Lâu Diệp: Tài năng dấn thân

Với khán giả Việt Nam bình thường, cái tên Lâu Diệp có vẻ hơi lạ lẫm dù rằng vào năm 2011, tại Hà Nội, từng có một chuyên đề giới thiệu và chiếu bộ phim Suzhou river (Sông Tô Châu) của ông. Phần giới thiệu do đạo diễn Phan Đăng Di của Việt Nam thực hiện.

Đạo diễn Lâu Diệp sinh năm 1965, trong một gia đình cả cha lẫn mẹ đều là diễn viên. Năm 19 tuổi, Lâu Diệp rời trường Mỹ thuật Thượng Hải và ghi tên vào Học viện Điện ảnh Bắc Kinh. Lâu Diệp được xem là một trong những tên tuổi tiêu biểu cho thế hệ đạo diễn thứ 6 của Trung Quốc như như Giả Chương Kha, Vương Toàn An và Vương Bính. Không giống các đàn anh thuộc thế hệ thứ 5 như Trương Nghệ Mưu hay Trần Khải Ca, thế hệ đạo diễn của Lâu Diệp được nhận xét là rất độc lập, đầy dấu ấn cá nhân với những phá cách, nổi loạn… trong tác phẩm của mình.

Tài năng của họ rất đa dạng. Họ có thể tự viết kịch bản, quay phim và có thể đồng thời là diễn viên cho phim của mình. Những câu chuyện họ kể đều rất sinh động và đa dạng. Mỗi bộ phim như một bức tranh đa chiều về cuộc sống và thân phận con người. Phim của thế hệ này cũng không tránh né các đề tài gai góc, bạo lực, tình dục và tham nhũng đang đầy rẫy trong một xã hội Trung Quốc hiện đại.

Bộ phim Mystery vừa đoạt giải của ông gây được tiếng vang bởi đề cập tới những góc tối của xã hội Trung Quốc như tệ tham nhũng trong giới quan chức và cách ứng xử “trên tiền” của giới nhà giàu mới nổi. Đây cũng là bộ phim đầu tiên của Lâu Diệp sau năm năm bị cấm làm phim tại Trung Quốc sau khi đem bộ phim Summer palace (Di Hòa Viên) đi dự Liên hoan phim Cannes 2006 mà chưa được sự cho phép của cơ quan quản lý điện ảnh trong nước.

Trước đó Lâu Diệp cũng gây tranh cãi tại Cannes 2003 với bộ phim Tử hồ điệp (Bướm tím) do chính ông và nữ diễn viên Chương Tử Di đóng vai chính.

Trong thời gian bị cấm làm phim, Lâu Diệp còn “quay lén” một phim khác có tên là Xuân phong (Spring Fever) dựa theo quyển tiểu thuyết của nhà văn Yu Dafu. Gợi hứng từ cốt truyện, đạo diễn Lâu Diệp phác họa những quan hệ tình cảm mâu thuẫn và trái ngược nhau. Lâu Diệp không đề cập đến chủ đề đồng tính dưới góc độ đạo đức hay hiện tượng xã hội. Ông khai thác sâu vào khía cạnh tâm lý rất phức tạp của nhân vật. Đó như là những sợi dây vô hình, tạo thành nhiều khúc mắc như một cuộn chỉ rối và bằng tài dẫn dắt của đạo diễn, gây ra những ám ảnh sâu sắc với người xem.

Được vinh danh tại Lễ trao giải thưởng điện ảnh châu Á lần này, một lần nữa Lâu Diệp khẳng định quan điểm làm phim độc lập của mình. Chia sẻ với báo chí ngay sau khi nhận giải tại Hong Kong, ông nói: “Tôi rất hạnh phúc bởi dự án này đã gặp nhiều khó khăn trước đó và đây chính là một sự ghi nhận với chúng tôi".

Ông cũng cho biết mặc dù ông thấy sự kiểm duyệt ở Trung Quốc là lạc hậu, nhưng ông sẵn lòng làm việc bên trong hệ thống và gia giảm phim theo yêu cầu của chính phủ. "Đây là thực tế ở Trung Quốc. Điều chúng tôi có thể làm là cố gắng thỏa hiệp để đáp ứng yêu cầu kiểm duyệt và nghệ thuật chân chính" - Lâu Diệp nói.

NGỌC THƯ