Lửa từ tim mẹ

Khu tưởng niệm Nghĩa sĩ Hoàng Sa

Ngày 17/1, tại núi Thới Lới, xã An Hải, H.Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, báo Lao Động, UBND tỉnh Quảng Ngãi, đã tổ chức đặt viên đá đầu tiên xây dựng Khu tưởng niệm nghĩa sĩ Hoàng Sa, với hình tượng “Người mẹ thắp lửa”; diện tích gần 2ha. Kinh phí đầu tư 70 tỷ đồng, huy động từ đóng góp của đồng bào cả nước và kiều bào ở nước ngoài. Đây là công trình văn hóa, là nơi để tưởng nhớ và tri ân các thế hệ người dân Việt đã hiến dâng mình cho công cuộc xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Chuông chùa gióng giả, nhưng nghe như nghẹn lại, chậm rãi, rồi lan ra. Tôi ngó xuống dưới kia, sóng vỗ nhè nhẹ bạc trắng vào bờ. Đỉnh Thới Lới, miệng của ngọn núi lửa xa xưa lắm, từ cái thuở những chàng Robinson của dân Việt mỏng manh thuyền nan mưu sinh chốn này, như ngắt xanh hơn với trời biển xanh.

Dưới chân núi, sóng táp vào bờ thành hình vòng cung như tay áo mẹ bạc thếch vì muối mặn, vì mồ hôi và nước mắt. Tôi đã hiểu, sóng tan ra đó, chuông nghẹn lại và lan ra như những giọt nước của bà, của mẹ, của chị, của em không ngừng rơi, không ngừng hy vọng chốn xa khơi đó.

Mẹ con bà Nguyễn Thị Kim Thanh

Tôi đã thấy lần nữa, giọt nước mắt như nén lại ở bà Nguyễn Thị Kim Thanh và con gái bà là chị Thảo, đến từ Q.Bình Tân, TP.HCM, khi trên sân khấu âm vang như dội vào ruột đá và sâu thẳm biển xanh của bài thơ Nam quốc sơn hà. Nghe bài thơ thần giữa nôn nao biển, nghe bà Võ Thị Hảo, người đàn bà hát ru Hoàng Sa, hát mộc mà lời như cát chạy trên sóng, trên bếp lửa, trên những ruộng tỏi đầu mùa.

Ngó xuống dưới kia, những giọt nước mắt của người già, người trẻ không thể chối từ cơn sóng từ trái tim. Tôi đã ngồi với mẹ con bà Thanh trên chuyến xe từ Đà Nẵng ra Lý Sơn, để nghe mẹ con bà nói như cố giữ tâm tư bật ra. Bà già yếu, nhưng con gái quyết đi, và từ trong đáy tim, bà cũng muốn đi. Chồng bà, thiếu tá Nguyễn Thành Trí, Hạm phó tàu HQ 10, đã anh dũng hy sinh ở Hoàng Sa trong trận hải chiến với Trung Quốc ngày 19/1/1974.

“Ba tôi mất năm tôi năm tuổi, mấy mươi năm qua gia đình tôi hãnh diện nhưng không dám nói ra, giờ tôi đã hơn 45 tuổi, hơn 40 năm, giờ tôi mới ngẩng đầu nói rằng, ba tôi đã hy sinh vì đất Việt. Cảm ơn chính quyền đã vinh danh những người như ba tôi. Tôi nghĩ ngày hôm nay, không chỉ là niềm hạnh phúc của gia đình tôi, mà là của tất cả những ai đã hy sinh vì Hoàng Sa”, chị Thảo nói trong niềm xúc động khôn xiết.

Còn bà Thanh, nụ cười nở trên môi sau chuyến hành trình dằng dặc, tuổi 70, lắm bệnh: “Vui thật sự, lần đầu tiên trong đời tôi đi biển đó. Tôi nhớ đêm đó, tôi ngủ chiêm bao thấy anh Trí về, ngồi bên giường mẹ con tôi, im lặng không nói gì. Hôm sau tôi nghe báo anh hy sinh”. Nói đến đây, bà lặng đi, mắt dõi ra xa xăm, nơi đó chỉ có bọt sóng trắng mịt mờ.

Tôi đã đứng chôn chân nơi góc cuối khán phòng, để nhìn bà Phạm Thị Ất mân mê món tiền ít ỏi từ bạn đọc của một tờ báo tặng. Ngồi cạnh bà, cháu nội Bùi Văn Chí mắt cúi xuống như oằn trong nỗi nhớ cha - ngư dân Bùi Văn Đông, đã bỏ mình ở Hoàng Sa trong trận bão biển tháng 2/2010. “Nó từng bị Trung Quốc bắt cầm tù hai năm khi đánh cá ở Hoàng Sa đó”, bà Ấp mắt đỏ hoe nói về con trai mà thân xác đã hiển linh đâu đó giữa sóng nước Hoàng Sa. Món tiền đó, Chí nói, sẽ dùng quét vôi cho mộ ba, bởi tết đến rồi.

“Làm cái khu tưởng niệm này là để không quên những người như nó, cũng vì áo cơm, cũng là đi bảo vệ chủ quyền”. Giọng người đàn bà miệt biển thật thà, lọt giữa ngút ngàn gió, trong thoáng chốc, tôi nghĩ đó là lời cảm tạ của mẹ với tình nghĩa bao người, là lời mẹ gửi cho con về nơi xa ấy, mẹ và bao người không nguôi nhớ những người như con.

Không ai quên. Không thể quên. Mãi tưởng nhớ và không ngừng đòi lại chủ quyền Tổ quốc. Những khẩu hiệu không bao giờ nhàm chán về Hoàng Sa, nhưng lần này, cảm xúc đó đã được đẩy lên một cung bậc mới, chạm thẳng tim bao người: “Người mẹ thắp lửa”. Lửa từ tim mẹ không bao giờ ngừng ấm nóng vì con. Lửa để con thấy đường về gian bếp coi rõ gương mặt mẹ. Lửa tri ân của những người còn sống, tưởng nhớ bao thế hệ dân Việt không phân biệt giai cấp, thành phần, đã hiến máu xương mình cho Hoàng Sa. Lửa của ý chí nung từ tim bao con dân nước Nam này, rằng Hoàng Sa là của chúng ta.