Ly ươi é thổi bay nắng nóng

Hạt ươi được dùng để làm thức uống giải nhiệt rất tốt

Những ngày gió Tây Nam ràn rạt thổi về đất miền Trung, nắng hun muốn khô cành lá, phả vào mặt người hừng hực, ai cũng thấy trong người như có ngọn lửa đốt, bức bối khó chịu. Những lúc này, các biện pháp hạ nhiệt, giải nhiệt được nghĩ tới nhiều nhất. Hạ nhiệt thì vào phòng tắm, ra giếng dội nước ào ào lên người để rồi sau đó… thấy nóng hơn.

Thế nên, chúng tôi hay nói, giải nhiệt từ bên trong mới là cách hợp lý. Này nhé, kiếm cái gì đó lành, mát… nạp vào người, từ các loại sinh tố, trái cây, nước dừa… uống với đá mát lạnh, tới việc pha chế các loại chè, nước thanh nhiệt ngon lành. Trong số đó thì ươi é là món nước giải nhiệt bình dân nhất, mà xét về tác dụng thì… tuyệt vời.

Mùa gió Tây Nam thổi cũng là mùa ươi chín. Những cây ươi cao to của núi rừng bắt đầu phát tán hạt nhờ gió. Ươi là hạt của cây ươi, thường khô rụng tự nhiên, có thể bay được rất xa nên còn được gọi là ươi bay. Sau này, nhiều người biết tới công dụng của hạt ươi, thương lái tới vườn thu mua với giá cao khiến một số người dân không ngần ngại đốn hạ những cây gỗ cao vài ba chục mét để lấy hạt. Nhưng phần lớn ươi ở quê tôi được thu nhặt từ những hạt ươi già chín rụng (những hạt già rụng này mới là ngon nhất, dễ bung nở nhất).

Vừa hay, mùa này cũng là khi cây é trong vườn trĩu trịt bông già chứa hạt khô, chỉ cần thu lấy hạt. Hạt é được lấy từ cây é trắng, loài cây có đọt và lá rất thơm được dùng làm rau ăn kèm hoặc nấu lẩu rất ngon. Hạt é có màu đen nhỏ li ti. Một loại hạt từ núi rừng xa sâu, một loại hạt gần gũi có ngay trong vườn nhà, một loại to xù xì thô ráp, một loại bé xíu, ấy vậy mà phối hợp với nhau lại… ăn ý.

Một ly ươi - é cho mùa hè sẽ dễ gây thương nhớ...

Cả hai loại hạt này đều thay đổi khi được ngâm vào nước. Hạt ươi rửa sạch, cắt hai đầu rồi ngâm vào nước lạnh hoặc nước ấm, một lúc sau là đã nở bung xòe to như đóa hoa màu nâu rất đẹp. Hạt é rửa sạch, rồi cũng ngâm vào nước, từ hạt đen bé xíu xiu biến thành những hạt nở màu trắng trong điểm xuyết chấm đen xinh xẻo như những hạt ngọc. Hạt ươi thì nhẹ tay tách phần vỏ mỏng và hạt bên trong, chỉ lấy phần thịt xốp mềm. Lấy phần thịt ấy cho vào ly, bỏ cả hạt é vào. Ai kỹ càng công phu thì có thể nấu ít nước đường, thêm lá dứa cho thơm, để nguội rồi rót vào ly. Bỏ vào một ít đá xay hoặc đập nhỏ, vậy là bạn đã có một ly nước giải khát màu nâu hổ phách lấm chấm trắng, uống vào bao nhiêu cái nóng nực bay đâu mất.

Múc từng muỗng thưởng thức vị ươi mềm thơm, cắn hạt é giòn, vị ngọt thanh nhẹ nhàng thấm vào đầu lưỡi. Những buổi chiều mùa hè nắng nóng, hoặc những đêm oi nồng, một ly ươi é sẽ giúp bạn dễ chịu hẳn, còn giúp ngủ được rất ngon. Đông y, tây y tìm ra bao nhiêu tác dụng của những loại hạt bình dị này, nhưng với người dân quê tôi thì, uống vào thấy mát và khỏe ra là đủ rồi.

Quê tôi nhiều người xa xứ vào thành phố lập nghiệp, hè về hay than nhớ vị quê, đặc biệt là nỗi thèm ly nước ươi hạt é. Thế là mẹ, bà, cô, dì… ra chợ mua ươi é gửi vào cho con cháu. Tự tay ngâm, rồi pha nước, nghe vị mát lành của quê hương len vào từng tế bào, bao nhiêu thương nhớ lại dội về…

An Duyên