Đã có rất nhiều tác phẩm văn học, điện ảnh về đề tài thế chiến thứ hai. Dù vậy, bộ phim tài liệu Lực lượng biệt kích (tựa gốc Диверсанты) của Nga năm 2012 vẫn là một tác phẩm khiến người xem khó có thể rời mắt, giúp chúng ta thêm hiểu và biết ơn sự ngã xuống của những con người đã làm nên thời đại. Phim vừa được kênh Star Media Viet Nam giới thiệu trên YouTube (có phụ đề tiếng Việt) vào tháng 5/2021 nhân kỷ niệm 76 năm Ngày chiến thắng phát xít Đức.
Lực lượng biệt kích gồm bốn tập phim xoay quanh việc thực hiện các nhiệm vụ trinh sát đằng sau chiến tuyến kẻ thù. Ở đó, số phận các anh hùng trong bối cảnh lịch sử khốc liệt của thế giới lúc bấy giờ được khắc họa một cách rõ ràng đến từng chi tiết.
Với tính chân thật của phim tài liệu, đạo diễn Oleg Bobalo-Yaremchuk đã đưa người xem bước vào trận chiến thực sự trên màn ảnh nhỏ. Xuất phát từ những thông tin, báo cáo và nhân chứng từ mọi ngọn nguồn được sưu tập công phu, Lực lượng biệt kích kể lại những kế hoạch, mưu lược và những khó khăn vốn là những bí mật chỉ nằm trong tủ hồ sơ bí mật, nay trở nên sống động hơn trong từng thước phim.
|
Anh hùng N.Kuznetsov được khắc họa trên phim |
Phần lớn thời lượng bộ phim khắc họa quãng thời gian đầu những năm 1940 ở châu Âu, khi sự bành trướng của Đức Quốc xã đang lên cao nhất. Nhằm góp phần đánh bại chiến lược chiếm đóng các lãnh thổ phía Tây Liên Xô và chứng minh tinh thần không khuất phục của nhân dân và Hồng quân Liên Xô, Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô (phụ trách các hoạt động tình báo hải ngoại, phản gián, bảo vệ lãnh đạo) đã cử các điệp viên là những biệt kích tinh nhuệ thâm nhập lãnh thổ bị chiếm đóng và tiến hành các hoạt động phá hoại và ám sát các sĩ quan cấp cao của Đức. Đó là Erich Koch - Toàn quyền Ukraine, Paul Kube - Tổng Cao ủy Belarus hay Willy Lakua, Giám đốc Gestapo của thành phố Kirkenes phía bắc Na Uy.
Tội ác tàn bạo mà những tên này gây ra khi áp dụng chính sách tàn khốc của Hitler vào đời sống đến nay vẫn còn khiến người xem phải rùng mình thảng thốt. Đơn cử như Erich Koch, đã cưỡng bức hơn hai triệu người Ukraine sang lao động tại Đức; hắn vắt kiệt đến giọt cuối cùng mọi thứ của cải của mảnh đất này: từ đậu, ngũ cốc cho đến bơ và con người. Nhà văn người Đức gốc Ukraine Natascha Wodin trong cuốn tiểu thuyết Người đến từ Mariupol đã viết rằng: “Ukraine là xứ sở ưu tiên của bọn săn người […] Họ có thể bị bắt bất kỳ lúc nào, bất kỳ ở đâu […] Họ bị lừa ra ga, đẩy lên các toa tàu chở gia súc để đưa sang Đức”.
|
Paul Kube - Tổng cao ủy Belarus và “Thiếu phụ áo đen” Galya |
Bộ phim miêu tả những cuộc đối đầu khốc liệt và mưu trí giữa các chiến sĩ tình báo Liên Xô và các sĩ quan cấp cao Đức cũng được đào tạo rất chuyên nghiệp và máu lạnh. Trước một Koch ranh ma và luôn lẩn trốn khỏi Rovno do nhận thấy sự lớn mạnh của các lực lượng tình báo, N. Kuznetsov - điệp viên chịu trách nhiệm chính thủ tiêu y - đã phải chuyển hướng sang những tên khác. Bằng tinh thần dũng cảm, quyết đoán cũng như sự kiên nhẫn tuyệt vời, hàng loạt những tên tay sai đã bị tiêu diệt như tướng SS Max Ilgen và chánh án Alfred Funk… Sau sai lầm nhận diện phe cực hữu Ukraine, N.Kuznetsov đã ngã xuống nhưng tên tuổi người anh hùng mưu trí, dũng cảm còn sống mãi trong lòng nhân dân Nga.
Nếu N.Kuznetsov đại diện cho lực lượng nằm vùng ở hậu phương địch, thì cuộc chiến của Hạm đội biển Bắc nhằm cắt đứt con đường vận chuyển nguyên liệu thô vào Đệ tam đế chế, đảm bảo con đường tiếp tế từ phe Đồng minh lại diễn ra vô cùng ác liệt, mà trận đánh chiếm lại cảng Liinakhamari ở phía bắc Na Uy đã thể hiện hết sự khó khăn này.
Được tuyển mộ từ những cựu thủy thủ của hạm đội tàu ngầm, đây là lực lượng quan trọng và phải trải qua nhiều thách thức khi hoạt động ở nơi vắng vẻ, trong điều kiện thời tiết vô cùng khắc nghiệt. Nhưng chiến thắng cuối cùng vào ngày 14/10/1944, sức mạnh chính nghĩa cuối cùng cũng đã vượt qua những mưu mô đen tối.
Tập 3 của loạt phim này lại mang đến một cuộc chiến khác khi đội du kích trinh sát và phá hoại “chú Dima” nhận nhiệm vụ thủ tiêu Paul Kube - Tổng Cao ủy Belarus. Trước sự cảnh giác cao độ của tên toàn quyền, thiếu tá N.Petrovich đã phải tìm đến một con đường khác. Tại đây nhờ sự giúp sức của “Thiếu phụ áo đen” Galya - người có vai trò giúp việc trong khu nhà của Kube - N.Petrovich đã hoàn nhiệm, giúp cho chiến dịch Phép thuật mùa đông Winterzauber kịp thời chấm dứt.
Trailer Lực lượng biệt kích:
Tập cuối của loạt phim là cuộc đấu trí giữa OMSBON trực thuộc Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô và Abwehr - cơ quan tình báo quân sự và phản gián Đức. Từng thước phim là cuộc đối đầu căng thẳng, khiến người xem cũng hồi hộp như đang xem một bộ phim truyện tình báo.
Thực hiện dưới dạng phim điện ảnh tài liệu nên loạt phim Lực lượng biệt kích đã phần nào tái hiện được các sự kiện lịch sử một cách hùng tráng và rất chân thật. Thành công lớn nhất nằm ở sự kết hợp một cách nhuần nhuyễn giữa quay, dựng, sử dụng âm nhạc, tái hiện tính cách nhân vật và công nghệ đồ họa.
Được đánh giá rất cao với số điểm trên 8.0 từ trang phim lớn Kinopoisk của Nga; Lực lượng biệt kích là những khoảnh khắc hùng tráng, vĩ đại mang lại cho người xem nhiều cảm xúc.
Ngô Minh