tay ngang” vốn không nhận được sự tin tưởng từ khán giả mộ điệu cải lương? 

Nếu chỉ một số ít ca sĩ, diễn viên lấn sân sang lĩnh vực này có khả năng hát cải lương thực thụ, trong khi phần đông đều hát như... ca nhạc thì việc mời nghệ sĩ “tay ngang” tham gia diễn xuất phải chăng là một chiêu thức PR (Dẫu sau Lan và Điệp, từ năm 2008 đến nay, sân khấu cải lương chưa có vở diễn nào hội tụ chỉ toàn “tay ngang” như thế nữa, thay vào đó là sự kết hợp đan xen giữa ca sĩ, diễn viên, MC hát cải lương với các nghệ sĩ chuyên nghiệp trong cùng một vở tuồng)?

Mới đây, khi thông tin nữ ca sĩ Phương Thanh sẽ tham gia diễn xuất trong vở tuồng Thái hậu Dương Vân Nga do đạo diễn Hoa Hạ thực hiện nhân kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển cải lương, trên một số diễn đàn cải lương Việt, không ít khán giả đã tỏ ra băn khoăn: “Tôi rất thích Phương Thanh nhưng để chị Chanh hát cải lương hoàn toàn không phù hợp”; “Xin đừng làm mất giá trị sân khấu cải lương và vở diễn kinh điển của cải lương bao năm qua”...

Nói về việc mời Phương Thanh cùng nhiều ca sĩ tham gia trong các vở tuồng do mình thực hiện, đạo diễn Hoa Hạ cho biết bà bắt đầu cộng tác với họ từ cách đây 10 năm, qua những vở diễn như Kim Vân Kiều, Lan và Điệp, Chiếc áo thiên nga hay chương trình Hội ngộ tài năng...  

“Tôi đã làm việc với họ nhiều năm, theo tôi, đến ngày hôm nay thì các bạn này đã hát cải lương rất hay. Với vở Thái hậu Dương Vân Nga sắp tới, đây là vở tuồng kỷ niệm 100 năm cải lương và các bạn đó muốn có sự cống hiến cho dịp lễ trọng đại này nên các bạn tình nguyện xung phong vào vở diễn. Khi các bạn xung phong với tinh thần ấy, tôi rất tôn trọng và tiến hành chọn lựa, phân vai thích hợp cho các bạn diễn dựa trên khả năng từng người để mang lại hiệu quả cho vở tuồng”- đạo diễn Hoa Hạ cho biết.

Phương Thanh sẽ tái ngộ khán giả mộ điệu cải lương trong vở Thái hậu Dương Vân Nga sắp tới

Trước ý kiến cho rằng việc mời ca sĩ, diễn viên, MC hát cải lương trong thời gian qua chủ yếu là nhằm mục đích quảng bá, PR cho vở diễn, đạo diễn Hoa Hạ đã đanh thép phản đối: “Hiệu quả của một vở diễn phải hội đủ tính chuyên môn và thị hiếu! Tôi là làm nghề có tâm chứ đâu phải chạy theo thị trường. Từ xưa đến nay, Hoa Hạ đâu có vở... thị trường, nghệ sĩ đương nhiên phải đáp ứng tính nghệ thuật thì tôi mới mời chứ! Nhiều khán giả cũng đã từng xem Đại Nghĩa, Phương Thanh hát cải lương từ cách đây nhiều năm rồi và cá nhân tôi không quan trọng người đó là ca sĩ hay kịch nói, tôi chỉ quan tâm người đó có đáp ứng được vai diễn hay không. Dù là ca sĩ hay kịch sĩ gì thì cũng phải ca cải lương được mới diễn được chứ!”.

Bày tỏ quan điểm cá nhân về cuộc “đổ bộ” của nhiều ca sĩ, diễn viên, MC sang lĩnh vực cải lương, nghệ sĩ Minh Nhí nói: “Tôi nghĩ có lẽ mọi người cũng như tôi, đều yêu mến bộ môn cải lương và theo tôi đó không phải là sự “lấn sân” mà là niềm yêu thích từ thuở bé. Vì sự yêu mến đó nên khi bên lĩnh vực cải lương có lời mời, tôi cũng muốn tham gia để học hỏi thêm. Và nếu muốn nghiêm túc theo đuổi bộ môn này thì chúng tôi phải cố gắng nhiều lắm, không thì sẽ bị “lọt ra ngoài”, khi diễn cũng sẽ bị “lọt” ra khỏi ê-kíp”.

Khác với ca nhạc, cải lương là nghệ thuật của cả ca và diễn, cần sự khổ luyện và chuyên tâm rất dài lâu. Việc mời các nghệ sĩ của sân khấu khác vào cải lương nên chỉ dừng ở việc điểm xuyết hay tạo chút mới mẻ cho vở diễn thì hơn. Bởi, nếu không hiệu quả, khán giả của ca sĩ cũng chỉ đến xem một lần vì tò mò với thần tượng, nhưng vở diễn ấy lại mất đi khán giả cải lương còn sót lại. 

Quang Hùng