Méo mó hình ảnh người phụ nữ trong "Cát đỏ"

Sau hơn ba tháng lên sóng, bộ phim truyền hình Cát đỏ (30 tập, phát trên kênh VTV3 lúc 21g20 thứ Năm, thứ Sáu hằng tuần) đã kết thúc vào ngày 12/11 vừa qua. Được chờ đợi vì là tác phẩm đánh dấu sự trở lại của vị đạo diễn cá tính Lưu Trọng Ninh sau bốn năm, Cát đỏ ngay từ những tập đầu đã chứng tỏ sức hút từ sự khác biệt.

Một cốt truyện xoay quanh cuộc sống của ba người phụ nữ “chửa hoang” Đủ, Nhớ, Nhan. Một bối cảnh câu chuyện diễn ra ở xứ cồn cát mà mỗi khung hình được xử lý đẹp không thua gì phim điện ảnh. Một dàn nhân vật là những con người lam lũ, thô kệch từ ngoại hình đến cách ăn nói, hành xử. Các diễn viên trong phim để mặt mộc, tóc tai rối bời, trang phục thiếu chăm chút. Nhiều người trong số họ lần đầu đảm nhận vai diễn dài hơi nhưng diễn xuất rất tự nhiên. Tất cả điều đó làm Cát đỏ nổi bật trong số những bộ phim Việt phát sóng cùng thời điểm trên VTV. 

Các nhân vật nữ trong phim luôn “hết mình” với trai lạ

Tuy nhiên, sự khác biệt của Cát đỏ dường như không chỉ dừng lại ở những điểm đó, mà còn ở cách miêu tả những nhân vật trong phim, nhất là nữ giới. Ngay từ những tập đầu, nữ chính Nhớ đã làm người xem thấy khó hiểu vì chuyện yêu đương rối rắm của cô. Nhớ vốn được cho là người đã khép lòng với tình yêu sau mối tình không thành với Hai Ngò - chủ một xưởng nước mắm; thế nhưng vừa gặp Nguồn (chàng trai chăn cừu được Hai Ngò thuê) tán tỉnh, cô đã lao vào vòng tay anh, dù trước đó, cô từng đánh Nguồn vì nghĩ anh ham tiền. Song, trong khi đang mặn nồng với Nguồn, trong lòng Nhớ vẫn chưa quên được Hai Ngò, khiến Nguồn giận dữ bỏ rơi cô để theo người con gái khác. Chưa hết, trái tim Nhớ không dừng lại ở Hai Ngò và Nguồn, mà cô còn đón nhận thêm Hùng - kẻ đang cặp kè với bà Lan - vợ cũ của Hai Ngò. Dù bị Hùng nhiều lần phá đám tình cảm của mình với Nguồn, nhưng Nhớ vẫn nhanh chóng xiêu lòng trước sự si tình của anh. 

Với Nhan - cô em út trong xóm chửa hoang, sống cùng nhà với Nhớ, thì ngay tập đầu, khi vừa gặp Quang - tay nhạc sĩ lãng tử không biết từ đâu lạc đến xứ cồn cát - cô đã trao thân cho anh dù đến số điện thoại, xuất thân của Quang, cô đều không biết.

Không chỉ Nhớ, Nhan, các nữ phụ khác trong phim cũng rất táo bạo trong tình yêu. Như Hạnh, cô sinh viên mê âm nhạc, nhanh chóng yêu Quang dù biết nhau chưa lâu. Rồi khi biết Quang làm Nhan có thai, cô lên đường gặp mặt “tình địch”. Nhưng trên đường đến xóm chửa hoang, cô lạc vào trang trại cừu của Nguồn, và sau một lần xin tá túc qua đêm, Hạnh đã yêu ngay Nguồn. Cô nàng thậm chí còn bỏ học để đến sống chung với Nguồn dù hàng ngày vẫn giáp mặt Quang.

Hình ảnh người phụ nữ đang bị bóp méo, yêu cuồng sống vội.

Như Ú, một phụ nữ trong xóm cồn cát, nhưng lại thương ông Tư dù cả xóm đều biết ông Tư và chị Đủ là một cặp, nên tranh thủ lúc ông Tư và chị Đủ giận nhau, Ú liền công khai ve vãn ông Tư, thậm chí bỏ luôn kế hoạch lên thành phố lấy chồng dù bị ông Tư tránh né.

Hai nhân vật nữ hiếm hoi trong phim khiến người xem có thiện cảm bởi sự “chính chuyên” của họ là chị Tư và bà Hồng Hoang. Suốt phim, người ta chỉ thấy cả hai dành tình yêu cho người đàn ông duy nhất của mình là ông Tư và ông Năm, dù có khi cũng xảy ra mâu thuẫn giữa họ với người yêu. 

Suốt phim, có thể thấy những người phụ nữ trong Cát đỏ, dù ít học hay có học, cũng đều chọn hành động theo trái tim hơn lý trí. Họ có thể vừa cho đối phương ăn tát, mắng chửi, rồi lại lao vào yêu cuồng nhiệt như trước đó chưa từng có bất đồng xảy ra. Họ có thể công khai chung sống với kẻ đã có người yêu, trong khi người yêu cũ của đối phương lẫn của họ vẫn đang hiện diện gần đó, gặp mặt hằng ngày.

Những quy chuẩn đạo đức bị phá vỡ hết trong không gian sống của các nhân vật, phẩm chất thủy chung tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam hầu như không hề tồn tại trong phim. Ấy vậy mà hết phim, tất cả lại chọn cho mình cái kết theo lý trí: chủ động từ bỏ tình yêu để theo đuổi sự nghiệp. Nhớ vay ngân hàng 10 tỷ đồng gầy dựng xưởng nước mắm riêng, bỏ mặc hai chàng trai Nguồn và Hùng. Nhan cũng xa lánh Quang để theo hỗ trợ Nhớ dù trước đó cô dị ứng với mùi nước mắm. Kết thúc này không chỉ khiến người xem ngạc nhiên, mà còn thấy mâu thuẫn khi suốt mấy chục tập phim trước, kịch bản để cho các nhân vật sống chết với tình yêu đến nỗi bất chấp đạo lý. 

Phim của Lưu Trọng Ninh luôn có cá tính và các nhân vật của ông cũng vậy. Nhưng trong Cát đỏ, khi cá tính của nhân vật, nhất là nữ, được khắc họa thông qua việc luôn khao khát tình yêu và yêu hết mình, thì việc khắc họa đó không làm cho người xem cảm thấy vẻ mạnh mẽ của nhân vật như ý đồ tác giả, mà chỉ thấy hình ảnh người phụ nữ đang bị bóp méo, yêu cuồng sống vội.

Sẽ khó có một bộ phim truyền hình khác biệt như Cát đỏ, nhưng sự khác biệt đó giá như không kèm theo sự dị biệt trong cách hành xử của các nhân vật, thì Cát đỏ xứng đáng là một phim Việt chiếu vào giờ vàng. Ngặt nỗi điều đó đã không xảy ra! 

Nguyễn Ngọc