Lo nảy sinh tiêu cực khi có 'tù tại gia'

Sáng 14/11, bên lề hành lang Quốc hội, chia sẻ quan điểm về đề xuất nên có hình thức “tù tại gia”, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) cho rằng, cần hết sức thận trọng.

Theo ĐB Phạm Khánh Phong Lan, đây là một đề xuất đáng chú ý bởi trong hoàn cảnh như hiện nay, các nhà giam của Việt Nam luôn trong tình trạng quá tải. Đề xuất này cũng phù hợp với Hiến pháp 2013 là đề cao quyền con người, việc cải tạo giúp phạm nhân thực sự nhìn được lỗi lầm của mình, sau đó tái hòa nhập cộng đồng.

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan lo sẽ có nhiều kẽ hở tiêu cực nếu không quy định chặt chẽ hình thức "tù tại gia"

“Tuy nhiên, để áp dụng được đề xuất này có lẽ chúng ta cần có lộ trình và cần nghiên cứu hết sức kỹ lưỡng, đặc biệt cần tham khảo tại một số quốc gia đã triển khai.  Chúng ta cần xem xét tỷ lệ dành cho đối tượng này như thế nào bởi nếu không sẽ tạo kẽ hở cho những người phạm tội thoát án tù, đồng thời dễ nảy sinh các vấn đề tiêu cực”, bà Lan nhấn mạnh.

ĐB Phạm Khánh Phong Lan phân tích, nếu không có quy định rõ ràng trường hợp nào áp dụng tù tại gia và trường hợp nào không thì sẽ gây ra sự nhầm lẫn giữa tù tại gia và án treo.

Bà Lan thông tin, ở nước ngoài, đã có nhiều nước áp dụng tù tại gia bằng cách gắn con chip vào tù nhân để theo dõi, không được đi ra khỏi phạm vi cho phép.

Bên cạnh đó, cách ly xã hội là hình thức trừng phạt nặng hơn nhiều so với hình thức phạt tù tại gia, phạm nhân được ở trong nhà, gặp gỡ người thân với điều kiện sinh hoạt tốt hơn nhiều so với ở trong tù, nên sẽ dễ nảy sinh chuyện “có cung có cầu”.

“Tốt nhất chúng ta cần giáo dục để không phạm tội, bởi khi đã phạm tội rồi nhiều người mới tỏ ra ăn năn hối lỗi và phạt tù là hình thức trừng phạt nghiêm khắc nhất”, ĐB Phạm Khánh Phong Lan nói.

ĐB này cũng mong mỏi, các trại giam cũng cần đáp ứng được những yêu cầu tối thiểu để phạm nhân có cơ hội ăn năn hối lỗi và tái hòa nhập với cộng đồng. Trong đó, đặc biệt là vấn chất lượng y tế tại các trại giam.

Trước đó, tại thảo luận tổ về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu hình thức "tù tại gia" để giảm bớt áp lực quá tải trại giam và áp dụng đối với những trường hợp phạm tội nhẹ, ít có khả năng gây nguy hiểm cho xã hội.

Theo đề xuất, hình thức này chỉ nên áp dụng với những tội phạm không nghiêm trọng, như tội như cố ý gây thương tích hoặc vi phạm trong đối xử với bố mẹ, anh em... Còn với những tội nghiêm trọng về ma túy, tham nhũng, giết người, tội phạm an ninh quốc gia thì phải đưa vào tù tập trung, cách ly khỏi xã hội.

Theo Tổng kiểm toán, "tù tại gia" không chỉ giúp giảm áp lực cho các nhà tù, giảm ngân sách quốc gia chi cho các tù nhân mà còn có tác dụng về giáo dục, khiến người vi phạm phải xấu hổ với cộng đồng, làng xóm và gia đình.

Sau đó, Bộ trưởng Công an, Thượng tướng Tô Lâm cho biết Bộ sẽ tiếp nhận đề xuất của đại biểu Quốc hội về hình thức "tù tại gia" để nghiên cứu.

Minh Quang