Messiah - bước phát triển mới của HBSO

Có nhiều lý do để HBSO và đối tác Na Uy chọn Messiah của nhà soạn nhạc người Anh gốc Đức thời kỳ Baroque George Frideric Handel để trình diễn trong năm thứ bảy hoạt động tại Việt Nam của chương trình Transposition hợp tác với Đại Sứ quán Na Uy và là sản phẩm chuyển giao thứ ba sau vũ kịch (ballet) Kẹp hạt dẻ (Nutcracker, 2011), vở nhạc kịch (opera) Dido & Aeneas (2012).

Đại diện Na Uy và nhạc trưởng Trần Vương Thạch giới thiệu thanh xướng kịch Messiah

Trước nhất, Messiah là một trong những kiệt tác quan trọng nhất trong lĩnh vực thanh nhạc của thế giới. Trích đoạn Halleluja từ Messiah từng được trình diễn thành công trong các chương trình riêng của HBSO và là một trong những bài hợp xướng được yêu thích nhất mọi thời đại, đặc biệt vào dịp lễ Phục Sinh.

Đây là lần đầu tiên tác phẩm được dàn dựng và biểu diễn hoàn chỉnh tại TP.HCM, đánh dấu chặng đường phát triển tiếp theo của HBSO ở thể loại thanh xướng kịch (oratorio) - tiền thân của nhạc kịch. Biến hạn chế thành ưu điểm, Messiah giúp các nghệ sĩ HBSO nâng cao chuyên môn về hợp xướng, vũ kịch và giao hưởng, trong khi cả ba hình thức này còn phải chật vật hoạt động dưới một mái nhà chung của Nhà hát Thành phố. (Trên thế giới, ba loại hình giao hưởng, nhạc kịch và vũ kịch được tách riêng thành ba đơn vị hoạt động riêng rẽ, mỗi đơn vị có dàn nhạc riêng, không gộp chung như ở Việt Nam).

Là một hình thức đàn hát, kể chuyện, không có chất kịch, thiết kế sân khấu và phục trang tối giản, Messiah khi đến Việt Nam được chăm chút hơn về mặt hình thức với sự tăng cường về hiệu ứng ánh sáng và sân khấu. Các nghệ sĩ trong nước còn được chuyên gia nước ngoài tập huấn phát âm tiếng Anh cổ trong một tuần, đồng thời toàn bộ lời ca được chuyển ngữ sang tiếng Việt trong brochure đi kèm để khán giả dễ dàng hơn trong việc tiếp nhận nội dung và tinh thần vở diễn.

Chương trình sẽ có sự tham gia của bốn giọng ca quốc tế danh tiếng đến từ Na Uy, gồm: Ditte Marie Bræin (nữ cao - soprano), Siri Torjesen (nữ trung - alto), Magnus Staveland (nam cao - tenor), Halvor Melien (nam trầm - bass). Họ sẽ biểu diễn cùng các giọng hát opera xuất sắc nhất của HBSO như Võ Thụy Ngọc Tuyền, Nguyễn Thị Thanh Nga, Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phạm Trang, Đoàn Thanh Minh, Dàn nhạc Hải quân hoàng gia Na Uy, Dàn nhạc trẻ Trondheim, Dàn Hợp xướng và Dàn nhạc Giao hưởng HBSO. Chỉ huy đêm diễn là nhạc trưởng người Na Uy Lars Notto Birkeland.

Chọn lựa thận trọng, vừa sức bản thân, bước đi chậm rãi nhưng chắc chắn (theo cách truyền thống là từ dễ đến khó: ballet - opera - oratorio), lãnh đạo HBSO có cơ sở để đặt niềm tin về sự phát triển song hành giữa năng lực chuyên môn của nghệ sĩ Việt Nam và trình độ cảm thụ nghệ thuật hàn lâm của công chúng trong nước.

“Chúng tôi không ngại ngần khi bắt tay vào làm” - ông Trần Vương Thạch chia sẻ - “và cũng đã đến lúc phải làm!”. Ra đời năm 1993, cho đến nay HBSO vẫn chưa có một tác phẩm thanh xướng kịch nào tự dàn dựng. Sau đợt hợp tác chuyển giao nghệ thuật này, HBSO kỳ vọng sẽ có thể tự mình thực hiện được những vở oratorio có chất lượng cao.

Ngoài hợp tác, trao đổi kinh nghiệm với HBSO, Na Uy còn hỗ trợ phía Việt Nam đào tạo chuyên môn cho các giảng viên và sinh viên Nhạc viện TP.HCM, Học viện Âm nhạc quốc gia (Hà Nội), các nghệ sĩ của Nhà hát Giao hưởng nhạc vũ kịch Việt Nam. Ngược lại, phía Việt Nam cũng có những đợt chuyển giao nghệ sĩ trong nước tập huấn, biểu diễn ngắn hạn tại Na Uy để nâng cao trình độ.

Dự kiến, lần lượt vào tháng Tám và cuối năm nay, HBSO sẽ cho ra mắt vở vũ kịch cổ điển Cô bé lọ lem (Cinderella) và vở nhạc kịch Đám cưới Figaro (The marriage of Figaro) - các sản phẩm kế tiếp trong chương trình Transposition.

Messiah sẽ diễn ra vào lúc 20g các ngày 8 và 9/5 tại Nhà hát Thành phố (7 Công Trường Lam Sơn, Q.1, TP.HCM).

HOÀNG YẾN
Ảnh: P.T.N