Mẹ hư hỏng, quái gở: Liệu có bị tước quyền làm mẹ?

Dư luận đang lên án, yêu cầu tách một đứa trẻ sơ sinh khỏi vòng tay mẹ vì những hành động điên rồ, thiếu an toàn của một cô gái được gọi là hotgirl. Nhưng liệu đây có phải là giải pháp?

Cộng đồng phẫn nộ trước những hình ảnh “hotgirl” Bella phả khói thuốc vào mặt đứa con sơ sinh

Bà mẹ quái gở

BS Nguyễn Minh Tiến (Phó giám đốc BV Nhi Đồng Thành phố, H.Bình Chánh, TP.HCM) cho biết, theo Tổ chức Y tế thế giới, có khoảng 16 triệu cô gái tuổi từ 15 tới 19 và khoảng một triệu trẻ em dưới 15 tuổi sinh con mỗi năm - hầu hết ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.

Trẻ sinh ra từ các bà mẹ vị thành niên có nguy cơ tử vong cao hơn nhiều so với những phụ nữ tuổi từ 20 đến 24. Những đứa bé “sống sót” thì khó có thể được nuôi dạy tốt khi người mẹ “trẻ con” chưa kịp trang bị kiến thức, kỹ năng chăm sóc, bảo vệ con, chưa sẵn sàng để yêu thương một sinh linh bé bỏng.

Do chưa chuẩn bị tâm thế làm mẹ, nên có những người mẹ trẻ xem đứa bé là cục nợ. Họ còn ghét bỏ con khi ám ảnh ký ức bé sinh ra từ người đàn ông họ Sở, một tên “yêu râu xanh” hay từ một cơn say, một trận mây mưa tập thể.

Cộng đồng mạng đang đứng ngồi không yên với những clip người mẹ đơn thân - hotgirl Bella (Hải Dương) mặc nhiên hút thuốc lá, không ngừng phả khói vào mặt con. Cô gái này nổi tiếng với những màn liếm mặt con, bồng con sơ sinh đi lang thang, ăn quỵt tiền hàng quán, khách sạn, cho con uống sữa tươi dành cho trẻ lớn…

Nhìn ánh mắt đờ đẫn, phản ứng yếu ớt của cậu bé khi mẹ phà khói, dân mạng lại đặt nghi vấn Bella đã bỏ thuốc ngủ cho bé uống để khỏi quấy khóc. Bella có vấn đề bất ổn về thần kinh hay Bella lợi dụng đứa bé để câu view cho thêm nổi tiếng? Rất nhiều người đang thắt ruột lo cho sinh linh bé bỏng đặt câu hỏi này.

Theo BS Minh Tiến, rượu, ma túy và thuốc lá có thể là một giải pháp tức thời, có hiệu quả nhanh, xoa dịu khi có những vấn đề gây hoảng loạn, nhưng lại dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn, mất khả năng kiểm soát bản thân.

Nếu đang mang thai, người mẹ dùng rượu, ma túy và thuốc lá còn gây ảnh hưởng đến thai nhi, làm rối loạn chức năng, biệt hóa cơ quan, gây suy dinh dưỡng bào thai, khiếm khuyết chức năng cơ quan, đặc biệt sự phát triển hệ thần kinh, đưa đến hậu quả là thai chết lưu, trẻ sinh non, nhẹ cân, chậm phát triển tâm thần vận động, dị tật, đặc biệt các giác quan, thị giác, thính giác. 

Những hành động phản khoa học như hút thuốc lá, phà khói vào mặt con, cho con uống thuốc ngủ để khỏi chăm, bỏ đói con nhỏ... sẽ đưa đến các hậu quả khôn lường về vấn đề tâm lý cũng như bệnh lý ở trẻ như tự kỷ, nhiễm khuẩn hô hấp tái diễn, hen suyễn, chậm phát triển tâm thần vận động, kém tập trung, giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến khả năng học tập, phát triển của trẻ sau này. 

Tước quyền làm mẹ có dễ?

Quan niệm “con sống với mẹ là tốt nhất” không phải luôn đúng. Trên thực tế, không hiếm những người mẹ từng gây nguy hiểm cho con: bạo hành con,thường xuyên khóa trái cửa để con trong nhà đối mặt với nguy cơ cháy nổ, ăn uống nhầm hóa chất; người mẹ nghiện rượu và dắt con đi theo nhậu cùng, tự ý cho con uống thuốc khi bệnh…

Không loại trừ nguyên nhân người mẹ bị trầm cảm sau sinh, mẹ quen sống phóng túng, liều lĩnh. Một người mẹ đơn thân ở Q.3, TP.HCM từng bị công luận bất bình vì mê đánh bài, đi thâu đêm suốt sáng, bỏ đói ba con nhỏ ở nhà, hàng xóm thấy tội nghiệp thì cho ít cơm, ít cháo. 

Mẹ “hư”, mẹ không làm tròn vai thì đời con sẽ “hỏng” ở nhiều phương diện, dễ thấy nhất là về sức khỏe. Mẹ “kém chất lượng” như vậy có phạm tội không và có thể chịu hình phạt gì? Theo thạc sĩ luật Trần Hoài Nhân (Công ty TNHH Aloyeal, Q.Tân Phú, TP.HCM), các hành vi ngược đãi, xâm phạm sức khỏe, tính mạng các thành viên trong gia đình đều bị pháp luật nghiêm cấm, được quy định cụ thể trong nhiều luật chuyên ngành như: Luật Trẻ em 2016; Luật HNGĐ 2014, Luật Nuôi con nuôi 2010; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2007… Các hành vi này sẽ bị xử phạt tùy theo tính chất, mức độ, hậu quả.

Theo quy định tại khoản 4, điều 29, Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì tòa án có thẩm quyền “Yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau khi ly hôn”. Trong trường hợp có căn cứ xác định người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con: người thân thích, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ (khoản 5, điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014). 

Với “thánh ăn quỵt Bella” và các trường hợp tương tự, dư luận phẫn nộ muốn tách cháu bé khỏi mẹ cho an toàn. Quy trình tách - gửi này luật pháp đã quy định rõ, nhưng để thực hiện không dễ. Nhất là khi bé còn ở tuổi cần bầu sữa và vòng tay của mẹ và bé chưa xác định được cha, người thân khác lại không có điều kiện nuôi. Tách mẹ là tước đi của bé một gia đình.

Thật khó trả lời để bé sống với ai là tốt nhất. Giải pháp đầu tiên và xuyên suốt là chuyên gia tâm lý, bác sĩ tiếp cận, hỗ trợ để gọi đúng tên những gì phía sau hành động được cho là nhẫn tâm, đáng nguyền rủa của “bà mẹ quái gở”, khơi dậy bản năng làm mẹ, tập mở lòng, yêu thương con; đồng thời tư vấn, giải tỏa hoặc đề xuất một sự cách ly nếu họ thực sự có bệnh lý tâm thần cần can thiệp, điều trị. 

Tô Diệu Hiền

Hỗ trợ bà mẹ trẻ, cần sự chung tay của xã hội

Vai trò của nhân viên y tế trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản rất quan trọng, nhằm khuyến khích, thúc đẩy phụ nữ trong độ tuổi sinh nở chuẩn bị tốt sức khỏe trước khi mang thai, tạo mối gắn kết tình cảm mẹ con thiêng liêng ngay từ đầu. Sinh thành và nuôi nấng trẻ lớn lên cần cả trái tim yêu thương và kỹ năng chăm sóc, dinh dưỡng khoa học của người mẹ. 

Tuy nhiên, công việc tham vấn, tư vấn không chỉ từ ngành y tế, mà cần sự chung tay của gia đình, xã hội, đoàn thể; đặc biệt là Hội Phụ nữ.

BS Nguyễn Minh Tiến
(Phó giám đốc BV Nhi Đồng Thành phố)