Matilda: Hành trình của trí thông minh và lòng dũng cảm

Matilda được chuyển thể từ tiểu thuyết thiếu nhi cùng tên của nhà văn Roald Dahl (xuất bản năm 1988). Độ nổi tiếng của cuốn sách đã khiến 2 hãng phim lớn của Mỹ là Universal và Columbia Pictures cạnh tranh nhau để giành quyền chuyển thể. Cuối cùng, dự án được Columbia phát triển, với ghế đạo diễn được trao cho Danny DeVito - một diễn viên kiêm đạo diễn kỳ cựu.

Cô Honey là nguồn động viên lớn với Matilda

Tác phẩm do DeVito đạo diễn ra đời năm 1996, ban đầu không quá nổi bật ở phòng vé do phải cạnh tranh với những phim hành động ăn khách cùng thời điểm. Tuy nhiên, khi phát hành dạng DVD, Matilda bất ngờ trở thành hiện tượng, thu hút nhiều người theo dõi. Nó thường được xem là bộ phim tuổi thơ của nhiều người lớn lên trong thập niên 1990, về sau vẫn duy trì được sự nổi tiếng thông qua việc phát hành video gia đình và các dịch vụ phát trực tuyến.

Về mặt văn hóa, bộ phim tạo tác động lớn ở Mỹ, đặc biệt với đối tượng trẻ em. Nhiều đoạn hội thoại được các cô bé, cậu bé thuộc nằm lòng, còn bài hát nhạc phim Send me on my way của Rusted Root rất được yêu thích. Thủ vai chính trong phim, Mara Wilson trở thành một trong những ngôi sao nhí nổi tiếng nhất làng giải trí vào cuối thế kỷ XX.

Câu chuyện xoay quanh Matilda Wormwood (Mara Wilson) - một đứa bé thiên tài ở tuổi lên 6 nhưng luôn bị cha mẹ ngược đãi, coi thường. Cha cô (Danny DeVito) là tay buôn xe hơi lừa đảo và đề cao tiền bạc hơn mọi thứ trên đời. Trong mắt ông, Matilda như người thừa trong gia đình, chẳng có chút giá trị nào. Còn mẹ cô (Rhea Perlman) thì ích kỷ, chỉ chăm chăm ăn diện mà không quan tâm đến con gái.

Gia đình Matilda

Bị hắt hủi trong gia đình, Matilda tìm thấy niềm an ủi từ những cuốn sách ở thư viện công cộng. Không chỉ thông minh, cô bé còn phát hiện ra mình sở hữu siêu năng lực có thể điều khiển vật thể. Trải qua nhiều trắc trở, Matilda thuyết phục được gia đình cho cô đến trường học.

Hành trình của cô bé bị ngược đãi

Ở trường, cô bé tìm được sự động viên lớn từ cô giáo giàu lòng trắc ẩn Honey (Embeth Davidtz). Lần đầu tiên, Matilda làm quen với những người bạn đồng trang lứa. Thế nhưng, rắc rối vẫn chưa buông tha cô bé khi đứng đầu trường là hiệu trưởng Trunchbull (Pam Ferris) - một phụ nữ tàn bạo, hay hành hạ trẻ em. Cô ta khủng bố khắp trường học bằng sự độc đoán, bóp nghẹt niềm vui của những đứa trẻ. Matilda quyết định đứng lên, cùng những người bạn và cô giáo Honey chống lại Trunchbull.

Qua nhân vật chính, bộ phim đề cao lòng hiếu học và suy nghĩ độc lập của trẻ em. Sự tương phản của Matilda với cha mẹ được thể hiện rõ nhất qua cách họ đối xử với những cuốn sách. Trong khi Matilda nâng niu và tìm thấy nguồn tri thức lớn lao từ chúng, cha cô lại thẳng tay xé bỏ chúng và ép cô xem những chương trình truyền hình vô bổ. Theo diễn biến phim, khán giả dần thấy được Matilda có suy nghĩ chín chắn và khả năng nhận xét vấn đề vượt hẳn cha mẹ mình.

Bên cạnh thông điệp “tri thức là sức mạnh”, bộ phim cũng cho rằng trẻ em có thể đạt được những điều tuyệt vời nhờ kiên trì và tháo vát. Matilda không chỉ phát triển khả năng điều khiển và di chuyển đồ vật bằng tâm trí, mà quan trọng hơn, cô bé còn trở nên thông minh, độc lập và can đảm.

Tình huống Matilda bị đặt vào thật khó khăn với bất kỳ đứa bé nào. Tuy nhiên, cô bé không đi theo mô típ thông thường của những “công chúa” chờ giải cứu. Trái lại, Matilda nhiều lần chủ động tìm tiếng nói và nghĩ cách giải quyết các vấn đề của mình. Từ chuyện đấu tranh để được đi học hay đối phó với cô hiệu trưởng độc tài, Matilda luôn xoay xở trong khả năng.

Tình tiết Matilda sử dụng trí thông minh và khả năng sáng tạo để giải quyết vấn đề cũng góp phần khuyến khích trẻ suy nghĩ sáng tạo và sử dụng trí óc để đối mặt thử thách. Qua đó, tác phẩm đề cao đường lối giáo dục hiện đại - trẻ em được tôn trọng và giữ vai trò chủ động hơn là chỉ biết nghe lời.

Bộ phim cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của lòng tốt và việc đứng lên chống lại sự bắt nạt và bất công, qua hành động của Matilda và cô Honey. Ở góc độ nào đó, cô Honey cũng từng bị bắt nạt nên đồng cảm với Matilda. Giữa rất nhiều nhân vật người lớn đối xử không tốt với trẻ em, cô giáo Honey như một điểm sáng ấm áp và là chỗ dựa tinh thần cho những đứa trẻ.

Cô Trunchbull - nhân vật phản diện trong phim

Bộ phim cho mọi đối tượng

Dù mang nhiều thông điệp, Matilda không bị giáo điều mà mang phong cách hài hước, nhân văn. Bộ phim pha trộn những cảnh vui nhộn với những khoảnh khắc chân thành, dễ lấy lòng cả trẻ em và người lớn. Những nhân vật phản diện được xây dựng vừa đủ để khán giả thấy cái xấu của họ, chứ không quá đen tối đến mức làm phim nặng nề.

Tật xấu thường được cân bằng với sự hài hước và cuối cùng, phim thể hiện sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Có thể thấy, đạo diễn Danny DeVito đã cân bằng tốt các yếu tố này, để bộ phim trở thành món ăn tinh thần phù hợp nhiều khán giả. Tác phẩm không trở nên quá đáng sợ hay phô trương kỹ xảo, mà vừa vặn với phần đông khán giả.

Do đó, Matilda được cả trẻ em và người lớn đón nhận nồng nhiệt, trở thành một bộ phim gia đình đáng nhớ. Thông điệp tích cực, câu chuyện giải trí và các nhân vật hấp dẫn khiến bộ phim trở thành sự lựa chọn lành mạnh cho lớp khán giả trẻ. Điều này giải thích sức hút của phim đến ngày nay, sau gần 30 năm kể từ ngày ra mắt.

Trailer phim Matilda:

Điểm sáng của bộ phim còn nằm ở đường lối chỉ đạo của Danny DeVito - tôn trọng tinh thần nguyên tác. Tận dụng thế mạnh của sách gốc, bộ phim mang đến những lời thoại đáng nhớ. Nhiều khung hình và tạo hình của phim được thiết kế bắt mắt, hòa chung thông điệp tổng thể là đề cao sự sáng tạo và trí tuệ.

Các màn trình diễn, đặc biệt là của Mara Wilson trong vai Matilda, của chính Danny DeVito trong vai người cha và Pam Ferris trong vai cô Trunchbull, đều để lại dấu ấn và góp phần đáng kể vào sức hấp dẫn của bộ phim. Trong đó, hành trình của Mara Wilson là đáng nhớ nhất và có nhiều điểm tương đồng với nhân vật chính.

Mara Wilson trong vai nữ chính

Sinh năm 1987, Mara Wilson nổi lên như một diễn viên nhí tài năng của Hollywood vào đầu thập niên 1990. Ngoài đời, Wilson cũng được khen ngợi vì thể hiện tài năng từ khi còn nhỏ. Khi nhận vai Matilda, nữ diễn viên chỉ mới 9 tuổi. Trong thời điểm quay phim, cô hay tin mẹ mình mắc ung thư và đã vượt qua nỗi đau để hoàn thành vai diễn. Mẹ của Mara Wilson qua đời trước khi phim ra mắt và bộ phim được dành để tri ân bà. Đạo diễn DeVito cũng cho bà xem trước tác phẩm để bà có thể thấy hình ảnh con mình trong phim trước khi qua đời.

Sau thành công của Matilda, Mara Wilson nhận 3 đề cử diễn xuất và trở thành ngôi sao nhí được săn đón hàng đầu Hollywood. Tuy nhiên, cô bất ngờ ngưng đóng phim từ năm 2000, khi chỉ mới 13 tuổi. Nữ diễn viên dành 12 năm tiếp theo tập trung vào việc viết lách. Cũng như Matilda, cô dành tình yêu lớn cho những cuốn sách và muốn tạo nên những câu chuyện truyền cảm hứng.

Ân Nguyễn- Nguồn ảnh: Internet