Liên hoan phim Việt Nam 2021: Rút ngắn khoảng cách nghệ thuật và thương mại

Sau ba ngày diễn ra (từ 18/11 đến 20/11), LHP Việt Nam lần thứ XXII đã khép lại một kỳ liên hoan đặc biệt nhất từ trước đến nay về cả cách thức tổ chức và kết quả. Vì ảnh hưởng của dịch bệnh nên thời gian, lượng người tham gia và một số hoạt động đáng chú ý như hội thảo chuyên môn bị lược giản, rút gọn khiến không khí ngày hội điện ảnh bớt sự hào nhoáng, sôi nổi như mọi khi. Bù lại không khí LHP lại nhộn nhịp trên nền tảng số khi lần đầu tiên một số phim dự thi được chiếu trực tuyến phục vụ người xem trong chương trình LHP Việt Nam trên VTVGo (từ 14/11 đến 20/11).

Hoạt động mới đặc sắc này của kỳ LHP năm nay mang tính “thức thời” ở chỗ không chỉ phù hợp với tình hình dịch bệnh mà còn bắt kịp xu hướng thực tế bởi hiện nay nền tảng số đã trở thành một kênh phát hành được ưa chuộng. Cũng nhờ tuần phim trực tuyến trên VTVGo mà công chúng cảm thấy LHP gần gũi hơn. Trước đây, mặc dù ở mỗi kỳ LHP, đều có chương trình chiếu phim dự thi phục vụ khán giả nhưng việc chỉ chiếu phim tại rạp khiến tính phổ cập của phim không bằng khi kết hợp cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến như năm nay.

Đoàn phim Mắt biếc trong niềm vui nhận giải thưởng cao nhất Bông sen vàng hạng mục Phim truyện điện ảnh

Mặc dù lượng phim điện ảnh - hạng mục quan trọng nhất - được chọn chiếu trực tuyến còn khá ít ỏi, chủ yếu là phim của các đơn vị công lập nhưng chí ít đã hạn chế tình trạng khán giả không biết “mặt mũi” phim đoạt giải như trước đây. Cũng thông qua chương trình LHP Việt Nam trên VTVGo, trước thời điểm trao giải công chúng cũng được lắng nghe những đánh giá, chia sẻ của ban giám khảo Phim truyện điện ảnh - hạng mục được quan tâm nhất - về chất lượng của các phim dự thi. Đây là điều mà từ trước đến nay công chúng không được biết đến nếu không đọc báo, thậm chí cả ai là ban giám khảo cũng không biết!

Không chỉ đưa LHP đến gần hơn với công chúng theo cách như vậy, kết quả LHP cũng cho thấy khoảng cách giữa ban giám khảo và khán giả đã dần được thu hẹp khi mà những tác phẩm đoạt giải cũng là những bộ phim được lòng người xem, có doanh thu cao.

Trong số 17 phim dự thi, chưa bao giờ lượng phim ăn khách xuất hiện nhiều như vậy. Bố già, Chị Mười Ba 2 - 3 ngày sinh tử, Mắt biếc, Ròm, Tiệc trăng máu, Gái già lắm chiêu V, Nắng 3-Lời hứa của cha đều đạt doanh thu từ vài chục tỷ đến vài trăm tỷ. Ngay cả thể loại tài liệu vốn kén người xem, chiến thắng của Ranh giới - bộ phim về dịch bệnh COVID-19 gây tiếng vang trong thời gian qua cũng chứng tỏ phim đoạt giải và khán giả ngày càng xích lại gần nhau hơn.

Tuấn Trần (trái) và Trấn Thành (phải) trong phim Bố già thắng lớn tại LHP Việt Nam lần thứ XXII

Làm phim vừa nghệ thuật vừa bán được vé luôn là đích đến lý tưởng của các nhà làm phim nói riêng và của nền điện ảnh nói chung ở bất cứ quốc gia nào. Theo lời đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn - Trưởng ban giám khảo hạng mục Phim truyện điện ảnh - “Mọi năm chúng tôi thường nói với nhau rằng phải so bó đũa chọn cột cờ nhưng năm nay điều đó đã khác, chúng tôi so cả lũy tre để chọn cột cờ”. Dựa vào lời khẳng định của Trưởng ban giám khảo, dù còn quá sớm để cho rằng điện ảnh Việt đã tiến bộ nhưng chí ít phim Việt cũng đang đi đúng hướng khi bắt đầu đạt đến sự hòa quyện giữa yếu tố nghệ thuật và thương mại.

Chiến thắng của Mắt biếc và Bố già có thể nói hoàn toàn không gây bất ngờ, cũng không tạo ra nhiều tranh cãi như mọi khi. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào chất lượng hai phim để tin rằng phim Việt đang lớn mạnh thì có lẽ hơi hão huyền. Mắt biếc vẫn nhanh chóng "rớt đài" khi đại diện Việt Nam dự Oscar như nhiều phim được cử đi trước đây. Bố già mang danh là phim điện ảnh nhưng đậm chất sân khấu hơn. Trong khi giờ đây phim tài liệu hay phim ngắn Việt đã vươn xa tới các giải thưởng quốc tế danh giá thì phim truyện điện ảnh vẫn chỉ quanh quẩn với các giải thưởng trong nước. Mắt biếc, Bố già dù có càn quét giải thưởng LHP Việt Nam năm nay thì cũng chỉ là vui với chính mình.

Giải Đạo diễn xuất sắc dành cho đạo diễn phim Bằng chứng vô hình thiếu thuyết phục

LHP Việt Nam lần thứ XXII đã khép lại một mùa đáng nhớ. Tất nhiên bên cạnh cái được lớn nhất là tìm được một kết quả làm hài lòng ban giám khảo lẫn công chúng nhưng vẫn còn đó một vài chiến thắng chưa thuyết phục khán giả. Điển hình nhất là trường hợp giải Đạo diễn xuất sắc dành cho Trịnh Đình Lê Minh (phim Bằng chứng vô hình). Là một sản phẩm "làm lại" (remake), Bằng chứng vô hình gây thất vọng vì sự rời rạc, rườm rà, không tạo được kịch tính cần có ở thể loại phim hồi hộp ly kỳ (thriller). Khi ra rạp phim cũng không có được doanh thu khả quan như mong đợi.

Hương Nhu