Đủ kiểu live stream xổ số
O.P.U. là tài khoản nổi đình nổi đám trên mạng xã hội Facebook nhờ bán nhiều mặt hàng theo trào lưu (trend) của giới trẻ như túi mù, Labubu, chuột capybara… Mỗi phiên live stream của O.P.U. có hàng ngàn người xem. Sức hút của các phiên live stream không chỉ đến từ các mặt hàng đang ăn khách mà còn bởi trò chơi xổ số bằng xúc xắc. Mỗi sản phẩm Labubu được O.P.U. bán với giá khoảng 250.000 đồng. Người mua lá thăm (phiếu có chứa dãy số hoặc ký tự) với giá 76.000 đồng có cơ hội trúng 2 sản phẩm.
Mỗi lượt chơi, chủ tài khoản Facebook này bán ra khoảng 20 lá thăm. Sau khoảng 5-10 phút, đủ số người chơi, chủ tài khoản sẽ xổ số bằng cách bốc lá thăm bất kỳ, công bố người mua may mắn trúng thưởng sản phẩm. Có người mua 1 phiếu, có người mua 3-4 phiếu. Lượt chơi nào cũng có người thắng, tổng trị giá sản phẩm trúng thưởng khoảng 500.000 đồng nhưng chủ tài khoản thu về 1,52 triệu đồng.
Rất nhiều chủ tài khoản tổ chức xổ số để bán sản phẩm, có người bán khô bò, quần áo, mỹ phẩm, phân bón, có người bán đá quý với giá mỗi lá thăm (phiếu) cả tỉ đồng. Giá phiếu càng cao thì số tiền mà các chủ kênh thu được sau mỗi phiên live stream càng nhiều. Khoản lợi nhuận khổng lồ từ hình thức này đang khiến không chỉ các tài khoản bán hàng mà các câu lạc bộ billiards, game cũng đua nhau tổ chức quay số trong các phiên live stream trên mạng xã hội hoặc trên trang web.
Nhiều tài khoản, trang trên Facebook kết hợp hình thức live stream bán hàng với xổ số, trị giá giải thưởng hàng chục tỉ đồng. Chẳng hạn, trang “Phòng trực tiếp hồng phỉ thúy” trên Facebook tổ chức live stream hằng ngày, bán thẻ có mệnh giá khác nhau bằng tiền nhân dân tệ của Trung Quốc và được chia theo màu sắc. Chẳng hạn, tiền mua 10 vé đỏ (10 vạn nhân dân tệ) là 999.000 đồng, nếu trúng sẽ được 360 triệu đồng tiền Việt. Các loại vé màu vàng, màu xanh có giá cao hơn rất nhiều. Theo công bố của chủ trang, có những người chơi trúng cả chục tỉ đồng. Để tham gia, người chơi chuyển tiền mua vé qua tài khoản ngân hàng, người bán sẽ bốc vé theo số lượng vé mà người mua đăng ký, công bố dãy số rồi cho vào rổ, để sang một bên. Sau khi bán hết số vé (hàng ngàn vé), chủ trang bắt đầu cào vé. Chủ trang liên tục công bố về người chơi, số tiền mua vé nên các phiên luôn có đông người chơi và theo dõi.
“Người dân cần nhận thức rằng, các trò xổ số trúng thưởng luôn tiềm ẩn rủi ro về tiền bạc. Chủ các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok cần xem hình thức live stream xổ số là trò cá độ, cờ bạc để ngăn chặn”. Ông Võ Đỗ Thắng |
Hình thức cờ bạc biến tướng
Ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm Đào tạo quản trị và an ninh mạng Athena - cho biết, xổ số khi live stream là hình thức khuyến khích mọi người mua hàng hóa nhưng đang được tận dụng để kiếm lợi nhuận bất chính.
Theo ông, người bán hàng thu được số tiền rất lớn từ lá thăm, vé số trong khi tiền thuế đóng cho cơ quan nhà nước chỉ được tính trên doanh thu bán hàng hóa. Thêm vào đó, do nghĩ mình mua được sản phẩm với giá hời nên người mua tranh nhau mua, chuyển tiền thanh toán trước, dễ gặp phải hàng kém chất lượng hoặc bị chiếm đoạt tiền đặt cọc. Khi gặp bất trắc, người mua rất khó tìm những người tổ chức live stream để đòi quyền lợi.
Ông Võ Đỗ Thắng cho hay, các trang web tổ chức quay số trúng thưởng - như random.org - cài đặt thuật toán sao cho hễ có quay là có người trúng thưởng. Khi lượng người tham gia đông, nghiện chơi, nhà tổ chức sẽ thay đổi thuật toán. Với hình thức live stream bán thẻ cào, đã có một số trường hợp nhờ Athena hỗ trợ do bị lừa. Theo đó, một số người Trung Quốc thuê người Việt Nam đứng ra live stream bán thẻ; ban đầu họ cho người mua thẻ cào thắng đậm để dẫn dụ, khi có đông người tham gia thì họ quỵt tiền và người chơi không biết liên lạc họ ở đâu.
Công an TPHCM cũng đăng tin khuyến cáo người dân cảnh giác với các trò chơi rút thăm trúng thưởng hoặc các hình thức trúng thưởng khác trên mạng bởi khi tham gia, người dân có thể trở thành nạn nhân của những hình thức lừa đảo như mua phải hàng nhái, bị lừa tiền đặt cọc, thậm chí không nhận được sản phẩm sau khi trúng thưởng. Công an TPHCM cho rằng, bán hàng dưới hình thức xổ số (raffle) là hành vi đánh bạc.
Tự ý tổ chức xổ số là vi phạm pháp luật Người bán hàng có quyền tổ chức live stream để tăng số người tương tác, mua hàng nhưng không được tổ chức trò chơi trúng thưởng hay xổ số. Theo quy định của pháp luật, những trò chơi có thưởng cần phải đáp ứng các điều kiện bắt buộc và phải có sự phê duyệt, cho phép của cơ quan chức năng. Có thể xem các hình thức tổ chức xổ số, cào số để thu lợi nhuận lớn là tổ chức đánh bạc trá hình. Theo quy định của pháp luật, tùy vào tính chất, mức độ vi phạm, người có hành vi tổ chức đánh bạc trá hình có thể bị xử phạt hành chính (5-10 triệu đồng) hoặc bị xử lý trách nhiệm hình sự. Về trách nhiệm hình sự, người có hành vi tổ chức đánh bạc trá hình có thể bị truy tố tội tổ chức đánh bạc, bị phạt tù 5-10 năm, ngoài ra còn có thể bị phạt tiền từ 20-100 triệu đồng, bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Người có hành vi đánh bạc trái phép cũng bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc với mức phạt 3-7 năm tù. Ngày 25/12/2024, Nghị định 147 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng sẽ có hiệu lực thi hành. Theo điều 35 và 36 của nghị định này, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội có trách nhiệm kiểm tra, giám sát và loại bỏ thông tin, dịch vụ vi phạm điều 8 Luật An ninh mạng (bao gồm việc sử dụng không gian mạng để thực hiện hành vi tệ nạn xã hội), khóa tạm thời hoặc vĩnh viễn các tài khoản thường xuyên đăng tải nội dung vi phạm pháp luật. Người sử dụng dịch vụ mạng xã hội phải chịu trách nhiệm về nội dung thông tin do mình lưu trữ, cung cấp, truyền đưa trên mạng xã hội, phát tán qua đường liên kết trực tiếp do mình thiết lập. Do đó, những người sử dụng mạng xã hội cần phải hết sức tỉnh táo trong việc nhận diện các hình thức đánh bạc trái pháp luật, không vì “chơi cho vui” mà vi phạm pháp luật và tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật. Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TPHCM |
Thanh Hoa