"Mẹ ơi, con mệt quá - Con muốn chết": Trẻ em Palestine bị tổn thương từ cuộc chiến ở Gaza

Mẹ của Sama Tubail hôn lên mái đầu không còn tóc của con gái mình - Ảnh: CNN

'Tại sao tóc con không mọc nữa?'

Bắt chước động tác chải tóc bằng lược, Sama Tubail nhìn chằm chằm vào hình ảnh phản chiếu của mình trong gương và bắt đầu khóc.

"Con chỉ buồn vì không có một sợi tóc nào để chải bằng lược. Con muốn nhìn gương và chải tóc như trước đây"- Sama khóc nói.

Đối với cô bé 8 tuổi, hình ảnh này gợi lại những ký ức về cuộc sống trước ngày 7/10/2023 - khi cô bé còn để tóc dài và chơi đùa bên ngoài với bạn bè ở Jabalya, phía bắc Gaza. Nhưng kể từ đó, Sama và gia đình nằm trong số 1,9 triệu người phải di dời khỏi nhà để tìm nơi an toàn.

Israel đã phát động chiến tranh ở Gaza sau khi các chiến binh do Hamas cầm đầu tấn công miền nam Israel vào ngày 7/10/2023, giết chết 1.200 người - chủ yếu là thường dân và bắt cóc hơn 250 người. Cuộc tấn công quân sự của Israel đã giết chết hơn 48.000 người Palestine, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em.

UNICEF, cơ quan bảo vệ trẻ em của Liên hiệp quốc, ước tính rằng gần như toàn bộ 1,2 triệu trẻ em ở Gaza cần được hỗ trợ về mặt tâm lý, đặc biệt là những trẻ phải trải qua nhiều sự kiện đau thương liên tiếp.

Một tuần sau khi lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas được công bố vào tháng Giêng - Giám đốc phụ trách nhân đạo của Liên hiệp quốc, Tom Fletcher, đã phát biểu với Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc rằng cả một thế hệ ở Palestine đã bị chấn thương. Fletcher cho biết: “Trẻ em đã bị giết, chết đói và chết cóng. Một số trẻ đã chết trước khi chào đời - chết cùng với mẹ của chúng khi sinh con”.

Và ngày 18/3, Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích mới phá vỡ lệnh ngừng bắn và giết chết hàng trăm người Palestine và phần lớn vẫn là phụ nữ và trẻ em.

Sama Tubail với mái tóc dài trước ngày 7/10/2023 định mệnh - Ảnh: Gia đình Sama cung cấp

Năm ngoái, các bác sĩ chẩn đoán rằng tình trạng rụng tóc của Sama là do "sốc thần kinh". Họ cho biết, sự đảo lộn đau thương trong cuộc sống hàng ngày và chứng kiến cảnh chết chóc, máu me đã góp phần gây ra chứng rụng tóc.

Một báo cáo vào cuối năm ngoái của War Child Alliance và Trung tâm đào tạo cộng đồng quản lý khủng hoảng có trụ sở tại Gaza nêu bật sự tổn thương tâm lý nghiêm trọng đối với trẻ em do cuộc tấn công của Israel ở Gaza trong năm qua. Báo cáo, dựa trên cuộc khảo sát hơn 500 người chăm sóc trẻ em dễ bị tổn thương, phát hiện ra rằng 96% trẻ em trong hoàn cảnh đó cảm thấy cái chết sắp xảy ra và gần một nửa - 49% - đã bày tỏ "mong muốn được chết".

Nỗi đau tinh thần của Sama tăng lên sau khi cô bé bị những đứa trẻ khác bắt nạt vì chứng rụng tóc, khiến bé phải trốn trong nhà. "Mẹ ơi, con mệt quá - con muốn chết. Tại sao tóc con không mọc? Con muốn chết và để tóc mọc ở Thiên đường" cô bé nài nỉ mẹ mình, Om-Mohammed.

Sức khỏe tâm thần ở Gaza

Việc cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần ở Gaza luôn đi kèm với những thách thức. Nhưng tiến sĩ Yasser Abu Jamei - Giám đốc Chương trình Sức khỏe Tâm thần Cộng đồng Gaza (GCMHP) - giải thích rằng trong cuộc tấn công kéo dài 15 tháng của Israel, nhân viên của ông cũng bị chấn thương khiến việc điều trị cho người khác trở nên khó khăn.

Một kỹ thuật mà ông Abu Jamei cho biết GCMHP sử dụng là liệu pháp vẽ, cho phép trẻ em thể hiện cảm xúc của mình thông qua giao tiếp phi ngôn ngữ. Ông nhớ lại một đứa trẻ nói chuyện với một nhà tâm lý học của GCMHP về nỗi đau của mình.

“Đứa trẻ nói rằng, bạn bè của con đang ở trên thiên đường, nhưng một người trong số họ lại không có đầu. Làm sao anh ấy có thể lên thiên đường khi đầu anh ấy không ở đó? Đứa trẻ vẫn tiếp tục khóc” - Abu Jamei nói.

Trong khoảng thời gian ngừng bắn mong manh vẫn được duy trì, Abu Jamei cho biết GCMHP đang áp dụng một kế hoạch chăm sóc sức khỏe tâm thần để điều trị cho bệnh nhân, hy vọng giúp họ chấp nhận và vượt qua đau thương, mất mát.

Abu Jamei kể thêm về 2 đứa trẻ Anas Abu Eish, (7 tuổi) và chị gái Doa, (8 tuổi), sống với bà ngoại Om-Alabed trong một trại di dời ở khu vực Al-Mawasi của Khan Younis. Hai anh em đã mất cha mẹ trong một cuộc không kích của Israel. Kể từ đó, Anas luôn cảm thấy tức giận mỗi khi nhìn thấy những đứa trẻ khác được mẹ ôm. Còn cô chị Doa, thường cắn móng tay và khóc. Hiện 2 đứa trẻ này đang được các nhà tâm lý chăm sóc và giúp đỡ các em vượt qua cú sốc quá lớn.

Khi được hỏi liệu em có nhớ cha mẹ không, Anas vẫn im lặng, mắt hướng về phía trước và những giọt nước mắt bắt đầu lặng lẽ lăn dài trên khuôn mặt em. Còn cô chị cứ cắn móng tay - Ảnh: CNN

Trong cùng trại tị nạn, Manal Jouda (6 tuổi), bình tĩnh nhớ lại đêm ngôi nhà của em bị phá hủy, giết chết cha mẹ và nhốt em dưới đống đổ nát. Em mô tả nỗi kinh hoàng khi chờ được giải cứu.

“Con bị cát vào miệng, con la hét, và mọi người đào bằng xẻng cứu con. Khi con tỉnh dậy, mắt miệng con vẫn đầy cát" - cô bé kể.

Abu Jamei cho biết, ngay cả khi có lệnh ngừng bắn, trẻ em vẫn cần sự ổn định để giúp chúng hồi phục. Nhưng bà tin rằng với phương pháp điều trị phù hợp, trẻ em Palestine cũng chỉ có thể phục hồi một phần.

“Chúng sẽ không bao giờ giống như trước chiến tranh, nhưng hy vọng chúng sẽ phục hồi dần dần theo nghĩa là chúng có thể hoạt động, tự chủ với bản thân được. Còn để có một cái nhìn tương lai tươi sáng thì rất khó bởi thực tế những gì đã diễn ra không có gì có thể xóa nhòa được” - bà nói.

Thảo Nguyễn (theo CNN)