Lo cho sức khỏe học trò

Nhưng đến nay, gần như mọi trường học ở các thành phố lớn đều bị hàng quán bủa vây. Đó là những thúng, mẹt, gánh hàng, xe lưu động bày bán vô số thức ăn nhanh, gồm kẹo, bánh, nước ngọt, trà sữa, bắp rang bơ, khoai tây chiên, bò khô, xúc xích, cá viên chiên, mì xào, sushi, thịt xiên que nướng...

Có thể không ít người - nhất là người bán - không đồng tình với việc gọi những thực phẩm trên là bẩn, bởi bằng mắt thường, chúng trông không bẩn. Thế nhưng, rõ ràng chúng được bày bán, chế biến ngay ngoài đường, giữa nắng nóng, khói xe, bụi bặm và chúng không rõ xuất xứ, không hạn sử dụng còn người bán thoải mái dùng tay trần bốc thức ăn, nhận tiền, thối tiền… Trong khi đó, nếu xảy ra sự cố - ngộ độc việc truy vết để xử lý gần như không thực hiện được.

Hàng rong bủa vây trường học - Ảnh: Sơn Vinh

“Bệnh từ miệng mà vào”. Câu nói đó của người xưa cho thấy mối liên hệ giữa ăn uống và bệnh tật. Thời gian qua, nước ta đã ghi nhận nhiều vụ học sinh bị ngộ độc do dùng thực phẩm bày bán trước cổng trường. Phổ biến nhất là tình trạng đau bụng, nôn ói, tiêu chảy. 

Nhưng đó là ngộ độc cấp tính. Theo các chuyên gia sức khỏe, đáng lo hơn là tình trạng ngộ độc mạn tính do sử dụng lâu dài các loại thực phẩm tồn dư độc chất (chất hóa học, thuốc trừ sâu, chất tăng trọng). Lâu ngày, các chất này có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng như béo phì, bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư.

Tháng 5/2022, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ban hành tài liệu mới nhất về an toàn thực phẩm, trong đó khẳng định: thực phẩm không an toàn (chứa vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng và chất hóa học) gây ra hơn 200 loại bệnh. WHO khuyến nghị mọi người cần tiếp cận thực phẩm dinh dưỡng và an toàn với số lượng đầy đủ vì đó là chìa khóa để có sức khỏe tốt và cuộc sống bền vững.   

Khi xã hội phát triển, ai cũng có nhu cầu tiêu dùng thực phẩm an toàn cho sức khỏe. Công bằng mà nói, với nỗ lực của các cấp chính quyền và cơ quan quản lý an toàn thực phẩm, người dân ngày càng yên tâm hơn vào thực phẩm mà mình dùng hằng ngày. Thế nhưng, hàng rong trước cổng trường dường như vẫn nằm ngoài tầm quản lý, bởi bao năm qua, chúng vẫn tồn tại và không có gì thay đổi mà nguyên nhân lớn nhất của tình trạng này có lẽ là sự lúng túng về quản lý, xử lý. 

Thực tế, không ít trường đã quan tâm đến vấn nạn hàng rong trước cổng trường bằng các biện pháp như cấm học sinh ăn quà vặt, đóng cổng trường vào giờ ra chơi, không cho học sinh ra ngoài mua hàng rong. Nhưng, nhà trường không có thẩm quyền dẹp hàng rong bởi nó nằm ngoài khuôn viên trường học. Chính quyền nhiều địa phương cũng nỗ lực ra quân dẹp các xe bán hàng rong trước cổng trường, nhưng khi hết đợt ra quân, đâu lại vào đấy. 

Không thể phủ nhận rằng, việc bán thực phẩm trước cổng trường là sinh kế của nhiều người. Song không thể vì lý do này mà để hàng rong cứ bủa vây trường học và nằm ngoài vòng kiểm soát. Vì vậy cần giải quyết nạn hàng rong trước cổng trường cùng với việc tạo sinh kế mới cho người bán hàng rong. 

Con người ngày càng lo sợ ung thư, ấy vậy mà theo WHO, 30 - 50% loại ung thư có thể phòng tránh được bằng lối sống lành mạnh, trong đó có việc ăn uống tốt.

Trẻ em là tương lai của đất nước. Không thể để tương lai của đất nước bị lu mờ bởi thực phẩm bẩn. Không thể phó mặc số phận của học sinh nhỏ tuổi vào những que kẹo mút, thanh xúc xích hay xiên thịt nướng không an toàn vẫn cứ bán tràn lan.

Vì thế, cần phải có sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng, hiệu quả của các bên liên quan gồm phụ huynh, nhà trường, chính quyền trong việc bảo vệ học sinh trước nạn thực phẩm bẩn, để các em có sức khỏe tốt, trở thành rường cột sau này của xã hội. 

Châu Giang