Mẹ tự làm "bác sĩ", con bị ngộ độc!

Đừng làm thầy thuốc

Chiều 5/1, chúng tôi đến hiệu thuốc ở góc đường Nguyễn Thượng Hiền - Điện Biên Phủ, Q.3, chứng kiến một bà mẹ hỏi mua vitamin D bổ sung cho con. Nhân viên chỉ hỏi “bé mấy tuổi” rồi lấy ra một hộp vitamin D hiệu Ostelin dành cho trẻ từ 0-12 tuổi: “Loại này là tốt nhất. Hàng nào tốt, an toàn cửa hàng mới lấy về bán”.

Tìm kiếm trên mạng với cụm từ “bổ sung vitamin D cho trẻ em” sẽ nhận gần 500.000 kết quả trong 0,64 giây. Trong đó, có hàng ngàn tư vấn truyền miệng của các bà mẹ. Một bà mẹ than vãn: “Không biết vì sao con em hay quấy khóc, khó ngủ, bị giật mình, đổ mồ hôi, bú bị nôn ói…”, nhiều bà mẹ khác nhiệt tình hướng dẫn: “Chắc là bé bị thiếu canxi, thiếu vitamin D, bạn nên bổ sung vitamin D cho bé”.

Hàng loạt loại vitamin D được các “bác sĩ mẹ” truyền tai nhau như: loại nhỏ giọt hàng ngày, loại bổ sung định kỳ mỗi sáu tháng. Từ sản phẩm trong nước có giá vài chục nghìn đồng cho đến hàng của Úc, Pháp, Mỹ giá gần 300.000đ/chai 50ml. Vậy là các bà mẹ hồn nhiên mua về cho con uống.

Tuy nhiên, sau đó là sự  hối hận vì con bị ngộ độc vitamin D như trường hợp của bà mẹ tên Đặng Vi đăng trên một diễn đàn ngày 25/10/2016: “Con em năm tháng tuổi, ngủ không ngon giấc, cứ hay quấy khóc về đêm, ngủ vặn mình, giật mình và đổ mồ hôi trộm… hỏi thăm thì ai cũng bảo thiếu vitamin D.

Sau đó chị Vi vào gặp “bác sĩ Google” chỉ dẫn cách tự bổ sung vitamin D cho con. “Em mua cho con uống vì nghĩ nó vô hại. Mới đầu, em cho con uống mỗi ngày một giọt, sau đó tăng lên hai - ba giọt/ngày. Sau tuần đầu bổ sung, con em thay đổi hẳn, uống sữa ngoan hơn, ngủ ngon và sâu giấc hơn. Nghĩ mình đã tìm đúng “thuốc” nên em ngày nào cũng cho con uống vitamin D và phơi nắng buổi sáng đều đặn”.

Tuy nhiên, sau hơn 1,5 tháng, con của chị Vi có triệu chứng hay nôn trớ, biếng sữa trở lại, đi tiểu thường xuyên, bị táo bón, người lúc nào cũng mệt mỏi. “Đưa con đi khám, nghe kể các triệu chứng của bé và việc em cho con uống vitamin D, BS lắc đầu ngao ngán. Kết quả xét nghiệm, con em bị ngộ độc vitamin D. Em hối hận quá” – chị Vi chia sẻ.

Trẻ thành phố khác trẻ miền biển

Theo bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp - Giám đốc trung tâm dinh dưỡng TP.HCM, vitamin D đóng vai trò rất quan trọng đối với quá trình phát triển của trẻ. Nó tham gia vào quá trình hấp thu canxi, phốt pho ở ruột và thận, điều hòa việc tổng hợp, bài tiết nội tiết tố.

Nếu trẻ sơ sinh không được cung cấp đủ lượng vitamin D, có thể mắc bệnh còi xương, chậm lớn và sức đề kháng yếu... Tuy nhiên, vitamin D dù là dạng thực phẩm chức năng hay thuốc đều không được tự ý dùng, mà phải có chỉ định của bác sĩ.

Bởi vitamin D cũng gây biến chứng khá nặng như: ngộ độc làm tăng áp lực nội sọ, gây thóp phồng, nôn ói, biếng ăn, mệt mỏi, khát nước, đi tiểu thường xuyên, táo bón, đau bụng, yếu cơ, đau cơ, đau khớp, tổn thương tim, các mạch máu và thận… Đặc biệt, nếu ngộ độc liều cao hoặc do sử dụng trong thời gian dài, trẻ có thể suy thận, tử vong.

Bác sĩ Diệp nhắc nhở: “Khi sử dụng vitamin D không phải căn cứ trên hướng dẫn sử dụng và uống theo như thế, mà phải tùy theo độ tuổi, môi trường sinh sống… Cũng là trẻ ba tuổi nhưng nếu sống ở thành phố quanh năm trong nhà, thiếu ánh nắng sẽ bổ sung vitamin có liều lượng khác trẻ ở vùng quê, vùng biển có điều kiện tiếp xúc với ánh nắng nhiều hơn.

Việc xác định trẻ thiếu ít hay nhiều hoặc thừa vitamin D chỉ có đến bệnh viện mới biết được. Vì vậy, khi bổ sung vitamin D nói riêng và các loại vitamin, khoáng chất nói chung, cần phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ. 

Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Huy Luân - Trưởng phòng khám Nhi, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM khuyên: “Vitamin D không vô hại như nhiều phụ huynh nghĩ, nếu sử dụng không đúng liều, đúng cách thì hại sẽ nhiều hơn lợi. Qua thực tế thăm khám cho thấy có không ít trẻ bị ngộ độc vitamin D vì cha mẹ tự ý bổ sung quá liều. Do đó, cha mẹ cần cẩn trọng khi dùng thuốc cho con, dù là thuốc bổ - tất cả phải có sự chỉ định của BS”.

Thùy Dương