Mì Quảng của má

Mỗi lần về quê, mỗi ngày tôi ăn hết mấy cái bánh tráng nướng vàng rộm. Nhóc em la trời, sập tiệm của má tới nơi rồi. Tôi cười cười: “Tại người ta thèm chứ bộ, có tô mì nữa thì hết sẩy”. 

Má ngồi bên thau than đỏ rực ngoài sân, gọi với vô: “Ngâm gạo tráng mì ăn bây”. Tôi bật dậy chạy tới hũ gạo. Ba ra vườn lấy củi nhóm lò, công việc ông đã làm suốt 20 năm qua, tỉ mỉ, cẩn trọng và rất nhiều kiên nhẫn. Nhớ hồi mới vô miền Nam, đồ vật giá trị nhất trong nhà là cái ti vi 14 inch và bộ nồi tráng mì ngoại cho má. Khi mùa mưa bắt đầu, giữa bốn bức vách bằng phên tre, chỗ khô ráo nhất đều dành chất củi điều mà ba đi mót mỗi ngày. Lò lửa đỏ nghĩa là cơm ăn, áo mặc, là học phí, viện phí và hàng ngàn khoản chi tiêu không tên khác. 

Chỉ một lát sau, cả nhà đã ngồi bên nhau với nồi nước nhưn gà sền sệt vừa bưng từ bếp xuống, thau mì, rổ rau xanh hái ngoài vườn, chén đậu phộng rang, chén nước mắm tỏi ớt và vài cái bánh tráng nướng giòn rụm. Má tiếc hùi hụi vì không có tôm đất rim đỏ au, thêm vài con giã nhuyễn bỏ vô cho nồi nhưn đậm đà bởi bây giờ chỉ tôm biển là dễ mua. 

Má biết tráng mì, nấu nước nhưn từ thời con gái, nay tóc đã bạc nhiều vẫn còn cặm cụi bên lò lửa. Chị em tôi càm ràm: “Bọn con đi làm hết rồi, lo chuyện nhà được mà, má nghỉ ngơi đi”. Má đưa tay áo quệt mồ hôi trán, nói nhẹ hều: “Giờ má làm mì đâu phải vì tiền”. Là con gái xứ Quảng, sợi mì, cái bánh với má như hồn quê đã ăn sâu vào tiềm thức, vào tâm can. 

Ngày còn trẻ, má bán chè, trồng rau, chỉ đến khi cả gia đình vô miền Nam mới bắt đầu theo nghề tráng mì Quảng, làm bánh tráng của ngoại. Chị em tôi lớn lên, từng đứa vào đại học rồi đi làm nhờ những đồng tiền má chắt chiu mỗi ngày với cân mì, cái bánh tráng mà như người phố nói thì hình dạng hơi quê mùa.

Ngày chúng tôi còn bé, thương giấc ngủ con, má không bao giờ gọi đứa nào, cứ 2 giờ sáng ba má đã trở dậy vo gạo xay bột, nhóm bếp tráng mì để kịp 5 giờ giao cho các tiệm bán đồ ăn. Bàn tay ba to bè, sần sùi gỡ bánh cứ bị rách hoài, thành ra, cứ lò đỏ lửa là má giục ngủ tiếp để có sức sáng ra đi làm. Ban ngày, chúng tôi một buổi học ở trường, buổi còn lại phụ má khiêng nước, gỡ bánh... Những ngày bé dại đó, người tôi lúc nào cũng dính đầy bột gạo nên tụi bạn hay gọi “con cô Bốn mì Quảng” thay vì tên. Vậy mà vui. 

Mì Quảng của má là những sợi mì dài, hơi khô chứ không bóng bẩy và mượt mà như ngoài chợ. Thay vì làm với máy móc, chỉ cần vài cái nhấn nút là ra một lèo sợi mì đều tăm tắp, má vẫn chấn tay trên cái thớt gỗ ba đóng ngày xưa, có sợi to, sợi nhỏ. Ngoại hay gửi từ quê vô mấy can dầu đậu phộng để má khử củ nén quết sợi mì cho thơm. Hai bên hông nhà, bên nuôi gà, bên là vườn rau má trồng. Từ ớt, giá, dấp cá, rau thơm đến húng quế, cải bẹ, bắp chuối đều một tay má xới đất gieo mầm. Nhiều bận khách góp ý mở tiệm bán mì tô, má cười hiền, kêu sức mình tới rứa thôi, làm mì cân với bánh tráng được rồi, lâu lâu xóm ưng thì rủ nhau nấu nồi nhưn to ăn chơi. Những tô mì mang đậm dấu ấn má, chị em tôi vẫn thường gọi vui “Mì Quảng hiệu… má tôi”. 

Thảo Nguyên