Mâm cơm chay rằm tháng Giêng

Mâm cơm chay cúng rằm mẹ nấu - Ảnh do nhân vật cung cấp

Khi tiết trời đã quá xuân nhưng chưa muốn vội đi, cái lành lạnh vẫn còn phảng phất trên những nụ mai nở muộn, cũng là lúc thấy mẹ lúi húi trong bếp để chuẩn bị mâm cơm chay cúng rằm tháng Giêng. Mâm cơm dâng lên gia tiên được gói ghém bằng sự thành kính và ước mong mọi điều bình an cho mọi người trong gia đình.

Nhìn mâm cơm có vẻ đơn giản nhưng mẹ chuẩn bị thật kỳ công. Những nguyên liệu cuốn chả ram được mẹ xắt nhỏ và cuốn trước, để vào ngăn mát tủ lạnh. Riêng các loại rau củ như súp lơ, cà rốt, đậu cô ve, nấm hương, nấm rơm sẽ được bọc trong giấy báo, bỏ vào tủ lạnh để giữ được độ tươi ngon.

Và cứ thế, khi trời tờ mờ sáng là mẹ đã thức dậy để tranh thủ nấu cúng. Một mình mẹ làm chủ cả gian bếp với những thao tác nhịp nhàng. Nồi cơm cắm một lát đã chín. Khi chảo chả ram đang chiên xèo xèo cũng là lúc mẹ tranh thủ làm thêm chén nước chấm xì dầu sánh quyện. Ngoài ớt cắt lát bỏ vào cho có vị cay nhẹ, mẹ còn bỏ thêm một ít hành ngò băm nhuyễn cho dậy mùi. Trên bếp, khi nồi đậu kho nấm sôi sùng sục thì bên cạnh cũng là một chảo xào đang nghi ngút khói. Tay mẹ đảo nhanh lia lịa để rau củ vừa chín tới, giữ được màu xanh mướt và vị giòn vốn có.

Cuối cùng là món cà ri chay béo ngậy. Nguyên liệu chỉ đơn giản là nấm, đậu, khoai tây, khoai sáp và cà rốt. Mẹ hầm nhừ khoai sáp trước rồi mới cho lần lượt các nguyên liệu còn lại vào, đổ thêm nước cốt dừa béo thơm, đặt lên trên vài cọng hành ngò cho đẹp mắt. Nấu xong món này rồi mới xếp đầy đủ mâm thức ăn dâng lên bàn thờ gia tiên.

Cứ lần lượt dĩa cơm, tô cà ri, đậu kho, dĩa xào, chả ram, nước chấm, rau sống và chén kiệu của ngày tết; vậy là đã hoàn thành một mâm cơm chay cúng ông bà trong dịp tết Nguyên tiêu. Trong khói nhang trầm nghi ngút, len lỏi đâu đó là mùi thơm từ những món ăn thuần chay do chính tay mẹ nấu, mới có thể cảm nhận được hết sự thiêng liêng, ấm cúng. Với mẹ, khi các anh chị cùng con cháu về sum họp trong những dịp vui này đã là "món quà tinh thần" lớn nhất, không thể định lượng bằng tiền nong, mà chỉ đong đếm bằng nụ cười hạnh phúc trên môi của mẹ.

Khi nhang đã tàn, mẹ xin phép ông bà hạ mâm cơm, rồi mọi người quây quần bên bàn ăn, tuy chật chội nhưng lại hạnh phúc vô ngần. Ông gắp cho cháu một cuốn chả ram. Mẹ gắp cho con miếng đậu kho đẫm vị. Anh Hai lấy miếng bánh tráng phơi sương cuốn chung rau sống với chả ram, tay múc thêm một chén nước chấm, thêm vài miếng kiệu chua ngọt như làm cho vị ngon tăng thêm bội phần.

Vừa ăn mọi người vừa trò chuyện rôm rả, kể lại niềm vui trong những ngày tết vừa qua và cả những dự định bắt đầu thực hiện trong năm mới. Đâu đó vang lên tiếng cười nói khúc khích của những đứa trẻ con chưa hiểu chuyện. Mâm cơm chay rằm tháng Giêng tuy đơn giản, mộc mạc nhưng thơm ngon, giúp thanh lọc cơ thể sau những ngày tết ê hề thịt cá. Mẹ tôi nói, sự thanh đạm từ trong tâm giúp mọi suy nghĩ cân bằng hơn và con người sẽ luôn hướng về cái thiện.

Đức Bảo