“Mềm hoá" để đưa nhạc cổ điển đến công chúng

Nhạc cổ điển đi cùng EDM

Trên sân khấu đêm nhạc Bamboo Concerto (tối 30/3), hơn 3 lần, nhạc trưởng gen Z Dustin Tiêu (Tiêu Nguyễn Đức Anh) nói những thử nghiệm mới mẻ của anh nhằm mục đích đưa nhạc giao hưởng tiếp cận với đại đa số khán giả. Có những phần trình diễn được Dustin Tiêu gọi vui “đây là một cuộc cách mạng”, vì gần như phá vỡ lớp vỏ cũ của tác phẩm.

Người nghe có thể nhận ra bản nhạc quen được pha thêm rock, nhào nặn thêm với EDM để tăng cảm xúc, sự bùng nổ khi thưởng thức. Cũng có tiết mục được giữ lại tinh thần cổ điển cốt lõi để người nghe đối chiếu xem sự pha trộn cổ điển với EDM kia liệu có phù hợp, có dễ nghe hơn hay nên tôn trọng bản nhạc gốc.

Tại Bamboo Concerto, nhiều tràng pháo tay vang lên vào giữa hay kéo dài sau khi phần trình diễn kết thúc. Sự hoan nghênh từ khán giả minh chứng cho mức độ thành công của đêm nhạc. Nhạc trưởng Dustin Tiêu và dàn nhạc giao hưởng IPO do anh thành lập, cùng DJ Huy Ngô, ca sĩ Viết Thu, Ngọc Khuê và người dẫn chuyện Tùng Leo đã tạo ra những màn kết hợp mới mẻ, thuyết phục mà tưởng chừng khó có điểm chung giữa giao hưởng và EDM, EDM và dân ca quan họ Bắc Ninh.

Nhiều năm qua, tại TPHCM, các sự kiện liên quan đến nhạc giao hưởng với tinh thần muốn phá vỡ những định kiến xuất hiện khá nhiều. Hiện tại, không cần phải đến nhà hát lớn - những thánh đường của nhạc giao hưởng - khán giả mới được chìm đắm trong âm nhạc của Mozart, Beethoven, Antonio Vivaldi... mà trong những góc nhỏ của Sài Gòn, nhạc cổ điển vẫn vang lên đều đặn.

Nhạc sĩ Dương Thụ và hoạt động salon âm nhạc thính phòng của ông vẫn thường xuyên tổ chức các đêm nhạc cổ điển ở quán cà phê. Chương trình diễn ra trong không gian ấm cúng, sức chứa giới hạn, nhưng góp phần không nhỏ vào việc giới thiệu các giọng ca trẻ tài năng, triển vọng cũng như tạo cơ hội để khán giả được tiếp cận giao hưởng ở khoảng cách gần hơn. Những tài năng trẻ như ca sĩ opera Thế Huy hay các rapper lão làng Wowy (Nguyễn Ngọc Minh Huy), Đen Vâu cũng đã tìm cách để nhạc cổ điển được vang lên ở những không gian gần gũi, kết hợp với âm nhạc đường phố như rap, rock...

Chấp nhận những khen chê

Điều những người tiên phong làm nghệ thuật “ngược dòng” phải chấp nhận đầu tiên đó là đối mặt với những khen - chê, thậm chí chỉ trích gay gắt về các sáng tạo của mình.

Ca sĩ Viết Thu biểu diễn với dàn nhạc giao hưởng IPO

Trong Bamboo Concerto, ở lời chào mở đầu, Dustin Tiêu nói anh có mặt ở chương trình với hy vọng có thể mang nhạc giao hưởng đến gần mọi người hơn. Và để tạo được sự gần gũi như mong muốn, Dustin Tiêu tìm cách gia giảm những yếu tố mới mẻ mà anh đưa vào, để làm sao vẫn là Mozart, Beethoven hay Trịnh Công Sơn, dân ca quan họ... nhưng ở đó, nhạc giao hưởng vừa giữ được tinh thần cốt lõi và cũng vừa thấy tính đại chúng với khán giả. Dustin Tiêu chủ đích giao lưu với người nghe để công chúng hiểu, họ sắp được thưởng thức tác phẩm nào hay vừa được nghe bản nhạc được làm mới ra sao.

Trước đó, trao đổi với Báo Phụ nữ TPHCM khi thực hiện chuỗi đêm nhạc thính phòng ở không gian văn phòng làm việc, ca sĩ opera Thế Huy chia sẻ: “Trong quá trình theo học tại Nhạc viện TPHCM, tôi thấy các bạn nghệ sĩ trẻ như tôi đều mang trong mình hoài bão thực hiện được những dự án âm nhạc riêng, mang lại những giá trị tích cực cho khán giả và cộng đồng. Điều này cũng là một phần quan trọng thôi thúc tôi mạnh dạn thực hiện những ý tưởng của mình, nhằm khích lệ ngọn lửa bên trong của các nghệ sĩ trẻ khác. Chúng tôi có sự tươi trẻ, có ý tưởng mới và khá táo bạo với niềm đam mê của chính mình. Thật khó nói trước chúng tôi sẽ làm gì cụ thể, nhưng chắc chắn, chúng tôi luôn muốn mang âm nhạc cổ điển đến với khán giả theo cách tuyệt vời nhất”.

Khi rapper Wowy, Đen Vâu ra mắt các dự án âm nhạc kết hợp giữa rap và nhạc cổ điển, khán giả có nhiều luồng ý kiến trái chiều. Nhiều nhận định cho rằng album dongvui harmony - album thu trực tiếp đầu tay trong sự nghiệp của Đen Vâu hay MV Người của Wowy chưa thể tạo đột phá. Từ phía rapper Wowy, anh nói bản thân tôn trọng cảm nhận của khán giả, nhưng là người làm nghệ thuật, anh luôn muốn tạo ra sản phẩm mới, phù hợp với mong muốn của cá nhân thời điểm đó.

Cả 2 dự án của Wowy và Đen Vâu, dù không được chú ý lớn trên thị trường, nhưng các thử nghiệm cũng mở đường cho những sáng tạo về sau. Cả Bamboo Concerto hay những đêm nhạc tại các salon âm nhạc thính phòng sẽ truyền cảm hứng để các nghệ sĩ đưa nhạc cổ điển tiệm cận khán giả, có thêm các lựa chọn trong cách làm mới, đo lường trước phản ứng của khán giả nếu cùng hướng thực hiện.

Miễn đừng tạo ra những màn kết hợp phản cảm, còn lại, nỗ lực khoác tấm áo mới cho âm nhạc hàn lâm gần hơn với công chúng nên được trân trọng, góp ý kiến theo hướng xây dựng.

Diễm Mi