Luật sư và cán cân công lý - Bài 5: Khát vọng của những người trẻ

Tuy cảnh sát Ohio tìm ra không ít chi tiết đáng ngờ cũng như lời khai của Sheppard có nhiều điều cần phải xác minh (chẳng hạn ông đã mô tả được hình dạng của hung thủ), nhưng hầu như cảnh sát lại không quan tâm đến việc điều tra theo hướng này mà từ đầu đến cuối, họ luôn tin rằng chính Sheppard là kẻ thủ ác.

Bác sĩ Samuel Holmes Sheppard sau khi được trả tự do (ảnh: Internet)

Mười năm tù oan

Vụ án này thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo chí Mỹ, điều mà sau này một quan tòa của Tòa án Tối cao Mỹ thừa nhận: “Giới báo chí đã tạo nên một không khí lễ hội trong vụ này. Những bài viết của các nhà báo đã gây ảnh hưởng quan trọng đến phán quyết của bồi thẩm đoàn”. Không may cho Sheppard, đại đa số các bài báo trong thời gian này đều khai thác theo hướng ông là kẻ giết người. Không chỉ thế, các nhà báo còn điều tra được là trong thời gian đó, bác sĩ Sheppard có một mối tình “ngoài luồng” kéo dài ba năm với Susan Hayes, một y tá làm việc cùng bệnh viện với ông. Với họ, động cơ như vậy đã quá đủ: bác sĩ Sheppard giết vợ để có thể chung sống với người tình!

Luật sư của Sheppard lúc đó, William Corrigan, đưa ra nhiều chứng cứ đáng quan tâm nhưng tất cả đã không được bồi thẩm đoàn lưu ý. Bản án dành cho Sheppard làm hài lòng giới báo chí và dư luận xã hội vốn ủng hộ giá trị muôn đời của sự chung thủy trong hôn nhân. Bác sĩ Sheppard tưởng như phải sống trọn phần đời còn lại sau chấn song nhà tù, bởi dù hết sức nỗ lực, luật sư Corrigan cũng không thể yêu cầu Tòa án bang Ohio xử lại.

Sáu năm sau phiên tòa đầu tiên xử Sheppard, luật sư Corrigan qua đời, người kế nhiệm văn phòng của ông là luật sư F. Lee Bailey, lại thấy đây là cơ hội để lật lại bản án Sheppard, gầy dựng tên tuổi cho mình. Vị luật sư trẻ nhưng đầy tham vọng này tìm ra nhiều sai sót về quy trình tố tụng trong phiên xử Sheppard.

Ngày 15/7/1964, Tòa án Tối cao ra án lệnh: chính quyền bang Ohio phải thả ngay Sheppard nếu không tổ chức một phiên xử mới. Nhờ vậy, Thống đốc bang đã quyết định tổ chức phiên tòa mới về Sheppard. Tuy nhiên, ngày 26/7/1964, thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ Weinman lại ra lệnh trả tự do cho Sheppard trong khi chờ phiên xử lại. Lúc đó, bác sĩ Sheppard đã ở tù được 10 năm.

Một trong những bài báo “mạnh miệng” kết án bác sĩ Samuel Holmes Sheppard mang tội giết vợ - Ảnh: www.vanceholmes.com

Sau 16 ngày xét xử, bồi thẩm đoàn phán quyết Sam Sheppard vô tội. Ông trở lại với nghề y nhưng những năm dài tù tội đã khiến tinh thần ông suy sụp đến mức phải thường xuyên dùng đến rượu và thuốc an thần.

Sau khi lấy lại được tự do cho Sam Sheppard, luật sư F. Lee Bailey trở thành ngôi sao trong làng luật sư Mỹ, đặc biệt là về lĩnh vực án hình sự. Cuộc đời của Sam Sheppard trở thành nguồn cảm hứng của nhiều tác phẩm điện ảnh, đáng kể nhất là cuốn phim Kẻ đào tẩu (The Fugitive) do Harrison Ford thủ diễn vai bác sĩ Sam Sheppard.

Luật sư không bằng cấp

Sinh ngày 22/6/1960, Erin Pattee tốt nghiệp ngành Mỹ thuật ứng dụng của trường ĐH Dallas, Texas, chứ chưa hề được đào tạo tại bất cứ một trường luật nào. Đáng nói hơn là sau vài tháng làm việc cho Công ty Kmart, cô bỏ việc để tham gia một cuộc thi hoa hậu. Sau khi đoạt vương miện Hoa hậu vùng Bờ biển phía Đông nước Mỹ vào năm 1981, Erin đến sinh sống tại bang California và trở thành thư ký của một văn phòng luật sư.

Cũng như nhân vật Erin Brockovich mà "người đàn bà đẹp" Julia Roberts đã diễn rất đạt trong cuốn phim cùng tên, Erin Pattee có ngoại hình đẹp nhưng tình duyên rất lận đận. Có chồng lần đầu khi mới 22 tuổi, đến nay Erin đã có đến ba đời chồng, hai lần kết hôn đầu đều kéo dài không quá 5 năm. Steven Brockovich là người chồng thứ hai mà sau này Erin thừa nhận là tâm đầu ý hợp với mình nhất, nhưng cuộc hôn nhân của họ cũng chỉ được hai năm từ 1989 - 1990. Lần kết hôn thứ ba với Eric L. Ellis là dài nhất, từ năm 1999 đến 2012.

Erin Pattee - Ảnh: Qpicture.com

Tuy không được đào tạo ngành luật mà chỉ làm công việc một thư ký bình thường tại công ty luật, nhưng Erin Brockovich lại là nhân tố chủ yếu giúp công ty của cô giành phần thắng trong vụ kiện Công ty Pacific Gas & Electric Company (PG&E) làm nhiễm chất chromium 6 vào mạch nước ngầm được dùng cho nguồn nước sinh hoạt của cư dân thị trấn Hinkley (miền Nam California). Chính Erin cất công tìm hiểu tình trạng sức khỏe đang suy sụp của cư dân vùng Hinkley sau khi bị nhiễm độc từ nguồn nước thải của Công ty PG&E và thuyết phục họ đưa vụ việc ra tòa. Đặc biệt, Erin đã dành nhiều tuần tra cứu tư liệu về chất chromium 6 tại thư viện Trường ĐH UCLA và tiếp xúc với các chuyên gia để tìm hiểu tác hại của chất này. Rốt cuộc, cô tìm được hơn 120 bài báo và tư liệu khoa học chứng minh chất này vô cùng độc hại đối với con người. Cuối cùng, vụ kiện được dàn xếp giữa đôi bên mà không đưa ra tòa, sau khi Công ty PG&E đồng ý bồi thường cho cư dân vùng Hinkley 333 triệu USD, con số kỷ lục cho một vụ dàn xếp ngoài tòa ở Mỹ, trong đó, công ty luật mà Brockovich đang làm việc được hưởng 133,6 triệu USD. Tuy nhiên, Công ty PG&E chây ỳ trong việc bồi thường. Mãi đến khi công ty luật mà Erin làm việc dọa đưa vụ việc ra tòa, PG&E mới thanh toán tiền cho công ty luật, nhưng tiếp tục kéo dây dưa việc bồi thường cho cư dân vùng Hinkley, chi trả nhỏ giọt trong nhiều năm sau đó.

 THIỆN NGA