Làng rèn 300 năm rực lửa dịp tết

13/01/2025 - 18:06

PNO - Năm nào cũng vậy, thời gian cận Tết Nguyên đán là thời điểm tất bật với người thợ rèn ở Minh Khánh (xã Tịnh Minh, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi) bởi nhu cầu đặt hàng tăng cao.

Từ 4 giờ sáng, ông Nguyễn Tòng đã đỏ lửa lò nung để sản xuất. Năm nào cũng vậy, thời gian cận Tết Nguyên đán là thời điểm tất bật với người thợ rèn ở Minh Khánh (xã Tịnh Minh, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi) bởi nhu cầu đặt hàng tăng cao.
Từ 4 giờ sáng, ông Nguyễn Tòng đã đỏ lửa lò nung để sản xuất. Cận Tết Nguyên đán là thời điểm tất bật với người thợ rèn ở Minh Khánh (xã Tịnh Minh, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi) bởi nhu cầu đặt hàng tăng cao.
Năm nay 66 tuổi, ông Tòng là đời thứ 3 trong gia đình có truyền thống làm nghề rèn. Theo ông, không ai biết chính xác làng rèn nơi đây có từ bao giờ, chỉ biết cụ tổ nghề có gốc gác phía Bắc và có tên là Đinh Khắc Nhơn. Hơn 300 năm trước, cụ tổ cùng gia đình di cư vào Nam và chọn mảnh đất sát bên bờ sông Trà Khúc để khai hoang, lập nghề, lập làng. Kể từ đó, những lò rèn luôn đỏ lửa trên mảnh đất này.
Năm nay 66 tuổi, ông Tòng là đời thứ 3 trong gia đình có truyền thống làm nghề rèn. Theo ông, không ai biết chính xác làng rèn nơi đây có từ bao giờ, chỉ biết cụ tổ nghề có gốc gác phía Bắc, tên là Đinh Khắc Nhơn. Hơn 300 năm trước, cụ tổ cùng gia đình di cư vào Nam và chọn mảnh đất sát bên bờ sông Trà Khúc để khai hoang, lập nghề, lập làng. Kể từ đó, những lò rèn luôn đỏ lửa trên mảnh đất này.

“Người dân làm nghề rèn ở đây đỏ lửa quanh năm nhưng cứ vào vụ Tết thì tất bật hơn gấp 2-3 lần so với ngày thường. Vì vậy, hàng ngày những người làm nghề ở đây đều phải bắt đầu công việc từ lúc sáng sớm tinh mơ, kết thúc khi trời tối muộn”, ông Tòng nói.
“Người dân làm nghề rèn ở đây đỏ lửa quanh năm, nhưng cứ vào vụ tết thì tất bật hơn gấp 2-3 lần so với ngày thường. Vì vậy, hàng ngày những người làm nghề ở đây đều phải bắt đầu công việc từ lúc sáng sớm tinh mơ, kết thúc khi trời tối muộn”, ông Tòng nói.

Để cho ra lò sản phẩm từ những thanh sắt, thép thô, người thợ rèn phải trải qua nhiều công đoạn. Ngoài việc nung sắt rồi dập cho nhẵn, mài, đóng cán… mỗi khâu đều yêu cầu sự khéo léo rất cao của người thợ. Đồng thời, cần phải có kỹ năng cao hơn là phải biết “căn” nhiệt độ nhằm xác định thời gian tôi trong bễ là bao lâu để đưa ra sản phẩm đạt chất lượng.
Để cho ra lò sản phẩm từ những thanh sắt, thép thô, người thợ rèn phải trải qua nhiều công đoạn. Ngoài việc nung sắt rồi dập cho nhẵn, mài, đóng cán… mỗi khâu đều yêu cầu sự khéo léo rất cao của người thợ.

Đồng thời, cần phải có kỹ năng cao hơn là phải biết “căn” nhiệt độ nhằm xác định thời gian tôi trong bễ là bao lâu để đưa ra sản phẩm đạt chất lượng.
Đồng thời, cần phải có kỹ năng cao hơn là phải biết căn nhiệt độ, nhằm xác định thời gian tôi trong bễ là bao lâu để đưa ra sản phẩm đạt chất lượng.

Nguyên liệu để rèn thành dao, rựa, cuốc, xẻng gọi chung là “mì” (các cây sắt hình chữ Y, cỡ 16-18mm). Sắt được cắt ra thành khúc rồi cán dẹp, gọi là “dóc”, trải qua nhiều công đoạn mới ra thành phẩm để sử dụng. Trung bình mỗi ngày người thợ có thể làm ra được 30-35 chiếc dao, rựa.
Nguyên liệu để rèn thành dao, rựa, cuốc, xẻng gọi chung là “mì” (các cây sắt hình chữ Y, cỡ 16-18mm).

Sắt được cắt ra thành khúc rồi cán dẹp, gọi là “dóc”, trải qua nhiều công đoạn mới ra thành phẩm để sử dụng.
Sắt được cắt ra thành khúc rồi cán dẹp, gọi là “dóc”, trải qua nhiều công đoạn mới ra thành phẩm để sử dụng.

Trung bình mỗi ngày người thợ có thể làm ra được 30-35 chiếc dao, rựa.
Trung bình mỗi ngày người thợ có thể làm ra được 30-35 chiếc dao, rựa.

Những năm trở lại đây, hầu hết người dân làng rèn Minh Khánh chuyển dần từ làm thủ công sang máy móc. Những chiếc máy dập thép, máy mài, máy cắt... được đầu tư tạo năng suất cao hơn nhiều nên được sử dụng phổ biến.
Những năm trở lại đây, hầu hết người dân làng rèn Minh Khánh chuyển dần từ làm thủ công sang máy móc.

Những chiếc máy dập thép, máy mài, máy cắt... được đầu tư tạo năng suất cao hơn nhiều nên được sử dụng phổ biến.
Những chiếc máy dập thép, máy mài, máy cắt... được đầu tư tạo năng suất cao hơn nhiều nên được sử dụng phổ biến.

Thợ rèn Nhan Văn Thân cho hay, so với nhiều nghề khác thì nghề này vất vả hơn và mất nhiều thời gian. Người làm nghề phải có sức khỏe dẻo dai và chịu được cái nóng của lửa, bụi bặm của khói.
Thợ rèn Nhan Văn Thân cho hay, so với nhiều nghề khác thì nghề này vất vả hơn và mất nhiều thời gian hơn. Người làm nghề phải có sức khỏe dẻo dai và chịu được cái nóng của lửa, bụi bặm của khói.

“Những ngày cận Tết là khoảng thời gian bận rộn nhất, số lượng người đặt các loại dao để sử dụng tăng cao. Vì vậy, hàng ngày những người làm nghề ở đây đều phải bắt đầu công việc từ lúc 4 giờ sáng, kết thúc khi trời tối muộn, thậm chí có nhiều hộ nhận hàng nhiều phải làm cả đêm”, anh Thân chia sẻ.
“Những ngày cận tết là khoảng thời gian bận rộn nhất, số lượng người đặt các loại dao để sử dụng tăng cao. Vì vậy, hàng ngày những người làm nghề ở đây đều phải bắt đầu công việc từ lúc 4 giờ sáng, kết thúc khi trời tối muộn, thậm chí có nhiều hộ nhận hàng nhiều phải làm cả đêm”, anh Thân chia sẻ.

Dịp Tết, các loại dao là mặt hàng bán chạy hơn so với liềm, rựa… Bên cạnh làm theo đơn đặt hàng, người dân còn trực tiếp bày bán tại các chợ đầu mối phục vụ nhu cầu mua sắm Tết của người dân.
Dịp tết, các loại dao là mặt hàng bán chạy hơn so với liềm, rựa… Bên cạnh làm theo đơn đặt hàng, người dân còn trực tiếp bày bán tại các chợ đầu mối phục vụ nhu cầu mua sắm tết của người dân.

Mỗi năm làng rèn Minh Khánh sản xuất ra khoảng hơn 200.000 sản phẩm, chủ yếu là rựa, liềm, dao, xẻng, cuốc, búa... Sản phẩm kim khí ở đây có nét riêng, sắc sảo khiến người dùng ưa thích, không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn được xuất đi các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên.
Mỗi năm, làng rèn Minh Khánh sản xuất khoảng hơn 200.000 sản phẩm, chủ yếu là rựa, liềm, dao, xẻng, cuốc, búa... Sản phẩm kim khí ở đây có nét riêng, sắc sảo khiến người dùng ưa thích, không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn được xuất đi các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên.

Theo lãnh đạo xã Tịnh Minh, làng rèn Minh Khánh được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Tỉnh Quảng Ngãi cũng công nhận đây là làng nghề truyền thống với khoảng 60 hộ tham gia. Sản phẩm từ làng nghề cũng đạt OCOP 3 sao.
Theo lãnh đạo xã Tịnh Minh, làng rèn Minh Khánh được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Tỉnh Quảng Ngãi cũng công nhận đây là làng nghề truyền thống với khoảng 60 hộ tham gia. Sản phẩm từ làng nghề cũng đạt OCOP 3 sao.

Lê Đình Dũng

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI