Máy phát hiện tham nhũng của Trung Quốc không được dùng ‘vì quá hiệu quả’?

04/02/2019 - 14:34

PNO - Mặc dù mới chỉ đưa vào sử dụng giới hạn ở 30 huyện thị ở Trung Quốc, hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) Zero Trust đã giúp chính quyền tóm được 8.721 quan chức tham nhũng.

May phat hien tham nhung cua Trung Quoc khong duoc dung ‘vi qua hieu qua’?
Việc Trung Quốc đưa vào sử dụng một hệ thống trí tuệ nhân tạo phát hiện tham nhũng mang tên Zero Trust đang gặp phải sự phản đối của công chức nước này - Ảnh: Reuters

Đây là một hệ thống dữ liệu tham chiếu chéo khổng lồ nhằm đánh giá công việc và sinh hoạt cá nhân của hàng triệu công chức Trung Quốc.

Không tên trộm nào muốn trên đời có một máy bắt trộm, tương tự như vậy, các quan chức tham nhũng ở Trung Quốc chống đối kịch liệt “nguy cơ” hệ thống phát hiện tham nhũng được đưa vào sử dụng.

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, nước này có đến 50 triệu công chức viên chức ăn lương nhà nước (số liệu năm 1016), mặc dù các nhà phân tích đưa ra con số lớn hơn nhiều là 64 triệu người, xấp xỉ bằng dân số nước Anh.

Trung Quốc có nhiều nỗ lực trong công nghệ thông tin để “kiểm soát” con số khổng lồ này, ví dụ, Bộ Ngoại giao sử dụng máy hỗ trợ đánh giá rủi ro và ra quyết định cho các dự án đầu tư lớn của Trung Quốc ở nước ngoài.

Trung Quốc phát triển một hệ thống nhận dạng khuôn mặt quy mô toàn quốc bằng camera giám sát có khả năng nhận dạng 24/24 bất kỳ người nào, bất cứ ở đâu, trong vòng vài giây. Ở Quý Châu có một hệ thống “đám mây” theo dõi từng chuyển động của mỗi cảnh sát và báo cáo về trung tâm.

Các công ty viễn thông lớn của Trung Quốc như ZTE đã giành được hợp đồng của chính phủ để phát triển công nghệ blockchain ngăn chặn các cá nhân và tổ chức sửa đổi bất hợp pháp dữ liệu của chính phủ.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết của việc thúc đẩy đổi mới khoa học và công nghệ như kho dữ liệu khổng lồ và trí tuệ nhân tạo (AI) trong cải cách chính phủ. Tuy nhiên, thách thức đối với vấn đề này là việc áp dụng nó tại địa phương, trong đó có hệ thống AI phát hiện tham nhũng mang tên Zero Trust.

May phat hien tham nhung cua Trung Quoc khong duoc dung ‘vi qua hieu qua’?
Chủ tịch Tập Cận Bình nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết của việc thúc đẩy đổi mới khoa học và công nghệ trong cải cách chính phủ - Ảnh: Tân Hoa Xã

Hệ thống Zero Trust được Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và các tổ chức kiểm tra nội bộ của Đảng Cộng sản Trung Quốc phối hợp nghiên cứu triển khai. Nó được dùng để đánh giá hoặc can thiệp vào công việc và đời sống cá nhân của công chức nhờ có thể truy cập để kiểm tra chéo từ hơn 150 cơ sở dữ liệu bảo mật của chính quyền trung ương và địa phương. Những người tham gia chương trình này cho biết, Zero Trust có thể phác họa nhiều tầng của bản đồ quan hệ xã hội phức tạp để rút ra các phân tích hành vi của công chức.

Một nhà nghiên cứu cho biết công cụ này đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện chuyển nhượng tài sản đáng ngờ, xây nhà, mua gom đất san nền để lấy mặt bằng xây dựng. Tuy nhiên, hệ thống không phải là không có điểm yếu.

Chuyên gia trên cho biết, hệ thống AI này có thể nhanh chóng chỉ ra một quan chức tham nhũng, nhưng nó không hữu hiệu lắm trong việc cho biết quá trình đi đến kết luận như vậy. Mặc dù Zero Trust đúng trong hầu hết các trường hợp, nhưng nó vẫn cần “làm việc” với con người.

Chẳng hạn, hệ thống này có thể phát hiện sự gia tăng bất thường trong tài khoản tiết kiệm ngân hàng, hoặc nếu có một giao dịch mua xe hơi mới hoặc đấu thầu hợp đồng chính phủ dưới tên của một quan chức hoặc một trong những người thuộc gia đình hoặc bạn bè của anh ta. Một khi xuất hiện nghi ngờ, nó sẽ tính toán khả năng của hành động tham nhũng. Nếu kết quả vượt quá điểm đánh dấu đã đặt, máy sẽ cảnh báo cho cơ quan chức năng.

Một chuyên gia của chương trình (yêu cầu giấu tên) nói rằng ở giai đoạn đó, cấp trên có thể liên lạc với người bị kiểm tra và có thể giúp anh ta tránh được việc vi phạm những sai lầm lớn hơn.

Thí điểm Zero Trust hiện mới chỉ áp dụng ở 30 huyện thị, tương đương 1% tổng diện tích hành chính của đất nước, trong đó có những vùng xa xôi và tương đối nghèo như huyện Mayang Miao ở tỉnh Hồ Nam.

Kể từ năm 2012, Zero Trust đã tham gia bắt giữ 8.721 nhân viên chính phủ tham gia vào các hành vi sai trái như tham ô, lạm quyền, lạm dụng công quỹ và “gia đình trị”. Một số người đã bị kết án tù, nhưng hầu hết được phép giữ công việc của mình sau khi bị cảnh cáo hoặc nhận một hình phạt nhẹ.

Tuy nhiên, hệ thống không những không được triển khai trên toàn quốc, mà nay đã bị tạm ngừng ở một số địa phương đang thí điểm.

Tô Châu (Theo SCMP)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI