Mạnh tay với tham nhũng lớn, ngăn chặn tham nhũng vặt

15/03/2024 - 06:04

PNO - Thanh tra Chính phủ vừa có báo cáo kết quả giải quyết và trả lời kiến nghị của cử tri gửi trước kỳ họp thứ sáu Quốc hội khóa XV. Nội dung được cử tri nhiều địa phương quan tâm là công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Xử lý tham nhũng chưa đủ sức răn đe

Cử tri tỉnh Vĩnh Long và Tiền Giang cho rằng, tình trạng tham nhũng hiện nay vẫn còn nhiều, đặc biệt là các vụ án liên quan đến cán bộ nhà nước. Trên thực tế, việc chế tài xử lý đối với tham ô, tham nhũng còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, trấn áp tội phạm. Một số trường hợp gây thất thoát ngân sách hàng ngàn tỉ đồng nhưng chỉ bị xử phạt vài năm tù.

Trả lời ý kiến cử tri về chế tài đối với tham nhũng, Thanh tra Chính phủ cho biết, pháp luật về phòng, chống tham nhũng hiện quy định khá đầy đủ, người vi phạm tùy mức độ có thể bị xử lý kỷ luật hoặc xử lý hình sự.

Phiên tòa xét xử vụ án kit test Việt Á - một trong những vụ tham nhũng, tiêu cực gây bất bình trong dư luận thời gian qua
Phiên tòa xét xử vụ án kit test Việt Á - một trong những vụ tham nhũng, tiêu cực gây bất bình trong dư luận thời gian qua

Cụ thể, Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 quy định người có hành vi tham nhũng giữ bất kỳ chức vụ, vị trí công tác nào đều phải bị xử lý nghiêm minh theo quy định, kể cả người đã nghỉ hưu, thôi việc, chuyển công tác. Trường hợp người có hành vi tham nhũng bị xử lý kỷ luật là người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thì bị xem xét tăng hình thức kỷ luật.

Tương tự, người bị kết án về tội tham nhũng là cán bộ, công chức, viên chức thì bị buộc thôi việc; nếu là đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thì sẽ bị tước quyền đại biểu. Ngoài ra, Luật Phòng, chống tham nhũng còn quy định xử lý một số hành vi khác như: vi phạm quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức; về chuyển đổi vị trí công tác; kê khai tài sản, thu nhập; giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm…

Không chỉ Luật Phòng, chống tham nhũng mà Bộ luật Hình sự cũng có quy định về tội tham nhũng (từ điều 353 đến điều 359) với nhiều khung hình phạt tùy vào tính chất, mức độ. Việc xử lý các hành vi tham nhũng hiện nay là rất nghiêm khắc, cụ thể trách nhiệm cá nhân người vi phạm. Thậm chí, một số hành vi vi phạm có thể bị tù chung thân hoặc tử hình.

Tập trung thanh tra những vấn đề nổi cộm

Cử tri kiến nghị có giải pháp ngăn chặn để giữ vững uy tín cho Đảng, Nhà nước; đồng thời kiên quyết xử lý các cá nhân có sai phạm, quy định khung hình phạt đối với hành vi tham nhũng ở mức độ nặng hơn.

Trả lời các kiến nghị trên, Thanh tra Chính phủ cho biết, thời gian qua, công tác phòng, chống tham nhũng được triển khai với quyết tâm mạnh mẽ và phương châm "không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ", nhờ vậy đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh, từng bước hình thành cơ chế chặt chẽ để "không thể tham nhũng". Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đều được đẩy mạnh, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh nhiều sai phạm.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển và hội nhập, hành vi tham nhũng theo đó cũng tinh vi, khó lường hơn; tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực còn nghiêm trọng, phức tạp; công tác phòng, chống tham nhũng vẫn còn những hạn chế, vướng mắc, khó khăn nhất định.

Thời gian tới, để phát huy kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại, Chính phủ, các cơ quan chức năng sẽ vẫn tiếp tục kiên quyết, kiên trì đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng; tập trung kiểm soát chặt chẽ quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn nhằm phòng, chống tham nhũng. Các cơ quan cũng sẽ hoàn thiện các quy định xây dựng nền công vụ minh bạch, liêm chính, phục vụ; thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng trong nội bộ các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng; xử lý nghiêm khắc, ngăn chặn có hiệu quả tham nhũng vặt, nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. 

Ở những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, những vấn đề nổi cộm, bức xúc trong xã hội, các vụ việc có dấu hiệu "rửa tiền"… cũng sẽ được các cơ quan tập trung thanh tra. Cùng đó, tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án cũng sẽ được đẩy nhanh; nhất là những vụ thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. 

Ngăn chặn tham nhũng vặt

Cũng theo phản ánh của cử tri, trong cuộc sống họ thường phải đến các cơ quan công quyền để làm các thủ tục hành chính. Những dịch vụ công này thường có quy định, quy trình và biểu giá rõ ràng. Thế nhưng, một bộ phận công chức, viên chức cố tình gây khó khăn nhằm "vòi vĩnh".

Đây là hành vi tham nhũng vặt, làm cho người dân mất niềm tin vào chính quyền cơ sở, tạo gánh nặng cho doanh nghiệp, khiến các nhà đầu tư nản lòng, nên cần có giải pháp ngăn chặn.

Trả lời kiến nghị này, Thanh tra Chính phủ thẳng thắn nhìn nhận, nạn tham nhũng vặt đã làm cho nhiều doanh nghiệp và người dân phải chi những khoản chi ngoài quy định khi thực hiện các thủ tục hành chính. Do vậy, sau khi Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 được thông qua, Chính phủ, Thủ tướng đã quyết liệt chỉ đạo hoàn thiện các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành; ban hành các chỉ thị, công điện về việc tăng cường xử lý, ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp cũng như phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động công vụ…

Mới đây, Thanh tra Chính phủ cùng thanh tra các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành thanh tra trách nhiệm về thực hiện công vụ trên phạm vi cả nước nhằm đánh giá thực trạng thực hiện trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức; xác định tính chất, mức độ vi phạm, nguyên nhân, trách nhiệm và kiến nghị biện pháp xử lý sai phạm nếu có.

Làm sao để thu hồi tối đa tài sản tham nhũng?

Bộ luật Hình sự đã quy định rất cụ thể về hành vi, mức độ tham nhũng và các khung hình phạt tương ứng như: tù có thời hạn, chung thân hoặc tử hình…

Tuy nhiên, trên thực tế thời gian gần đây, trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực, gần như không có án tử hình; tham nhũng không thuyên giảm mà ngày càng phát hiện nhiều hơn, lớn hơn.

Về vấn đề này, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực; các hình thức xử lý đảm bảo tính răn đe. Tuy nhiên, trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, mục tiêu cao nhất là làm thế nào để thu hồi tối đa tài sản tham nhũng. Vì vậy mà nhiều chính sách khoan hồng đã được xây dựng để khuyến khích người phạm tội nộp lại tài sản bất chính.

Theo vị đại biểu, chính sách khoan hồng, nhân đạo là hết sức cần thiết, nhưng cũng cần xem xét, áp dụng thận trọng, chặt chẽ; chỉ ưu tiên với những đối tượng ăn năn, hối cải, tích cực khắc phục hậu quả, nộp lại tài sản bất chính. Với những đối tượng không khắc phục hoặc khắc phục nửa vời thì phải có hình phạt răn đe, nghiêm khắc, ở mức cao nhất; tránh tư tưởng “hy sinh đời bố củng cố đời con”, hoặc “đi tù vài năm về vẫn còn tiền sống sung sướng”.

Ngoài vấn đề hình phạt, ông Hòa nhận định cũng cần các giải pháp mang tính căn cơ, lâu dài, để ngăn chặn từ gốc rễ đối với tham nhũng. Ví dụ như: cải cách thủ tục hành chính, nâng cao sự minh bạch trong hoạt động công vụ, tăng cường nhận thức vào đạo đức của đội ngũ cán bộ…

Chi Mai

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI