Mang âm nhạc hàn lâm đến với đại chúng

Cảm hứng từ nhạc cổ điển 

Từ năm 2019, khi Hoàng Thùy Linh làm nên dấu ấn với Hoàng, việc kết hợp nhạc pop với yếu tố dân gian vẫn chưa khi nào thôi “sốt”. Bằng việc khai thác tư liệu bất tận của các câu ca dao, tục ngữ, phong tục, văn hóa… cũng như âm hưởng của cải lương, chầu văn…, nhạc Việt đã có thời gian bùng nổ trong sự giao thoa với các dự án của Phùng Khánh Linh, Tóc Tiên, Wren Evans…

Ca sĩ Đen Vâu rap cùng dàn giao hưởng trong album dongvui harmony

Tuy vậy, những năm gần đây, xu hướng này ngày càng ít dần, nhường chỗ cho những yếu tố mới hơn. 1 trong số đó là việc kết hợp với nhạc cổ điển. Khoảng 2 thập niên trước, Mỹ Linh là người tiên phong với dự án Chat với Mozart, khi đặt lời, làm mới các bản giao hưởng có phần quen thuộc, từ đó mang thể loại hàn lâm này đến với đông đảo khán giả nghe nhạc.

Gần đây, rất nhiều dự án cũng đã trở lại với con đường này. 1 trong số đó là EP Symphonies của Juky San, gồm các bài hát được lấy cảm hứng từ 4 mùa trong năm, với các sample (mẫu nhạc) giao hưởng từ những nhà soạn nhạc lớn như Mozart, Chopin và Pachelbel.

Qua dự án này, khán giả vừa được giới thiệu những giai điệu mới, nhưng cũng có cảm giác thân thuộc với những sample vô cùng thân quen. Chẳng hạn bài đại diện cho mùa thu là bản làm mới Mùa thu cho em, có sự xuất hiện đoạn Nocturne in E-Flat Major, Op.9, No.2 Andante của nhà soạn nhạc người Đức Chopin. Còn với mùa đông, thông qua bài hát Bản tình ca mùa đông, thì những giai điệu Symphony No.40 in G Minor của Mozart sẽ xuất hiện. Đây đều là các sample không quá khó nghe, thậm chí rất quen thuộc với khán giả đại chúng.

Trên thế giới, rất nhiều nhóm nhạc cũng đi theo xu hướng kết hợp này. Trong bản hit Shut down mới đây của nhóm BLACKPINK, giai điệu violin réo rắt cổ điển của bản La Campanella từ nhà soạn nhạc người Ý Niccolò Paganini đã khiến không ít khán giả bất ngờ. Trước đó, nhóm Red Velvet cũng đã sử dụng đoạn nhạc nổi tiếng Air on the G String của nhà soạn nhạc người Đức - Johannes Bach xuyên suốt tác phẩm của mình. Việc sử dụng sample giao hưởng không chỉ cho thấy sự hòa nhập cùng với trào lưu âm nhạc thế giới, mà thông qua đó, các bài hát còn được tăng thêm “gia vị” mới mẻ, giúp các giai điệu mới dễ thuộc, dễ nghe hơn.

Thu Phương giới thiệu dự án Dấu vàng son trong liveshow kỷ niệm 25 năm hát Việt Anh

Thính phòng kết hợp với pop 
Bên cạnh những giai điệu cổ điển, gần đây, phong cách thính phòng cũng đã xuất hiện trong nhiều dự án, hứa hẹn phát triển và gần gũi với khán giả hơn. Vốn là loại âm nhạc quy củ và đầy học thuật, nhưng khi được kết hợp với các giai điệu hiện đại, khán giả có thêm được những sản phẩm vô cùng độc đáo. Kỷ niệm 3 năm kể từ khi live show Show của Đen, mới đây, rapper Đen Vâu cũng đã cho ra mắt album đầu tay mang tên dongvui harmony. Có thể nói đây là dấu ấn lớn trong sự nghiệp của anh, khi Đen phối lại các bản hit cũ cùng với âm nhạc thính phòng.

Được chỉ đạo bởi nhạc trưởng Trần Mạnh Hùng, những bài quen thuộc như Trốn tìm, Mơ, Mang tiền về cho mẹ… đã được khoác lên mình chiếc áo mới, đem lại cảm xúc vô cùng mới mẻ. Dàn nhạc lớn và các âm thanh thính phòng đã tạo không gian, giúp nâng tầm những bản rap cũ. Vốn dĩ âm nhạc của Đen mang nhiều tự sự, chứa đựng những câu chuyện riêng và đồng cảm được với khán giả trẻ…, có sự giúp sức của nhạc trưởng Trần Mạnh Hùng, những bài rap này đã trở nên đa dạng và màu sắc hơn. Những nhạc cụ như đàn harp, clarinet, bassoon, flute hay là cello được đứng riêng tạo sự cô độc…

Đen Vâu - dongvui harmony:

Với những bài vui tươi đòi hỏi không khí sôi nổi, bộ hơi, bộ gõ và dàn dây được kết hợp đã tạo sự thăng hoa cảm xúc, từ cả người nghệ sĩ cũng như khán giả. Đây cũng là 1 trong số ít dự án được thu live hoàn toàn. Trước đây, không nhiều nghệ sĩ dám thể nghiệm cách làm này, bởi việc đòi hỏi sự tập trung, số lượng nghệ sĩ cũng như rất nhiều yếu tố bên lề có thể ảnh hưởng. Dù Đen dám làm và dám thử nghiệm, nhưng do dự án có quy mô lớn, nên nhiều khuyết điểm vẫn còn tồn tại trong phần mix, master, cũng như các lỗi trễ nhịp, giọng hát bị chìm… khi phối hợp giữa dàn nhạc lớn và giọng rap của Đen.

Mới đây, Thu Phương cũng đã cho ra mắt dự án Dấu vàng son sau rất nhiều năm ấp ủ. Được viết hoàn toàn mới bởi nhạc sĩ Việt Anh. Dự án này sẽ khiến khán giả bất ngờ khi được dẫn dắt bởi câu chuyện được kể bằng âm hưởng thính phòng, thể loại mà nhạc sĩ Việt Anh đã từng theo học. Có sự hậu thuẫn của dàn nhạc lớn, câu chuyện âm nhạc bám theo cuộc đời Nam Phương Hoàng hậu được tái hiện một cách đặc biệt.

Thính phòng giờ đây đã trở thành chất liệu quý, không chỉ nâng tầm giọng hát, mà còn nuôi dưỡng rất nhiều cảm xúc, tạo được bối cảnh, đưa khán giả đi từ khoảnh khắc này đến khoảnh khắc khác. Có thể nói, đây là dự án tham vọng và đầy ý nghĩa trong suốt chặng đường 25 năm hợp tác của Thu Phương và nhạc sĩ Việt Anh.

Như vậy, có thể thấy rằng, từ 1 thể loại kén khán giả, bị xem là khó nghe, khó cảm… khi được kết hợp cùng nhạc pop hiện đại, âm nhạc hàn lâm đã đến gần hơn với khán giả, nhất là khán giả trẻ. Từ những bước đầu đó, hy vọng những tác phẩm giao hưởng - thính phòng sẽ ngày càng đến với đại chúng nhiều hơn, làm đẹp hơn đời sống âm nhạc Việt Nam. 

Ngô Minh