Lấy lại giấc ngủ ngon

Vấn đề mất ngủ còn do thần kinh căng thẳng, mệt mỏi, tổn thương; phần khác bởi máu huyết, âm dịch, khí lực bị suy giảm hoặc tắc nghẽn. Vì vậy, một mặt người bệnh cần thiết lập lịch trình sinh hoạt phù hợp để giảm áp lực tinh thần, mặt khác cần bồi dưỡng cơ thể đầy đủ. 

Cụ thể, khi buồn ngủ cần đi ngủ ngay. Tuy nhiên, sau 10 - 15 phút vẫn không ngủ được thì nên rời khỏi giường vận động nhẹ hoặc làm việc đến khi buồn ngủ lại thì đi ngủ. 

Cháo bồi bổ khí huyết cho người bị suy nhược

Trước khi ngủ nên ngồi tĩnh tọa, khép mắt, thở tự nhiên, tập trung tinh thần vào một điểm dưới rốn 2cm (huyệt đan điền) để dưỡng thần, tịnh tâm. Trong ngày nên có thời gian hoạt động thể dục thể thao vừa sức khoảng 30 phút. Dù đêm mất ngủ, sáng ra vẫn nên thức đúng giờ để tránh làm nhiễu nhịp điệu thức - ngủ của cơ thể.

Cháo hạt sen và sữa bò đều có tác dụng giúp ngủ ngon. Trước khi ngủ một giờ nên ăn bát cháo hoặc uống ly sữa bò ấm sẽ giúp dễ ngủ hơn. 

Mất ngủ do huyết hư, thiếu máu huyết thì không nên lao tâm, lao lực, tránh nhìn lâu, xem lâu vì gây tổn thương đến máu huyết. Trong ăn uống, nên bổ sung: quả vải, quả nhãn, mộc nhĩ, rau chân vịt, cà rốt, thịt heo, thịt dê, gan bò, gan dê, hải sâm… Cần uống thêm một số thuốc cổ phương đã có dạng thành phẩm như: tễ/hoàn quy tỳ/tứ vật, bát trân hoàn, thập toàn đại bổ, đương quy dưỡng huyết… 

Nếu mất ngủ do âm dịch suy hư (thường gặp ở những người có thể chất gầy khô, lòng bàn tay chân nóng, miệng khô, táo bón, tiểu vàng…), nên ăn uống thanh đạm, tránh đồ béo nóng. Nên dùng các thực phẩm như: mè, gạo nếp, sữa, mật ong, mía, cá; hạn chế gia vị cay nóng. Trường hợp kèm thêm triệu chứng lưng gối đau mỏi, cần uống bổ sung thuốc đông y thành phẩm Lục vị địa hoàng hoàn; nếu hay quên, tim hồi hộp thì dùng Thiên vương bổ tâm hoàn; nếu ho khan ít đờm nên uống Bách hợp cố kim thang…

Song song đó, người bệnh có thể dùng một số bài thuốc nam để làm dịu thần kinh, đi vào giấc ngủ nhẹ nhàng. Nên sử dụng liên tục từ 10 - 15 ngày/đợt điều trị.

- Lạc tiên, lá vông phơi khô, mỗi vị 15g, 4g tâm sen sao thơm. Sắc mỗi ngày một thang, uống ấm, trước khi đi ngủ.

- Tâm sen (đã sao thơm), lá vông, lạc tiên, lá dâu tằm tươi, rửa sạch, cho vào ấm, đổ thêm nước vào rồi đun sôi, dùng nước này hằng ngày như uống trà.

- 200g rau lạc tiên tươi, chọn lá/ngọn còn non, 100g nụ hòe tươi (12 - 15g khô); rửa sạch rồi nấu canh với cua hoặc tôm tươi. Ăn nóng cùng bữa cơm chiều.

- 12g tâm sen (đã sao thơm), 6g cam thảo, 6g viễn chí (bỏ lõi), 6g kỷ tử; cùng sắc, uống ấm trước khi ngủ 30 - 45 phút. 

- Lá sen khô, tâm sen sao thơm, hoa hòe sao vàng, mỗi vị 10g; cúc hoa vàng 4g; sắc uống; phù hợp cho người bị tim mạch, huyết áp cao. 

- 15 - 20g lá sen khô, sắc đặc, pha thêm đường, uống trước khi ngủ khoảng hai giờ.

- 20g ngưu tất, 50g rễ nhàu, 15g quyết minh tử; cùng sắc uống, ngày một thang; phù hợp cho trường hợp mất ngủ do huyết ứ, sắc mặt tối sạm, mắt có quầng thâm, sắc lưỡi đỏ tía. 

Đông y sĩ Hà Nguyễn (Hội Đông y Q.Phú Nhuận)