Mọi bộ luật phải đảm bảo quyền lợi của phụ nữ, trẻ em

Tại các kỳ họp Quốc hội khóa XIII và XIV, luật sư Trương Trọng Nghĩa - Ủy viên Ban Thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TPHCM, ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV - là đại biểu có những phát biểu rất “nặng ký” về các vấn đề quốc kế, dân sinh. Ông đã dành cho Báo Phụ Nữ TPHCM buổi trao đổi quanh vấn đề giới, đặc biệt là việc tham chính của phụ nữ.

Phóng viên: Thưa ông, là đại biểu Quốc hội hai nhiệm kỳ liền, ông đánh giá thế nào về việc ngày càng có nhiều phụ nữ tham gia vào các vị trí lãnh đạo đảng, chính quyền và các tổ chức chính trị, xã hội? 
Luật sư Trương Trọng Nghĩa: Tôi may mắn làm đại biểu Quốc hội hai khóa liền. Chủ tịch Quốc hội khóa XV là bà Nguyễn Thị Kim Ngân, nữ Chủ tịch Quốc hội đầu tiên của Việt Nam. Bà Ngân đã hoàn thành xuất sắc vai trò điều hành các kỳ họp Quốc hội, điều hành các phiên thảo luận, tranh luận, góp ý dự thảo và thông qua các đạo luật. Điều này cho thấy, ngay cả ở những cương vị cao nhất của quốc gia, phụ nữ cũng làm rất tốt. 

Luật sư Trương Trọng Nghĩa tham gia sự kiện ủng hộ “Vụ kiện da cam” của bà Trần Tố Nga tại TPHCM ngày 8/5/2021

Ngoài ra, các nữ đại biểu Quốc hội đã tham gia tranh luận những vấn đề phức tạp, giám sát các vấn đề “nóng” mà cử tri đặc biệt quan tâm. Họ không tránh né và kiên quyết đấu tranh, bảo vệ quan điểm mà mình cho là đúng đắn. Qua sự thể hiện vai trò và năng lực của phụ nữ tại Quốc hội, tôi cho rằng, phụ nữ Việt Nam rất giỏi, rất có bản lĩnh và hoàn toàn có khả năng tham gia tất cả các lĩnh vực, tất cả các cấp nhà nước cũng như các tổ chức chính trị, xã hội khác. 

* Nhiều năm làm đại biểu Quốc hội, ông ấn tượng với những nữ đại biểu nào nhất? 
- Tuy phụ nữ không chiếm đa số trong Quốc hội nhưng có nhiều nữ đại biểu rất thông minh, sắc sảo, dũng cảm trong việc đấu tranh bảo vệ những quan điểm đúng đắn, đóng góp cho những vấn đề quan trọng của đất nước. Khóa XIII có bà Võ Thị Dung - Phó Bí thư Thành ủy TPHCM - là một trong những đại biểu có những ý kiến rất mạnh mẽ, thẳng thắn để bảo vệ quyền lợi của cử tri. Trong khóa XIV vừa qua, nữ đại biểu Tô Thị Bích Châu - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM, nguyên Chủ tịch Hội LHPN TPHCM - cũng có những ý kiến sắc sảo. Bà đã đề nghị Chính phủ quan tâm đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng TPHCM và các tỉnh trong vùng trọng điểm kinh tế phía Nam. Nêu vấn đề như thế là rất đúng, đáp ứng mong mỏi, nguyện vọng chính đáng của cử tri. 

* Chỉ thị số 36/CT-TW ngày 30/5/2014 của Bộ Chính trị đề ra chủ trương “phấn đấu đạt tỷ lệ cấp ủy viên nữ không dưới 15%”. Thực tế, ở nhiều địa phương, tỷ lệ nữ trong các cấp ủy vẫn còn thấp, số nữ lãnh đạo chủ chốt trong các cơ quan nhà nước vẫn chưa nhiều. Theo ông, cần có giải pháp gì để từng bước rút ngắn khoảng cách về giới trong lĩnh vực chính trị? 
- Về nguyên nhân, tôi cho rằng, trách nhiệm trước hết là ở người lãnh đạo trong mỗi cơ quan, tổ chức, họ phải tạo điều kiện. Tạo điều kiện không phải là nâng đỡ, bổ nhiệm những phụ nữ không đủ năng lực mà là tạo cơ hội đề cử những phụ nữ có năng lực. Khi tạo cho người ta cơ hội, đặt niềm tin vào họ, họ sẽ làm rất tốt. 

Một nguyên nhân khác là trong xã hội Việt Nam, trách nhiệm gia đình của phụ nữ rất nặng. Phụ nữ dù làm công việc xã hội nhưng phải lo về nội trợ và chăm sóc con cái. Việc nhà không chu đáo thì người ta sẽ trách phụ nữ trước chứ không trách nam giới. Về vấn đề này, nhiều quốc gia đã có những chính sách, quy định buộc nam giới tham gia vào công việc gia đình, nội trợ và chăm sóc con cái. Các ông chồng phải đảm trách một phần việc nhà, việc nội trợ để các bà vợ có cơ hội làm việc ở những cương vị lãnh đạo, đóng góp cho đất nước, cho xã hội. 

Nguyên nhân nữa nằm ở chính phụ nữ. Nhiều khi sự nỗ lực và quyết tâm ở các chị cũng chưa thật sự mạnh mẽ. Hiện nay, ở các lĩnh vực, nhất là trong các tổ chức, bộ máy nhà nước, nam giới vẫn chiếm đa số, cho nên nếu tham gia vào các cương vị, phụ nữ cảm thấy mình vẫn là thiểu số. Điều này khiến chị em ngần ngại và không quyết tâm. Vì vậy, chính phụ nữ phải mạnh mẽ, nỗ lực vượt qua các rào cản này.

* Là một trong những đại biểu lên tiếng mạnh mẽ về các vấn đề “nóng” của xã hội, ông nhìn nhận thế nào về lĩnh vực bảo vệ phụ nữ và trẻ em trước các vấn nạn bạo hành, xâm hại? Nếu trúng cử đại biểu Quốc hội khóa tới, ông sẽ đóng góp gì để giải quyết vấn đề này?
- Đã là đại biểu Quốc hội, bất kể nam hay nữ, cũng phải quan tâm đến quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Đó là quan điểm đúng đắn, là tình cảm, đạo lý của người làm đại biểu Quốc hội. Phụ nữ và trẻ em ở những quốc gia đang phát triển như Việt Nam vẫn còn nhiều thiệt thòi, nhất là những người lao động ở vùng sâu, vùng xa. Trẻ em không được chọn nơi sinh ra, nên những cháu sinh ra trong nhà nghèo hay ở miền núi, vùng sâu, vùng xa cần được tạo điều kiện tốt để học hành đàng hoàng, khi lớn lên có thể đổi đời, đóng góp cho gia đình và xã hội. Nếu mình không quan tâm đầy đủ, chúng sẽ bị thiệt thòi, không có cơ hội thay đổi cuộc sống. 

Chúng ta đã đấu tranh liên tục, bền bỉ đối với nạn bạo hành gia đình, xâm hại tinh thần, thể xác đối với phụ nữ, trẻ em nhưng tình trạng này vẫn còn đang rất nghiêm trọng. Đại biểu Quốc hội thì phải thảo luận những chiến lược, kế hoạch kinh tế, xã hội và thông qua các đạo luật. Là đại biểu Quốc hội trong hai nhiệm kỳ vừa qua, khi thảo luận, góp ý cho các chiến lược, kế hoạch kinh tế, xã hội và các đạo luật, tôi hết sức lưu ý xem quyền, lợi ích của phụ nữ và trẻ em đã được quan tâm thích đáng và đầy đủ hay chưa. 

Đặc biệt, sắp tới, nếu được tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội, khi thảo luận các dự án luật liên quan vấn đề bạo hành gia đình hay xâm hại phụ nữ, trẻ em, tôi sẽ đề xuất những biện pháp chế tài mạnh mẽ đối với những người vi phạm pháp luật. 

* Xin cảm ơn ông. 

Hoài An (thực hiện)