Lộ, lọt thông tin học sinh từ đâu?

Học sinh nhận được tin nhắn “trúng tuyển” vào lớp Mười khi Sở GD-ĐT TPHCM chưa công bố điểm chuẩn - Ảnh: P.L.

Rò rỉ thông tin cá nhân hàng loạt

Một tin nhắn gửi học sinh nêu chuẩn xác các thông tin cá nhân: “Thông báo trúng tuyển Trường THPT Tân Bình (quận Tân Phú). Xin chúc mừng em N.Q.C., sinh ngày 23/10/2008, quê quán Hà Nội, số báo danh 178xxxx. Xin thông báo em đã trúng tuyển trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp Mười năm học 2023-2024. Vui lòng nộp hồ sơ tại trường trong thời gian từ ngày 10/7/2023, và hạn chót nộp hồ sơ là ngày 1/8/2023. Địa điểm nộp hồ sơ là tại số 19 đường Hoa Bằng, phường Tân Sơn Nhì, quận Tân Phú, TPHCM. Đậu nguyện vọng 2 em nhé”.

Cả Sở GD-ĐT TPHCM và Trường THPT Tân Bình đều xác nhận đây là tin nhắn giả mạo. Vì đến thời điểm này, TPHCM vẫn chưa công bố điểm chuẩn. Ông Nguyễn Anh Dũng - Hiệu trưởng Trường THPT Tân Bình - cho biết, dự kiến sau ngày 10/7 khi Sở GD-ĐT công bố điểm chuẩn thì trường mới thông báo đến các học sinh trúng tuyển. Còn hiện nay, trường hoàn toàn không gửi bất kỳ tin nhắn trúng tuyển nào tới phụ huynh, học sinh. 

Những ngày qua, nhiều học sinh ở quận 12, Tân Bình, Tân Phú, huyện Hóc Môn... cũng nhận được tin nhắn thông báo trúng tuyển vào lớp Mười các trường tư thục, cao đẳng, giáo dục thường xuyên. Phụ huynh hoang mang khi vừa biết điểm thi là nhận được tin nhắn thông báo trúng tuyển, mời gọi nộp hồ sơ vào học lớp Mười của nhiều nơi như: Trung tâm Giáo dục phổ thông (Trường đại học Công Thương TPHCM), Trường THPT Việt Nhật, Trường THPT Hoa Lư, Trường cao đẳng Viễn Đông, Trường cao đẳng Lý Tự Trọng... Có em nhận cùng lúc tin nhắn của 3-4 trường mời nhập học với các lời hứa hẹn về nhận học bổng, ba lô quà tặng.

Nhiều phụ huynh, học sinh ngạc nhiên vì không hề đăng ký nguyện vọng vào các trường này và cũng không hiểu bằng cách nào mà dữ liệu cá nhân, số điện thoại đã bị lọt ra ngoài. Không ít phụ huynh lo ngại phải chăng con em mình đã trượt lớp Mười công lập nên mới nhận được tin nhắn nhập học của trường tư thục.

Ông Hồ Tấn Minh - Chánh văn phòng Sở GD-ĐT TPHCM - thông tin: Chỉ đến khi Sở GD-ĐT công bố điểm chuẩn thì mới biết được học sinh có đậu nguyện vọng vào lớp Mười công lập hay không. Trước hàng loạt vụ việc học sinh nhận tin nhắn trúng tuyển lớp Mười, sở đã chuyển vụ việc sang cơ quan công an để điều tra, xác minh xem dữ liệu học sinh đã lọt ra ngoài bằng cách nào.

Khả năng lộ, lọt do con người

Ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena - cho rằng việc lộ lọt thông tin xuất phát từ nguyên nhân nào cần được cơ quan điều tra xác minh, làm rõ. Tuy vậy, ông nhận xét hệ thống thông tin ngành giáo dục được bảo mật khá chặt chẽ, cho nên khó có khả năng tội phạm xâm nhập để lấy cắp dữ liệu. Trong khi đó, nguy cơ lộ, lọt thông tin từ yếu tố con người là rất cao. Có thể có những cán bộ ở vị trí tiếp nhận hồ sơ thí sinh, nhập dữ liệu đã làm lộ, lọt thông tin ra ngoài. 

Đánh giá đây là vụ việc cần được xử lý đến nơi đến chốn, ông cho rằng việc lộ, lọt thông tin học sinh và dữ liệu ngành giáo dục sẽ không chỉ dừng lại ở các vụ nhắn tin, gọi điện mời chào. Nguy hiểm hơn, thông tin cá nhân có thể bị kẻ xấu lợi dụng để trục lợi, lừa đảo mà với sự tích hợp của trí tuệ nhân tạo (AI), phụ huynh, học sinh khó có thể kiểm soát được.

Do đó, ngành giáo dục phải kịp thời rà soát, phát hiện và có giải pháp để hoàn thiện việc bảo mật hệ thống thông tin. Bên cạnh đó, cần tăng cường quy định, quy chế đối với cán bộ tiếp nhận hồ sơ vì đây là đầu mối nắm giữ nguồn thông tin quan trọng. Nên có quy định không được mang theo thiết bị ghi nhận thông tin, camera, điện thoại vào phòng tiếp nhận hồ sơ để đảm bảo không lộ, lọt thông tin xuất phát từ nguyên nhân con người.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đình Độ - Hiệu trưởng Trường THPT Thành Nhân (quận Tân Phú, TPHCM) - cho hay: “Ở cấp độ nhà trường, chúng tôi hết sức chú trọng việc bảo mật thông tin học sinh. Tất cả thiết bị có thể truy cập vào thông tin cá nhân của học sinh đều có mật mã và chỉ có 2 người là hiệu trưởng và người nhập liệu nắm được. Người nhập liệu được lựa chọn kỹ lưỡng và có những yêu cầu ràng buộc chặt chẽ, đảm bảo không cung cấp thông tin học sinh ra ngoài”. 

Phạm Luận