'Mắt biếc' và câu chuyện áp lực thương hiệu

Sự ăn khách của truyện Nguyễn Nhật Ánh, doanh thu phòng vé cao ngất ngưởng của hai bộ phim chuyển thể từ truyện của ông là Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (gần 80 tỷ đồng) và Cô gái đến từ hôm qua (hơn 70 tỷ đồng), danh tiếng của đạo diễn Victor Vũ - tất cả đã khiến Mắt biếc - phim mới nhất chuyển thể từ truyện Nguyễn Nhật Ánh, cũng là tác phẩm điện ảnh mới nhất của Victor Vũ - mang trên mình gánh nặng thương hiệu, mà người chịu áp lực nhất không ai khác hơn là đạo diễn bộ phim này.

Sẽ là “bom tấn” của năm?

Ngày 4/12 vừa qua, bộ phim Mắt biếc đã trình làng trailer chính thức làm mãn nhãn người xem bởi phần bối cảnh, tạo hình và âm nhạc. Không quá lời khi nói đây là bộ phim được mong đợi nhất năm nay, bởi ngay từ khi trích đoạn trailer được tung ra ngày 11/9, sức hút của phim đã được thấy qua con số gần 16 triệu lượt xem trên Facebook và hơn 3,5 triệu lượt xem trên YouTube - điều chưa từng có trong lịch sử phim Việt.

Những hình ảnh đầu tiên trong phim Mắt biếc tạm khiến người xem hài lòng về chất lượng phim

Bỏ qua áp lực từ người xem, với sự chờ đợi phim sẽ vớt lại uy tín cho điện ảnh Việt nửa cuối năm 2019 sau hàng loạt phim nhạt nhòa (trừ trường hợp Anh trai yêu quái), có lẽ không tác phẩm điện ảnh nào trong năm khoác lên vai nhiều áp lực như Mắt biếc. 

“Thương hiệu” Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh của Victor Vũ với thành công quá lớn về mặt nghệ thuật (Bông sen vàng 2015, Cánh diều bạc 2016), thương mại lẫn hiệu ứng du lịch tích cực dành cho vùng đất Phú Yên, tự thân đã là gánh nặng đầu tiên của Mắt biếc. Sức hút theo thời gian của tác giả - tác phẩm, cùng nét khác biệt của tiểu thuyết (câu chuyện hiếm hoi có kết thúc buồn trong các truyện của Nguyễn Nhật Ánh), mà bộ phim Mắt biếc chuyển thể là thử thách tiếp theo.

Tạm thời với những gì được hé lộ trong vài phút ngắn ngủi của trailer, người xem có thể yên tâm phần nào phiên bản điện ảnh giữ đúng tinh thần của truyện: mộc mạc, trong trẻo và đầy day dứt. Sự kỳ công của phim không chỉ được thấy ở phần tái hiện bối cảnh xưa, mà còn ở việc ê-kíp chọn được những gương mặt trẻ có ngoại hình đúng như hình dung của nhiều người khi đọc truyện. 

“Canh bạc” của Victor Vũ

Trong làng phim Việt, hiếm ai có hấp lực với nhà sản xuất lẫn công chúng như đạo diễn Victor Vũ. Từ bộ phim đầu tiên tính từ ngày về nước lập nghiệp Chuyện tình xa xứ (2009) cho đến phim chiếu rạp gần nhất Người bất tử (2018), vị đạo diễn Việt kiều này đã tự tạo dựng tên mình thành một thương hiệu, mà ở đó, nhà sản xuất nào cũng muốn cộng tác vì hầu hết phim của anh đều ăn khách, và khán giả nào cũng chỉ cần thấy phim của Victor Vũ là muốn mua vé, vì biết chắc đây là “hàng Việt Nam chất lượng cao”.

Sự chuyên nghiệp trong phim anh có thể nhìn thấy từ những chi tiết nhỏ nhất cho đến tổng thể, thể hiện rõ trong những phim có bối cảnh lùi xa thời gian hiện tại như Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Người bất tử. Chính vì vậy mà mười năm làm phim, Victor Vũ được xem như đạo diễn “tiền tỷ” đúng nghĩa, từ thù lao, kinh phí sản xuất, cho đến doanh thu. Với Mắt biếc, một lần nữa chứng tỏ Victor Vũ rất biết “tiêu tiền”.

Để tìm ra Ngạn, Hà Lan, Dũng, Trà Long, anh đã lựa chọn ròng rã gần nửa năm trời trong số 1.400 bạn trẻ. Để tái hiện đường phố thập niên 60-70, anh và tổ thiết kế đã phải dựng lại nhiều chi tiết như biển hiệu, đèn đường, phương tiện giao thông, quán xá vỉa hè, may vài trăm bộ áo dài xưa, thậm chí còn “chơi sang” với phần nhạc phim được dàn nhạc giao hưởng trình diễn sống…

Các phim của Victor Vũ tuy tốn kém, nhưng kể từ sau thời Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (2015), hiệu quả phòng vé lại không còn song hành. Hai phim gần đây của anh là Lôi Báo và Người bất tử dù đầu tư vài chục tỷ, nhưng doanh thu kém. Trong thời buổi tiền bán vé phim Việt ngày càng bị lép vế trước phim ngoại, thì cách làm phim tốn kém của Victor Vũ trở thành điểm bất lợi khi so với Charlie Nguyễn - một đạo diễn Việt kiều có nhiều điểm tương đồng với anh cả về xuất phát điểm, số lượng phim lẫn năng lực.

Cảnh phim Cô gái đến từ hôm qua

Dù muốn dù không, cả hai vẫn bị so sánh với nhau, và bất lợi đang ở phía Victor Vũ, khi các phim của anh đều đắt tiền nhưng không phải phim nào cũng ăn khách. Còn các phim của Charlie Nguyễn không cần phải “xài sang”, nhưng đa phần đều hốt bạc như Để Mai tính, Long ruồi, Cưới ngay kẻo lỡ, Tèo em, Để Mai tính 2, Chàng vợ của em. Mắt biếc vì vậy sẽ là một canh bạc lớn dành cho Victor Vũ, nhất là khi bộ phim chuyển thể từ truyện Nguyễn Nhật Ánh hoàn toàn do tư nhân bỏ tiền, không như Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh có phần góp vốn của Nhà nước. 

Chỉ còn hai tuần nữa, Mắt biếc sẽ trình làng (khởi chiếu ngày 20/12) và khép lại mùa phim năm 2019 cho điện ảnh Việt. Thành công hay thất bại của phim không chỉ ảnh hưởng đến “thương hiệu” Victor Vũ, mà còn tác động đến dòng phim chuyển thể văn học từ truyện Nguyễn Nhật Ánh, bởi phía trước vẫn còn kha khá truyện của ông đang manh nha lên phim. 

Hương Nhu