Liệu pháp tế bào gốc không phải là thuốc chữa bách bệnh

Thế giới hiện có vô số phòng khám, cơ sở y tế tuyên bố rằng với liệu pháp tế bào gốc, họ có thể chữa được bách bệnh, từ bệnh tự kỷ cho đến bại não. Trước tình trạng này, các chuyên gia đã khẳng định liệu pháp tế bào gốc vẫn còn đang được nghiên cứu ở giai đoạn ban đầu và không phải phương thức thần kỳ chữa 
bách bệnh.

Nhiều bệnh nhân đã trở thành con mồi của các phòng khám trái phép điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc chưa được kiểm chứng và nhiều rủi ro - Ảnh minh họa: ISTOCK

Các nước có nhiều phòng khám trị liệu tế bào gốc nhất gồm Mỹ, Mexico, Ấn Độ và Trung Quốc. Vì muốn được chữa bệnh và làm đẹp, rất nhiều người đang đi khắp nơi để tiếp cận những phương pháp điều trị này, dẫn đến một hiện tượng gọi là du lịch tế bào gốc.

Theo Darius Widera - phó giáo sư sinh học tế bào gốc và y học tái tạo tại Đại học Reading (Anh) - bất chấp cảnh báo từ các khoa học gia rằng các phương pháp điều trị này chưa được kiểm chứng và có khả năng gây nguy hiểm, vẫn có rất nhiều bệnh nhân đang đốt hàng đống tiền "chỉ để làm vật thí nghiệm cho những phương pháp điều trị kiểu này".

Ở Mỹ, tại một phòng khám trị liệu tế bào gốc không có giấy phép ở Florida, một số bệnh nhân đã mất thị lực sau khi sử dụng liệu pháp tế bào gốc để điều trị các bệnh thoái hóa mắt. Họ đã mất gần 20.000 USD để tham gia “thử nghiệm" này. Đã có rất nhiều báo cáo nhấn mạnh những tác hại nghiêm trọng liên quan đến các phương pháp điều trị tế bào gốc chưa được chấp nhận ví dụ như sốt, nhiễm trùng, khối u, viêm não, hình thành những cục máu đông nguy hiểm, tàn tật và thậm chí tử vong. 

Theo giáo sư Darius Widera, trên cơ thể con người, có một số bộ phận có khả năng tự hồi phục và thay thế các tế bào bị mất hoặc bị hư hỏng. Ví dụ, da có thể tự thay mới hoàn toàn sau 4 tuần, các tế bào hồng cầu phục hồi hoàn toàn sau khoảng 4 tháng. Khả năng tự hồi phục hoặc tái tạo này là chức năng chính của tế bào gốc.

Tế bào gốc có tiềm năng lớn cho nghiên cứu và điều trị y tế, vì chúng có thể giúp cho các mô và cơ quan bị tổn thương phục hồi. Tuy nhiên hiện vẫn còn rất sớm và chỉ có rất ít phương pháp điều trị bằng tế bào gốc cho một số bệnh đã được các cơ quan y tế phê duyệt. Các liệu pháp tế bào gốc được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt gồm những liệu pháp nhắm vào các bệnh ung thư cụ thể, tụt nướu, thoái hóa sụn và teo cơ cột sống. Trong tất cả các liệu pháp đã được chấp nhận này, người ta sử dụng các loại tế bào gốc chuyên biệt cho từng bệnh. Nhìn chung, liệu pháp tế bào gốc vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, chưa thể áp dụng rộng rãi.

Tại châu Âu và Anh, nhiều phòng khám đang lợi dụng những kẽ hở quy định. Để thuyết phục khách hàng rằng việc tiêm tế bào gốc là hữu hiệu, nhiều phòng khám sẽ tránh đề cập đến các bằng chứng khoa học mà chỉ nói chung chung hoặc sử dụng video chứng thực từ những bệnh nhân không thể xác minh. Ngoài ra, họ cũng khoe những người nổi tiếng đã được điều trị tại phòng khám như một cách sử dụng danh tiếng và ảnh hưởng để tạo ra nhận thức về tính hợp pháp, dù chẳng có bằng chứng khoa học hoặc sự giám sát nào của cơ quan chức năng.

"Do thiếu các quy định và các biện pháp kiểm soát chất lượng, nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ và biến chứng nguy hiểm tại những phòng khám là rất lớn. Không những thế, nhiều bệnh nhân có thể sẽ trì hoãn hoặc từ bỏ các phương pháp điều trị vốn hiệu quả đối với bệnh trạng của mình, để chạy theo các phương pháp điều trị tế bào gốc chưa được chứng minh. Sự chậm trễ trong điều trị có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, bệnh tình tiến triển xấu hơn nếu không có sự can thiệp y tế thích hợp" - giáo sư Darius Widera nói thêm.

Lệ Chi (theo The Conversation)