Mượn tiền, mất tình
“Đến giờ, tôi vẫn không tin mẹ và chị dâu của tôi chiến tranh lạnh chỉ vì 2 cây vàng” - ánh mắt chị Kim Hải (ngụ huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng) chùng xuống khi nhắc đến sự việc.
 |
Một phụ nữ ở Cà Mau bị con ruột châm lửa đốt nhà dẫn đến bỏng nặng vì tranh chấp tài sản - Ảnh: Cát Quân |
Chị Hải kể, suốt gần 20 năm chung sống, mẹ và chị dâu rất hòa thuận, thậm chí chị là con ruột còn đôi khi cảm thấy ghen tị với sự gắn bó ấy. Thế nhưng, 2 năm trước, sóng gió ập đến khi vợ chồng anh chị mượn mẹ 2 cây vàng để đầu tư mua đất. Vì là người nhà, họ không viết giấy nợ, cũng chẳng hẹn ngày trả. Chị dâu của chị Hải dự định mỗi vụ lúa sẽ trả dần từ 2-5 chỉ vàng cho mẹ, tùy vào lãi lời thu được.
Mọi chuyện bắt đầu rối ren khi đến giữa năm 2024, chị dâu mang 5 chỉ vàng đến và tuyên bố đã trả đủ số lượng vàng. Mẹ chị Hải lại khăng khăng rằng vẫn còn thiếu 5 chỉ. Không có giấy tờ chứng minh, mẹ con lời qua tiếng lại, ai cũng cho mình nhớ đúng. “Anh tôi đứng giữa cũng khó xử. Tôi là em cũng chẳng dám lên tiếng. Lúc đó, tôi thực sự khó xử vì không ngờ chuyện này lại xảy ra trong gia đình mình” - chị Hải tâm sự.
Cuối cùng, mẹ chị Hải đành “xuống nước”, xem như đã nhận đủ số vàng. Tuy nhiên, vết rạn đã hình thành, giữa mẹ chồng và nàng dâu xuất hiện một khoảng cách vô hình.
Chị Lý Ngân (ngụ quận 8, TPHCM) từng tuyên bố: “Tôi chỉ cho người ngoài mượn tiền, còn người nhà, mình có tiền thì cho đứt luôn, không thì thôi, tuyệt đối không vay mượn”. Là con gái lớn trong nhà, từ khi đi làm, chị Ngân dọn ra ở riêng để thuận tiện cho công việc. Gia đình khá giả, cha mẹ không yêu cầu chị gửi tiền hằng tháng, nhưng chị vẫn thường xuyên mua sữa cho cha, sắm sửa đồ đạc cho mẹ.
Một lần, mẹ chị muốn sửa nhà và ngỏ ý mượn 20 triệu đồng. Chị đồng ý. Vài tháng sau, vì cần tiền xoay xở nên chị Ngân xin lại. Mẹ đồng ý trả, nhưng kèm theo lời trách móc: “Con nhà người ta cho tiền cha mẹ xây nhà, con nhà này cho mượn chút cũng đòi lại”. Dù hiểu tính mẹ, chị vẫn rất buồn, quyết định không lấy lại tiền và xem như góp tiền sửa nhà.
Nhiều lần khác, mẹ chị nhờ chị chuyển tiền học phí cho em gái út, nhưng khi chị đòi, lại nghe “bài ca muôn thuở”. Giọt nước tràn ly khi em gái mượn tiền mua điện thoại mới, hứa trả dần. Không muốn em gái đua đòi mà xao nhãng việc học, chị Ngân từ chối. Mẹ chị lại gọi điện “bảo kê”, chị đành chuyển tiền. Chỉ 2 tháng sau, em gái mất khả năng chi trả, mẹ chị lại gọi điện khuyên chị cho luôn, đừng so đo vài triệu bạc với em út.
“Lúc đó, tôi rất thất vọng. Một phần vì mẹ quá nuông chiều em gái, một phần vì mẹ không rạch ròi chuyện tiền nong” - chị Ngân chia sẻ.
Rạch ròi và tế nhị để giữ tình thân
Luật sư Nguyễn Thị Ngọc Hà (Đoàn Luật sư TPHCM) cho biết, trong quá trình hành nghề, bà đã chứng kiến nhiều vụ kiện tranh chấp tài sản giữa các thành viên trong gia đình, chủ yếu liên quan đến đất đai như thừa kế hoặc tặng cho quyền sử dụng đất.
Luật sư Hà dẫn chứng một vụ việc đang thụ lý tại tỉnh Tiền Giang: “Tôi đang giải quyết vụ kiện giữa mẹ ruột và con gái ở xã Long Định, huyện Châu Thành. Sau khi cha mất, người con gái được thừa kế phần đất. Người mẹ cho rằng đây là tài sản chung của 2 mẹ con, dù chỉ con gái đứng tên, nên khởi kiện ra tòa yêu cầu phân chia quyền sử dụng đất”.
 |
Luật sư Nguyễn Thị Ngọc Hà tại một phiên tòa giải quyết tranh chấp tài sản giữa các thành viên trong gia đình - Ảnh do nhân vật cung cấp |
Theo luật sư, các tranh chấp tài sản trong gia đình thường xuất phát từ mâu thuẫn tiền bạc, nguyên nhân chính là sự thiếu minh bạch, ngay cả trong quan hệ vợ chồng. Do đó, việc phân định rõ ràng về tài chính giữa cha mẹ và con cái là cần thiết, nhưng cần sự tế nhị. Cha mẹ và con cái nên tôn trọng quyền sở hữu riêng của nhau, tránh nhập nhằng giữa tài sản chung và riêng. Cha mẹ cũng nên chủ động trao đổi khi có vấn đề tài chính cần giải quyết và chia sẻ để tránh gây khó xử cho con cái.
Luật sư Hà cũng lưu ý: “Tuy nhiên, quá rạch ròi và thiếu tế nhị trong quan hệ tài sản cũng có thể làm tổn hại tình cảm gia đình. Điều quan trọng là sự cân bằng giữa tình cảm và tiền bạc, để duy trì mối quan hệ gia đình bền chặt, đoàn kết và hạnh phúc”.
Giải quyết tranh chấp tài sản trong gia đình thường phức tạp, kéo dài Luật sư Nguyễn Thị Ngọc Hà nhận định: giải quyết tranh chấp tài sản trong gia đình thường phức tạp và tốn thời gian hơn so với các tranh chấp giữa những người không có quan hệ huyết thống. Nguyên nhân do trong quan hệ gia đình, các tranh chấp về tài sản thường xuất phát từ việc các thành viên chưa hiểu rõ pháp luật. Bên cạnh đó, văn hóa gia đình Việt Nam đề cao sự tin tưởng, gắn bó và yêu thương, dẫn đến việc thiếu rõ ràng trong các vấn đề tài sản. Điều này dễ gây hiểu lầm, mâu thuẫn và cuối cùng là tranh chấp. Đặc điểm này cũng gây khó khăn cho quá trình giải quyết tranh chấp tại tòa án. Việc thu thập chứng cứ trở nên phức tạp, đòi hỏi phải xác minh nhiều tài liệu gián tiếp. |
Nhã Chân