"Little miss sunshine": Tình cảm gia đình ấm áp như ánh dương

Trong những phim mang chủ đề đoàn viên  của Hollywood, thường được quan tâm mỗi dịp xuân về, Little miss sunshine đã để lại dấu ấn lớn. Đôi đạo diễn Jonathan Dayton và Valerie Faris đã tạo ra một câu chuyện đủ hỉ, nộ, ái, ố chứa đựng cả sự thẳng thắn của người Mỹ lẫn những cảm xúc gia đình rất gần gũi với người phương Đông.

Trong phim, Richard Hoover (Greg Kinnear) là một người đàn ông với giấc mơ lớn, luôn hướng về phía trước. Anh đang cố xây dựng sự nghiệp như một diễn giả truyền cảm hứng và đưa những lời khuyên để người khác thành công. Vợ anh, Sheryl (Toni Collette), vất vả duy trì cuộc sống gia đình. Nhà họ có hai người con là Dwayne (Paul Dano) - một cậu trai mang suy nghĩ dị thường, thề sẽ không cất giọng nói cho đến khi hoàn thành giấc mơ trở thành phi công chiến đấu và cô em gái Olive (Abigail Breslin) luôn nuôi giấc mơ hoa hậu.

Sống cùng họ còn có người ông Edwin (Alan Arkin) vừa bị trục xuất khỏi nhà dưỡng lão. Cuối cùng là Frank (Steve Carell) - anh trai của Sheryl, một học giả đồng tính có tài nhưng đang bất ổn tâm lý sau vụ tự tử hụt. Chỉ nhìn qua cũng có thể thấy đây là một tập thể gia đình gồm nhiều mảnh ghép ngổn ngang và cọc cạch.

Little miss sunshine chứa đựng cả sự thẳng thắn của người Mỹ lẫn những cảm xúc gia đình rất gần gũi với người phương Đông

Sự hàn gắn gia đình

Bước ngoặt của câu chuyện là khi Olive hay tin trúng tuyển cuộc thi “Hoa hậu nhí ánh dương”. Vòng chung kết sẽ được tổ chức ở Redondo Beach, California (Mỹ) trong hai ngày nữa. Từ địa điểm gia đình đang sống - Albuquerque, New Mexico - đến đây mất đến 800 dặm (hơn 1.287km). Richard, Sheryl và Edwin ủng hộ Olive tham dự nhưng họ không muốn ra đi mà bỏ lại Frank và Dwayne.

Cả gia đình quyết định cùng nhau đến cuộc thi. Do túng thiếu, họ không thể đi máy bay, đành thuê một chiếc xe du lịch cỡ lớn. Nhiều chuyện rắc rối đã xảy ra trên đường đi cùng những bước ngoặt khó lường cho cả gia đình mà ai cũng tiềm tàng khả năng gây ra “đại họa”.

Little miss sunshine được xây dựng theo đúng mô-típ phim hành trình của Mỹ. Phần lớn bối cảnh là trên chiếc xe du lịch cũ kỹ và nóng bức, đôi khi cả gia đình phải xuống đẩy mới khởi động được. Suốt chuyến đi, những tình huống được đan cài để các nhân vật thể hiện rõ cá tính và cả những thay đổi tâm lý. Điểm nổi bật nhất của phim là các vai diễn đa dạng và độc đáo, đôi khi lệch chuẩn so với người thường. Họ thẳng thắn bày tỏ quan điểm qua các cuộc trò chuyện và tình tiết.

Nhân vật Richard được dành nhiều thời lượng trong phim. Đầu tiên, anh ta xuất hiện như một gã đàn ông đầy hứng khởi, có rất nhiều triết lý về thành công và vươn lên trong cuộc sống. Dần dần, khán giả nhận ra bất ổn nơi con người này. Anh ta nói đến thành công quá nhiều, đến mức nó trở thành một nỗi ám ảnh. Richard giống một cuốn từ điển về các chiến lược để thành công mà lãng quên đi những tình cảm đời thường. Sự đam mê thành công quá độ khiến thế giới quan của Richard trở nên không lành mạnh.

Dwayne (Paul Dano) mang ám ảnh thành công còn nặng hơn Richard. Cậu trai trẻ hâm mộ triết gia lừng lẫy Friedrich Nietzsche, sử dụng các biện pháp cực đoan như “lời thề im lặng” để ép buộc bản thân tiến gần với giấc mơ phi công. Dwayne hướng nội thái quá và thừa nhận mình ghét tất cả mọi người. Sẽ như thế nào nếu một ngày cậu biết được rằng dù có cố thế nào cũng không thể chạm đến giấc mơ?

Sự ám ảnh với thành công của Richard còn truyền một phần đến cô bé Olive. Cả chuyến đi này bắt nguồn từ ý muốn của một cô bé bảy tuổi vô tình xem truyền hình và muốn thành hoa hậu. Đam mê của Olive dù nhất thời, được thể hiện theo cách dễ thương hơn của cha và anh trai, nhưng cũng cho thấy những vấn đề chớm nở ở một đứa trẻ.
Người bác Frank Ginsberg lại là mảnh ghép cọc cạch trong gia đình, với tâm lý bất ổn của người từng tự tử. Đó là một người đàn ông thông minh nhưng vẫn còn đau đớn ghê gớm vì quá khứ. Bên bàn ăn gia đình, Frank thản nhiên nói về mối quan hệ đồng tính của mình. Thế nhưng, sau sự tỉnh táo đó, người xem nhìn ra một con người đang rất dễ bị tổn thương và có thể trở thành “bom nổ chậm” trong nhà.

Trong khi đó, người ông Edwin chẳng hề mang phong cách hiền từ, ôn tồn như những nhân vật tương tự trong các bộ phim châu Á. Thay vào đó, ông sống phớt đời, thậm chí bất cần. Giữa gia đình đó, người mẹ Sheryl luôn có mặt để tần tảo chăm sóc cho người thân. Cô khắc họa chân dung một phụ nữ đảm đang, ổn định, mang đủ thứ lo toan. Đây cũng là nhân vật đời thường nhất trong một tập thể đầy bất ổn.

Những xung đột được khắc họa suốt phim, cộng thêm các tình huống dở khóc dở cười. Các mảnh đời mang nhiều vấn đề dần được kéo lại gần nhau qua từng chặng đường để cuối cùng phim nêu bật thông điệp hàn gắn cùng hạnh phúc của gia đình.

Sự biến chuyển rõ nhất là ở nhân vật người bố giàu tham vọng. Ở cao trào, anh vứt hết triết lý thành công của mình để hòa cùng điệu nhảy với con gái trên sàn thi hoa hậu, bất chấp bài nhảy đó thật kỳ quặc. Cả cuộc đời, Richard luôn sợ bị người khác chê cười. Vậy nhưng ở khoảnh khắc trên, anh nhận thấy rằng điều đó chẳng sao, miễn là nó khiến con gái anh vui vẻ và không cô độc. Khi đó, Richard mới thật sự hạnh phúc và tìm lại phần “con người” của mình.

Bộ phim còn mang chất châm biếm các cuộc thi sắc đẹp nở rộ ở nhiều nơi

Triết lý về hạnh phúc và tiếng cười châm biếm

Little miss sunshine chỉ có kinh phí 8 triệu USD nhưng lại đạt doanh thu đến 101 triệu USD. Tác phẩm nhận bốn đề cử Oscar và thắng giải kịch bản cùng nam diễn viên phụ xuất sắc (cho Alan Arkin). 

Bộ phim được khen ngợi nhiệt liệt về kịch bản, khâu đạo diễn và diễn xuất. Phim quy tụ dàn sao với diễn xuất đồng đều và mỗi người đều có khoảnh khắc để ghi dấu ấn. Sau phim, sự nghiệp của nhiều diễn viên như Toni Collette, Paul Dano hay Steve Carrell thăng tiến thấy rõ.

Dù mang nhiều ý nghĩa, Little miss sunshine không hề nặng nề mà rất hài hước với nhiều tình huống trớ trêu và tương tác của nhóm nhân vật. Bộ phim còn mang chất châm biếm các cuộc thi sắc đẹp nở rộ ở nhiều nơi. Chúng áp đặt một tiêu chuẩn về cái đẹp được trang hoàng, nơi các thí sinh phải đạt nhiều tiêu chuẩn gắt gao. Trong phim, chúng ta thấy các bé gái trong cuộc thi phải phấn son và nở những nụ cười theo cách được huấn luyện trước. Sự tinh nghịch và chân thật của Olive lại trở nên lạc lõng trong một nơi chốn đầy giả tạo như vậy. Dù không thắng giải, chính sự hồn nhiên của cô bé cũng như sự cổ vũ từ gia đình mới thật sự là “ánh dương”.

Trailer Little miss sunshine:

Đến cuối phim, chẳng ai trong gia đình hoàn thành được ước mơ ban đầu. Người bố thất bại trong nghiệp diễn giả, cậu con trai không thể thành phi công vì mù màu, người bác vẫn cứ giậm chân tại chỗ còn cô con gái nhận ra vẻ mũm mĩm, dễ thương của mình chẳng hề phù hợp với các cuộc thi hoa hậu. Tuy nhiên, hành trình đó đã giúp họ tìm được thứ quan trọng hơn: tình yêu thương và san sẻ cùng nhau. Họ đã thật sự trở thành một gia đình gắn kết với nụ cười nở trên môi, trong một cái kết đầy nhân văn.

Thông điệp của Little miss sunshine không kém phần ý nghĩa với những người đang chuẩn bị về quê ăn tết hay ở lại thành phố. Đôi khi, cũng như các nhân vật trong phim, chúng ta mong cầu hạnh phúc quá nhiều từ những phương thức bên ngoài thay vì tự vấn xem thứ gì mới thật sự ý nghĩa. Những tình cảm chân thành chúng ta trao gửi người thân mới thật sự quan trọng, còn cách thể hiện chúng tùy thuộc mỗi người. Mỗi cá nhân sẽ có quyết định riêng tùy hoàn cảnh của mình. 

Ân Nguyễn