Mắm ruốc cha làm

30/06/2023 - 08:59

PNO - Mẹ mất sớm. Cha tôi, một tay trên núi, ngoài đồng, một tay trong nhà. Nhiều món ăn quê do tay cha làm thấm đẫm cả mồ hôi, sương gió, có cả nỗi lo toan và lòng yêu thương vô hạn, trong đó có món mắm ruốc.

Ruốc được bán ở các chợ ven biển khoảng từ đầu Chạp đến tháng Sáu hằng năm. Thường cha mua khoảng độ 35 - 40kg ruốc tươi là đủ ăn cả năm. Cha đổ ruốc ra nia, bươi, nhặt từng con tôm, cá, mực lẫn trong ruốc rồi loay hoay cân ruốc, cân muối… Cha nhẩm tính: “1 ruốc 3 muối cho mắm để lâu. 2 muối rưỡi, cho mắm ăn liền”. Bàn tay cha thoăn thoắt nhào trộn ruốc. Tiếng muối lạo xạo, đều đều như tiếng tằm ăn rỗi.

Vật dụng đựng ruốc được rửa sạch, lau khô. Cha cho ruốc đã muối vào thùng, khạp, trùm miệng, đậy kín 1 ngày 2 đêm. Ruốc thấm muối, thơm lừng sau khi ủ. Cha tiếp tục trộn, đảo ruốc thật đều, vắt khô, lấy nước. Nước ruốc cha làm là loại nước chấm tuyệt hảo, vừa thơm ngon, vừa dịu ngọt, rất hợp với những loại rau trồng quanh vườn, nhất là rau bồng sàn và lá tỏi. 

Ruốc vắt xong, cha rải đều trên nia, phơi 1 sương 1 nắng, sau đó cho vào cối quết nhuyễn. Cha bảo phơi vậy, sau này mắm sẽ đẹp màu và thơm lâu. Với mắm để lâu, cha phủ một lớp muối mịn, dày, tránh ruồi, sâu. Mắm cha làm luôn có màu hồng tươi, dịu ngọt. Dù mới làm hay để lâu ngày, mùi mắm vẫn cứ thơm phức, nghe đến thèm ăn. Mắm có vị mặn, độ nhuyễn ở mức vừa, không chát.

Mắm ruốc cha làm luôn có mặt trong bữa ăn gia đình tôi. Mắm trộn sả, ớt giã nhỏ ăn với cơm trắng. Mắm ăn với mì (sắn) độn. Mắm quệt cà chua, cà dĩa, ăn với cơm gạo mới. Mắm chấm bánh hỏi, bánh ướt. Mắm kho với trứng vịt, thịt heo mỡ. Mắm nấu canh lá giang. Mắm nêm canh tôm nấu với củ môn, củ mì hoặc nêm cho tô bún riêu thêm mặn mà, ý vị. 

Hồi nhỏ, những buổi chăn bò, tôi thường đem theo túm mắm ruốc. Đám trẻ làng nghe mùi mắm ruốc lập tức chia nhau đi hái me, chùm ruột hay khế, cùng quệt mắm, ăn ngon lành. Thời học sinh, những ngày lao động xa, tôi thường dỡ cơm kèm theo mắm ruốc, nhóm bạn xúm xít ăn, luôn miệng khen ngon. Những ngày ở quân ngũ, mắm ruốc cha làm gửi lên đơn vị là quà biếu của tôi với cấp chỉ huy.

Mắm ruốc là món thực phẩm dự trữ 4 mùa, đặc biệt là mùa mưa. Khi chợ, quán, thịt, cá khan hiếm. Mắm cha làm giúp cha con chúng tôi vững tay cày, tay bút, vượt qua bao mùa khốn khó, long đong. Có mắm ruốc trong nhà, sau buổi làm đồng mệt nhọc, dọc đường về, hái mớ rau dại, khèo thêm dăm quả khế ở vườn, nấu tô canh chua nêm mắm ruốc là đã có được bữa cơm tạm tạm. 

Anh em chúng tôi sau này lớn lên mỗi đứa một nơi, chỉ ngày lễ, tết, chúng tôi mới về thăm nhà. Bữa cơm sum vầy luôn có món nước ruốc bên cạnh dĩa rau bồng sàn, lá tỏi và món mắm ruốc bên cạnh dĩa thịt heo. Lọ mắm ruốc vẫn là quà của cha gửi con cháu mang đi xa. 

Nguyễn Tấn Tuấn

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI