Lão nông hơn 20 năm đi nhặt phế liệu làm rối điện

04/03/2025 - 06:53

PNO - Để thỏa mãn đam mê nghệ thuật múa rối, ông Thân đã sáng chế hàng trăm nhân vật múa rối điện từ phế liệu rồi mang đi biểu diễn khắp nơi.

Clip: Độc đáo những dàn rối điện làm từ phế liệu của lão nông xứ Nghệ
Đam mê nghệ thuật múa rối từ nhỏ, ông Hồ Văn Thân (64 tuổi, trú phường Quỳnh Xuân, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An) cho biết, từng rất trăn trở sau khi đoàn múa rối của địa phương giải thể vì không còn đất diễn. Mê rối, nhưng một mình không thể duy trì được nên ông đành phải gác lại đam mê. Mãi đến năm 2000, lão nông này mới lên ý tưởng làm rối điện, lấy mô tơ điện điều khiển con rối thay cho người.
Đam mê nghệ thuật múa rối từ nhỏ, ông Hồ Văn Thân (64 tuổi, trú phường Quỳnh Xuân, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An) cho biết, từng rất trăn trở sau khi đoàn múa rối của địa phương giải thể vì không còn đất diễn. Mê rối, nhưng một mình không thể duy trì được nên ông đành phải gác lại đam mê. Mãi đến năm 2000, lão nông này mới lên ý tưởng làm rối điện, lấy mô tơ điện điều khiển con rối thay cho người.
“Trước đây mỗi con rối do một người điều khiển, rất cồng kềnh. Nên sau khi đoàn múa rối giải thể, 1 mình tôi không thể điều khiển cả giàn rối được” - ông Thân nói. Khi đã có ý tưởng, ông mày mò gọt, đẽo gỗ, cắt xốp, sơn màu tự tạo hình những con rối.
“Trước đây mỗi con rối do một người điều khiển, rất cồng kềnh. Nên sau khi đoàn múa rối giải thể, 1 mình tôi không thể điều khiển cả giàn rối được” - ông Thân nói. Khi đã có ý tưởng, ông mày mò gọt, đẽo gỗ, cắt xốp, sơn màu tự tạo hình những con rối.
Khi đã có nhân vật, ông Thân đến các cơ sở thu mua phế liệu tìm mua mô tơ điện từ những chiếc quạt máy hỏng, để làm động cơ cho các con rối hoạt động. Lão nông này cho hay, để các nhân vật trên cùng một dàn rối hoạt động đúng điệu bộ theo nhạc, ông phải sử dụng một mô tơ chính cùng rất nhiều mô tơ phụ và các trục chuyển động bánh răng điều tiết độ nhanh, chậm cho từng nhân vật. “Cái khó nhất là mỗi hoạt động, động tác cử động của các nhân vật là khác nhau nên phải có mô tơ phù hợp nên mất khá nhiều thời gian” - ông Thân nói.
Khi đã có nhân vật, ông Thân đến các cơ sở thu mua phế liệu tìm mua mô tơ điện từ những chiếc quạt máy hỏng, để làm động cơ cho các con rối hoạt động. Lão nông này cho hay, để các nhân vật trên cùng một dàn rối hoạt động đúng điệu bộ theo nhạc, ông phải sử dụng một mô tơ chính cùng rất nhiều mô tơ phụ và các trục chuyển động bánh răng điều tiết độ nhanh, chậm cho từng nhân vật. “Cái khó nhất là mỗi hoạt động, động tác cử động của các nhân vật khác nhau nên phải có mô tơ phù hợp vì vậy mất khá nhiều thời gian” - ông Thân nói.
Sau nhiều tháng trời mày mò, dàn rối điện có 10 nhân vật đầu tay của ông Thân cũng hoàn thiện. Nhấn công tắc, dàn nhạc gồm nhiều nhân vật rối lập tức hoạt động. Mỗi nhân vật chơi một nhạc cụ khác nhau, được điều khiển tự động bằng các mô tơ chạy điện rất sinh động khiến người dân ngỡ ngàng, thích thú.
Sau nhiều tháng trời mày mò, dàn rối điện có 10 nhân vật đầu tay của ông Thân cũng hoàn thiện. Nhấn công tắc, dàn nhạc gồm nhiều nhân vật rối lập tức hoạt động. Mỗi nhân vật chơi một nhạc cụ khác nhau, được điều khiển tự động bằng các mô tơ chạy điện rất sinh động khiến người dân ngỡ ngàng, thích thú.
Đến nay, ông Thân đã chế tạo được 15 dàn rối điện với hàng trăm nhân vật từ độc tấu đàn bầu đến đồng quê, xay lúa, tình ca Tây Bắc, tình ca Tây Nguyên, quan họ Bắc Ninh… để phục vụ khán giả ở các lứa tuổi khác nhau.
Đến nay, ông Thân đã chế tạo được 15 dàn rối điện với hàng trăm nhân vật từ độc tấu đàn bầu đến đồng quê, xay lúa, tình ca Tây Bắc, tình ca Tây Nguyên, quan họ Bắc Ninh… để phục vụ khán giả ở các lứa tuổi khác nhau.
Những loại phế liệu bị vứt đi được ông Thân “biến” thành những cô gái Thái với điệu múa xòe, chàng trai Mông thổi khèn ngày hội, cô gái Tây Nguyên đánh đàn T’rưng, các chị, các mẹ xay lúa, đong gạo, nhảy sạp, hát then, người nông dân đi cày...
Những loại phế liệu bị vứt đi được ông Thân “biến” thành những cô gái Thái với điệu múa xòe, chàng trai Mông thổi khèn ngày hội, các chị, các mẹ xay lúa, đong gạo, nhảy sạp, hát then, người nông dân đi cày...
Dàn nhạc Tây nguyên gồm 5 nhân vật, chơi các loại nhạc cụ đàn t'rưng, đàn đá, đàn klong put. Tùy vào hoạt cảnh, mỗi dàn rối có từ 3-10 nhân vật, thậm chí một số hoạt cảnh có tới 15 nhân vật.
Dàn nhạc Tây nguyên gồm 5 nhân vật, chơi các loại nhạc cụ đàn t'rưng, đàn đá, đàn klong put. Tùy vào hoạt cảnh, mỗi dàn rối có từ 3-10 nhân vật, thậm chí một số hoạt cảnh có tới 15 nhân vật.
Nhiều em nhỏ thích thú xem rối điện khi ông Thân mang ra đền Cờn (thị xã Hoàng Mai) biểu diễn.
Nhiều em nhỏ thích thú xem rối điện khi ông Thân mang ra đền Cờn (thị xã Hoàng Mai) biểu diễn.
“Ngày xưa chúng tôi mê xem múa rối lắm, nhưng giờ chẳng còn nữa. Giờ được xem lại những giàn rối điện như thế này thấy lạ và hay quá” - bà Nguyễn Thị Hoàng (quê huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An) vừa nói vừa quay lại video các dàn rối điện đang biểu diễn.
“Ngày xưa chúng tôi mê xem múa rối lắm, nhưng giờ hầu như không có ai biểu diễn để xem nữa. Lâu lắm rồi tôi mới được xem lại những giàn rối điện như thế này thấy lạ và hay quá” - bà Nguyễn Thị Hoàng (quê huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An) vừa nói vừa quay video các dàn rối điện đang biểu diễn.
Không chỉ sẵn sàng phục vụ khán giả ngay tại nhà, ông Thân còn mang các dàn rối điện của mình đến các lễ hội, lễ kỷ niệm, đám cưới… ở địa phương để biểu diễn. Ông nói rằng, phần lớn ông chỉ biểu diễn miễn phí với mong muốn giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về những giá trị văn hóa của dân tộc.
Không chỉ sẵn sàng phục vụ khán giả ngay tại nhà, ông Thân còn mang các dàn rối điện của mình đến các lễ hội, lễ kỷ niệm, đám cưới… ở địa phương để biểu diễn. Ông nói rằng, phần lớn ông chỉ biểu diễn miễn phí với mong muốn giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về những giá trị văn hóa của dân tộc.

Phan Ngọc

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI